هنر شمایل نگاری بیزانسی، به عنوان یکی از مهمترین صور هنری منتج از دین مسیحیت، که البته هنری مقدس نیز محسوب می گردد، در تمامی دوران هزار ساله استقرار امپراطوری روم شرقی - به جز دوره صدساله نفاق شمایل شکنی- همواره از جایگاه و اهمیت ویژه ای در جامعه بیزانسی برخوردار بوده است. به طوری که باید آن را آیینه ای تمام نما از اندیشه و تفکر حاکم بر مسیحیت ارتودوکس، که دین رسمی این امپراطوری محسوب می شد، دا...

اصول اعتقادی بکتاشیان بر سه پایه استوار شده است: آموزه های صوفیانه مبتنی بر تأویل و مسامحه،تعالیم شیعیانه مبتنی بر حب علی (ع) و اهل بیت و بهره گیری از آموزه های دیگر ادیان، به ویژهتثلیث مسیحی. یافته های پژوهش حاکی از این است که پژوهشگران حوزه تاریخ تصوف وجغرافیای فکری آسیای صغیر، برداشت ها و تأویلات گوناگونی از سیر طریقت بکتاشیه به دستمی دهند، که در پاره ای از مواقع تصویر مبهمی را از گذار تاریخ...

حضرت مریم ع از شخصیت های مشترک میان اسلام و مسیحیت است که متون مقدّس هر دو دین، از ایشان تجلیل کرده اند. مقدّمۀ این مقاله به فقه اللّغۀ کلمه مریم می پردازد، چه این که امروزه مباحث زبان شناسی، یکی از پیش نیازهای مطالعات تطبیقی در ادیان است. سپس با تأمّل بر برخی از بخش های اناجیل در بارۀ مریم3، به جایگاه مریم شناسی در الهیات نظام مند مسیحی و سیر تحوّل آن می پردازیم. در ادامه، ضمن ترسیم چهرۀ این بانوی ...

شناخت خداوند و ارتباط با او از مسائل مهم الهیاتی در ادیان ابراهیمی است. مسیحیان معتقدند خدا که نادیدنی است، خود را با تابش در مسیح متجسد ساخت. از نظر آنها، عیسی مسیح مکاشفه خداست. بنابراین تجسد خدا در مسیح از مهم­ترین پایه­های مسیحیت است. یهودیان با اینکه با تجسد مخالف­اند، اما متون مورد قبول آنها تمثل خداوند به­صورت انسان- بلکه در برخی موارد تجسد- را تأیید می­کند. متون اسلامی، با وجود پذیرش تم...

یکی از مباحث عمدۀ ادیان، پاسخ‌گویی به مسئلۀ نجات است  و این مسئله از مهم‌ترین دغدغه‌های دو دین ابراهیمی اسلام و مسیحیت، به‌شمار می‌رود. نجات در اسلام به معنای رهایی از گناه و ناخشنودی خداوند و نیل به قرب و رضای الاهی است که در پرتو ایمان به خداوند و انجام اعمال نیکو تحقق می‌یابد، اما در مسیحیت «نجات» به معنای رهایی از گناه نخستین و پیامدهای آن است که تنها به مدد فیض الاهی و قربانی شدن حضرت عیسی...

در کلیسای ارتدکس هدف عارف مسیحی از سلوک، شهود و رسیدن به مرتبۀ خداگونگیاست. در هنگام شهود، قوا و تجلیّات خدا برای سالک، مشهود و در عین حال ذات خدا،نامشهود و وصف ناشدنی است . از این رو، در الاهیات کلیسای ارتدکس خدا به دو صورتنور و تاریکی نمادپردازی شده است . آموزۀ خداگونگی، به معنای رسیدن به شباهت الاهیو دریافت موهبت تشبّه به خدا و اتّحاد الاهی، نقطه محوری الاهیات و عرفان مذهبارتدکس است که با آموزۀ...

مسئله معنای زندگی پرسشی اساسی است که پیش تر انسان معاصر غربی آن را در چارچوب مسیحیت پی می گرفت، اما به نظر نیچه، انسان اکنون در دورانی به سر می برد که چارچوب عقیدتی و ارزشی مسیحیت فرو ریخته است. در این دوران، انسان معاصر گرفتار نیست انگاری فراگیر شده است. از این رو، نیچه می کوشد معطوف به زندگی زمینی و در راستای اراده معطوف به قدرت، معنایی برای زندگی انسان معاصر طراحی کند که نتیجه اش آری گویی به...

علم و اندیشه سیاسی اسلامی، با نگرش الهی و براساس بنیادهای دینی در حالی آغاز شد که قرون متمادی از زوال اندیشه‏پردازی می‏گذشت. سنت اگوستین، به عنوان بنیان گذار فلسفه سیاسی مسیحیت، آخرین میراث دار برجسته سنت علم و اندیشه سیاسی، نه تنها مسیحیت، بلکه روم و یونان بود، وی آخرین حلقه از حلقه‏ های پی در پی سیر زنجیروار علم و اندیشه از ابتدا در سایر ملل و مکاتب باستانی و قدیم قبل از اسلام محسوب می ‏گردد....

با نگاه زیباشناسانه به یک اثر هنری، علاوه بر ظاهر به باطن و پیش زمینه شکل گیری اثر نیز پی می بریم. زیبایی شناسی با مطالعه ماده و عینیت یک پدیده به علل وجودی و چرایی آن می رسد. در مواجهه با بناهای مذهبی به طور خاص کلیسا، در دو کشور ارمنستان و گرجستان، دو رویکرد متفاوت در برخورد با تزئینات در دوران معاصر مشاهده شد. با مقایسه تزئینات کلیسا در این دو منطقه، با توجه به سابقه تاریخی نسبتاً مشابه، در ر...

در تبیین اندیشه توماس عده ای آن را نمونه اعلای فلسفه مسیحی و فلسفه جاویدان خوانده اند و عده ای دیگر نیز او را متکلمی کامل نامیده اند و بر هماهنگی کامل میان عقل و ایمان در آثار او تأکید کرده اند. در این مقاله، سعی شده تا نشان داده شود که اندیشه توماس را نمی توان یک فلسفه دانست و اصطلاح فلسفه مسیحی برای آن مناسب نیست. توماس سعی کرد مسیحیت پولسی-یوحنایی را، علی رغم تقابلی بنیانی، با تفکر مشائی جمع...