کتیبه‌ها در شکل‌ها و مفاهیم مختلف در مساجد بکار رفته است. این مضامین شامل مفاهیم قرآنی، احادیث، ادعیه و اسامی مقدس، فرامین پادشاهان هر دوره، شعر و وقفنامه‌های مساجد می‌شود. این خصایص باعث‌شده تا کتیبه‌ها بعنوان شناسنامه بناهای تاریخی باشند، که با مطالعه آن‌ها می‌توان علاوه بر اطلاعات تاریخی، نوع مداخلات انجام‌شده در مساجد را نیز مشخص نمود. مسجد جامع عباسی اصفهان دارای تعداد شصت نمونه کتیبه با م...

بیان مساله: مشارکت اجتماعی از مفاهیم مهم دنیای معاصر در حوزۀ معماری و شهرسازی است. این در صورتی است که تجربیات تاریخی ایران، از این مفهوم خالی نبوده است و مسجد جامع اصفهان را می‌توان نمونه‌ای دانست که در طول تاریخ با مشارکت اقشار جامعه، محافظت شده است. بیشتر پژوهش‌های صورت گرفته پیرامون این بنا متوجه وجه کالبدی آن بوده است و وجوه فرهنگی و اجتماعی آن، کمتر موردتوجه واقع‌شده است....

مسجد به عنوان یکی از شاخص ترین گونه ها، در مطالعات معماری همیشه از جایگاه ویژه ای برخوردار است. توجه به ساخت مسجد و دقت معماران در به کارگیری حد اعلای فن و هنر موجب شده تا همیشه بهترین نمونه جهت مطالعه ی سیر تحول و تطور کلیت معماری ایرانی اسلامی و یا جزییاتی از آن باشد. از مهمترین بخش های تشکیل دهنده ی کالبد مسجد فضای ورودی است. این عنصر از سویی رابط بین فضای درون و بیرون بنا و از سوی دیگر دا...

یکی از مسائل مورد بحث در تاریخ تعلیم و تربیت اسلامی خاستگاه نخستین مدارس در جهان اسلام است.مساجد در کنار نقش عبادی تا اوایل قرن چهارم مهمترین مراکز آموزش عالی در جهان اسلام محسوب می شدند. ضرورتهای مذهبی و آموزشی باعث پیدایش مدارس و انتقال آموزش عالی اسلامی به آنها گردید. تعدّد انواع مراکز آموزشی در جهان اسلام و تعصّبات قومی و مذهبی باعث بروز نظریّات متفاوتی در زمینه چگونگی و مکان پیدایش نخستین مدا...

در این پژوهش سعی شد که به دو سوال پاسخ داده ش.د :1.چگونه می توان مساجد را تبدیل به فضایی برای حفظ ارزش های فرهنگی مذهبی نممود .2.چگونه می توان مساجد را تبدیل به فضایی نمود که جوانان با رغبت هر چه بیشتر در ان حضور یابند؟

1) بیان مساله تحقیق : مرکز شهرها بخشی از سرمایه های فرهنگی کشور ما هستند و حکم اندوخته های متراکمی را دارند که گنجینه هایی از خاطرات جمعی و شیوه زندگی گذشتگان را در دل خود جای داده اند. این مراکز هنوز می توانند قلب اقتصادی شهر، محل سکونت و معیشت شهروندان باشند. همچنین از نظر هویتی، می توان بر باستانی - تاریخی بودن از یک سو و فرهنگی – هنری بودن بافت و اجزای تشکیل دهنده آن، از سوی دیگر تاکید نم...

مساجد یکی از ارکان جامعه اسلامی هستند که با کارکردهای عبادی، سیاسی، تربیتی و غیره نقش موثری در پیشرفت و اعتلای آن دارند. آنچه در این پژوهش مورد توجه قرار گرفته، مساله ی مهم مکان-یابی مساجد در شهرسازی و مدیریت شهری است. بدین منظور پژوهش با سه سوال اصلی پیگیری شده است: 1) معیارهای موثر بر مکان یابی مساجد کدامند؟ 2) وزن هر یک از معیارهای موثر بر مکان یابی مساجد چقدر است؟ 3) مدل ریاضی مکان یابی مسا...

واقعه بزرگ غدیر، همواره دلایل و نشانه هایی برای اثبات خود داشته است. یکی از مستندات آن ساخت بنای یادبود مسجد غدیر است. این مقاله به بررسی سیمای مسجد غدیر از طریق مستندات روایی، کَتبی و تصویری می‏پردازد؛ ابتدا به مباحثی پیرامون موقعیت جغرافیایی غدیرخم، علت انتخاب این منطقه برای اعلان موضوع جانشینی پیامبر (ص)، نام‏های آن و آبادی هایی که در کنار این آبگیر موجود است، پرداخته و سپس تاریخچه و مشخصات م...

از جمله شرایط صحت نماز جماعت، اتصال بین صفوف نماز است. از نظر فقه امامیه، صفوف نماز نباید بیش از یک قدم متعارف یا مقداری که عرفاً نزدیک محسوب می­‌شود، از هم فاصله داشته باشد، خواه امام و مأموم در یک مکان مانند مسجد باشند، یا مکان متعدد باشد. روایات، اجماع و مقتضای قضاوت عرف متشرعه، از جمله ادله دیدگاه امامیه می­‌باشد. فقهای اهل‌سنت با استناد به اجماع و مقتضای مسجد، معتقدند در صورت اتحاد مکان نما...

از دیر باز در بارة شأن نزول آیه 108 سوره توبه اختلاف نظر بوده که دربارة مسجد قبا یا مسجد پیامبر نازل شده است . درمیان اهل سنت دو دیدگاه و دو دسته روایات وجود دارد . گروهی به استناد روایات و برخی قراین دیگر گفته اند منظور مسجد قباست . این روایات از نظر سند ضعیف و از نظر محتوی قابل تردید است راویان اصلی این روایات کعب الاحبار ، عبدالله بن سلام، وابو هریره بوده اند وتوسط شرحبیل وشهر بن حوشب رواج ی...