تحقیق حاضر قصد دارد به بررسی تغییرات ساخت واژی، صرفی، نحوی و معنایی که از فارسی میانه تا امروز در گویش گیوی صورت گرفته است، بپردازد و ضمن مقایسه ی برخی ویژگی های ساخت واژی، صرفی، نحوی و معنایی فارسی میانه با گویش گیوی نشان دهد که شماری از این مشخصه ها در گویش گیوی -نسبت به گویش معیار- کم تر دچار تغییر شده اند. در حوزه ی ساخت واژه، واژگان مشتق و مرکب؛ در زمینه ی صرف و نحو، اسامی، صفات، اعداد، اف...

ره یافت به ذخیره های واژگانی متون کهن و شناخت آنها، افزون بر کارآمدتر نمودن و غنی سازی بیشتر گستره واژگان زبان فارسی، گامی مؤثّر در بررسی سیر تاریخی زبان فارسی در حوزه لغات و اصطلاحات خواهد بود. تفسیر قرآن مجید، معروف به تفسیر کمبریج، یکی از ارزشمندترین آثار در بررسی جایگاه متون منثور در زبان شناسی تاریخی و پژوهش های واژه شناسی متون کهن است. اهمّیت واژگانی این کتاب، فراتر از یک تفسیر قرآن است و د...

پژوهش حاضر می‎کوشد براساس نظریّة کثرت‌ گرایی در فهمِ متن پل ریکور ثابت کند که در متون عربی و فارسی، در کنار نظریّة «قصدی‌گرایی انحصاری» که امروزه مورد پذیرش جمهور مفسّران است، برای متن می‌توان معانی متعدّد صحیحی که فراتر از قصد مؤلّف هستند در نظر گرفت که امکان اخص‌بودن معانی مقصود از معانی احتمالیِ متن نیز مهیّا و با استفاده از «ضوابط تأیید تفسیر» نظیر «تبیین»، «مشروعیّت»، «مطابقت»، «تناسب» و «سازگاری» ...

بررسی مشکلات آموزش واحد درسی «دستور زبان فارسی 1» در دانشکده های گوناگون بیانگر وجود معضلاتی در تدریس این واحد درسی است که می توان آن را در دو سطحِ منابع انسانی و منابع درسی بررسی کرد. بحث منابع انسانی به دو متغیّر یعنی مدرس و دانشجو اختصاص می یابد. بدیهی است که پاسخ معضلات این حوزه را باید خارج از واحد درسی دستور زبان بررسی کرد. بحث منابع درسی، متضمّن بررسی معضلات متون درسی دانشگاهی است که به باو...

تنها زبان ایرانی که روزگاری دراز است در ایران زمین رواج دارد? زبان فارسی است که از دوره های باستان و میانه آن آثاری گرانبها بازمانده است. این زبان دارای گویش هایی است که با رواج زبان فارسی معیار از میان رفته اند و یا تنها آثاری از آنها باقی مانده است. یکی از این گویش ها? گویش بیرجندی است که از گویشهای استان خراسان جنوبی می باشد. با دقت در گفتار گویشوران بیرجندی? می توان به این مساله پی برد که س...

دستوری شدن فرآیندی است که طی آن عناصر واژگانی به صورت عناصر دستوری درمی آیند و یا با گذشت زمان دستوری تر می شوند. این فرآیند همواره با مقیدتر شدن اجزاء زبانی همراه است. واحدهای زبانی هنگام تغییر در مسیر دستوری شدن یا بیشتر دستوری شدن، از مراحل معینی تبعیّت می کنند و آن ها را با ترتیب خاصی پشت سر میگذارند: «جزء واژگانی آزاد > کلمه نقشی > واژه بست > وند تصریفی». بنابراین عناصر واژگانی زبان از قبیل...

باور به نیروی جادویی نهفته در اجزاء هستی امری است که تنها به بشر بدوی در دوران کهن متعلق نبوده است و انسان ها در طول تاریخ تا به امروز همواره به جانمندانگاری1 و طلسم2 معتقد بوده اند. از زمان های بسیار دور، انسان می پنداشته است بعضی از اجسام، حیوانات و اجرام سماوی قدرتی نهفته دارند؛ زیرا با دانش ناقص اش امکان شناخت قوانین علمی حاکم بر جهان را نداشته است. لذا به ناچار برای توجیه یا یافتن علت و در...

در مطالعه و بررسی پژوهش‌های انجام شده در زمینة متون کلاسیک فارسی این مشکل به چشم می‌خورد که تعداد قابل توجّهی از پژوهش‌های انجام شده، فاقد نوآوری هستند و صرفاً به تکرار پژوهش‌های پیشین بسنده کرده‌اند. ریشة این مشکل را نه در متون کلاسیک فارسی، بلکه در کاربست تکراری رویکردهای قدیمی بر این متون باید جست. برای رفع این مشکل می‌توان از رویکردهای تازه‌تر نقد ادبی مانند «تاریخـگرایی نو»استفاده کرد. از آن...

هدف ما در این مقاله ترسیم نقش مهم منابع عربی در شرح و تفسیر متون ادب فارسی و تبیین مبانی فرهنگ ایرانی است زیرا بسیاری حقایق مربوط به فرهنگ و ادب ایران زمین در لایه های ستبر متون عربی مدفون شده و محققان ما توجه کم تر بدان دارند. این در حالی است که در شرح متون ادب فارسی، استناد به متون عربی به گونه ای صورت می گیرد که نه تنها نقشی در تبیین سرچشمه های فکری ایرانیان ندارد بلکه موجب کج فهمی و تفسیر ن...

متون مبتنی بر الهام و پیشگویی ، بخش مهمی از ادبیات دینی فارسی میانه ( پهلوی ) را تشکیل می دهند. این متون شرح الهام و پیشگویی هایی است که به یکی از دین مردان نسبت داده شده است . چند رساله در این زمینه به زبان پهلوی در دست است که عبارتند از : 1 - ارداویراف نامه . 2 - زند وهمین یسن . 3 - جاماسپ نامگ . 4 - ایادگار جاماسپیک . 5 - آمدن شاه بهرام ورجاوند. در میان رساله های یادشده ، ایادگار جاماسپیک از...