چکیده تحقیق حاضر سعی دارد که به شکل مقایسه ای، انتقال طنز ( طنز انتقادی، هجو) را در سطح فرهنگی و اجتماعی، و فکاهه در سطح زبانی، در جهت کشف میزان موفقیت مترجمان، مورد بررسی قرار دهد. بدین جهت، رمان ماجراهای هاکلبری فین اثر مارک تواین، و دو ترجمه ی آن از نجف دریابندری و هوشنگ پیرنظر انتخاب شده اند. در جهت بررسی انتقال طنز به زبان مقصد در سطح فرهنگی و اجتماعی، و فکاهه در سطح زبانی استراتژی های م...

حوزه ساخت اطلاعی جمله، که از زیرشاخه های منظورشناسی گفتمان در زبانشناسی محسوب می شود، از اهمیت ویژه ای در ترجمه برخوردار است. یکی از مهم ترین مفاهیم مطرح شده در این حوزه مفهومی است به نام نشانداری که در سطوح مختلف تحلیل زبانشناختی (از جمله سطح واژگانی، نحوی و ...) به آن پرداخته اند. بی شک استفاده از ساخت های نشاندار یکی از ابزاری است که گویشوران هر زبان به منظور ساماندهی پیام و افزایش معنا از آ...

چکیده: این مطالعه، با توجه به معادل و معادل گزینی برای عبارات نظامی همچنانکه فرهنگستان زبان و ادب فارسی به آن اهتمام می ورزد، ترجمه نظامی در جمهوری اسلامی را بررسی و معادل های فارسی مصوّب این فرهنگستان برای اصطلاحات نظامی را تجزیه و تحلیل نموده تا استـراتژی های غالب به کار گرفته شده توسط این فرهنگستان را مشخص نماید. این مطالعه با تطبیق معادل های فارسی مصوّب و اصطلاحات نظامی انگلیسی انتخاب شده ت...

در ادبیات کهن فارسی، ابهام مقام چندان مهمی ندارد. تنها در هنگام مطرح کردن صنعت محتمل الضدّین که همیشه در کنار آن دو نام مترادف دیگر؛ یعنی توجیه و ذووجهین نیز قرار داده می شود، گاهی نیز به کلمه ابهام اشاره می شود که نام چهارمی برای این شیوه بسیار کم کاربرد در ادبیات فارسی و عربی است. در حالی که ابهام در متون ادبی از گذشته تا به امروز، یکی از پر استفاده ترین صناعت های ادبی محسوب می شود که اهمیّت و ...

بررسی زبان معناشناختی متون ادبی به ما کمک می کند تا در فهم و درک یک متن ادبی به نکات دقیق یک روایت توجه کنیم، و نگاه تحلیلی خود را به دور از پیش داوریهایی که مانع برداشت صحیح ما می شوند، به کلیت متن ادبی تعمیم دهیم. متن انتخاب شده در این کار تحقیقی می تواند به گونه های دیگری هم تفسیر شود که همه اینها به نقطه نظر ما بستگی تمام دارند و می توان در کلاسهای آموزشی تحلیل متن دانشگاههایی که به آموزش ا...

نمایشنامه از انواع ویژة ادبی است که ضمن در بر داشتن خصایص یک متن ادبی، خصوصیت‌های دراماتیک منحصر به فردی دارد که تنها بر صحنة اجرا، تمام و کامل می‌شود. «شهرزاد» اثر ماندگار پدر نمایشنامه‌نویسی عربی، یعنی توفیق الحکیم، با استناد به داستان هزار ویک شب در جامه‌ای فلسفی ابداع شده‌است و نه تنها در بُعد اندیشگانی، بلکه از نظر ادبی نیز حائز اهمیت است. این اثر دو بار به زبان فارسی از سوی آقایان آیتی و ش...

بینامتنیت تکنیکی است که در شعر معاصر عرب کاربرد فراوانی پیدا کرده است. با توجه به تعریف‌هایی که سردمداران این نظریه از جمله بارت و کریستیوا و بسیاری از ناقدان عرب از آن داده‌اند باید گفت که آنها این نظریه را به­عنوان پدیده‌ای اسلوبی و ساختاری به شمار آورده‌اند که در آن هیچ تأثیر و تأثری میان متن مبدأ و مقصد و نیز ارجاع خواننده به متن مبدأ قائل نمی‌شوند. در حالی که این گونه نیست و این پدیده در ش...

ترجمه ادبی دامنه ای وسیع از مطالعات ترجمه را در بر می گیرد. با توجه به پیچیدگی ترجمه ادبی و فاصله های فرهنگی بین زبان مبدا و مقصد، توجه ویژه به این حوزه اهمیت زیادی دارد. از جمله عناصر فرهنگ محور متون ادبی تلمیح است که مترجمان را به هنگام بازآفرینی متن با مشکلات زیادی روبرو می کند. از جمله پژوهشگرانی که راهکارهایی برای انتقال بهتر مفاهیم تلمیحات در ترجمه ارایه داده اند میتوان به لپیهالم اشاره ک...

طبقات­الصوفیه یکی از متون کهن فارسی نوشته شده در حوزة هرات (قرن پنجم هجری) است. این کتاب حاصل املای سخنان خواجه عبدالله انصاری در مجالس وعظ است که به دست یکی از شاگردانش نوشته شده است. بررسی زبان این متن می­تواند برخی نکات زبانی ناگفته دربارة گویش کهن رایج در آن حوزة جغرافیایی را آشکار کند. در این مقاله به «اثرپذیری زبان طبقات از زبان عربی»، به عنوان بهره­ای از مسائل زبانی موجود در این متن پردا...

با مرور در آیات نورانی قرآن کریم به آیاتی برمی خوریم که خداوند متعال با بیاناتی عتاب آمیز، پیامبر اکرم(ص) را مورد خاطب قرار داده است. از برجسته ترین گونه‌های این عتاب‌ها می‌توان امر به طلب بخشش از خداوند، نهی از شک، نهی از شرک، تأکید بر صیانت الهی و عتاب بر تحریم حلال الهی نام برد. از آنجا که برگرداندن چنین خطاب هایی به زبان فارسی یا هر زبان دیگری ممکن است شائبه عدم عصمت پیامبر اکرم(ص) را در ذه...