الملخص بعد اتصال العرب بالمدنیة الغربیة عن طریق الغزو الاستعماری للدول الغربیة الإمبریالیة واطلاعهم على الحضارة الغربیة الزائفة عن کثب بواسطة البعثات الثقافیة المتوالیة والمستمرة منذ عهد محمد علی باشا حتى یومنا هذا إلى الدول الغربیة، انبهر عدد لابأس به من المثقفین والأدباء العرب، قبل الحرب العالمیة الثانیة وبعدها، بالتقدم الغربی فی شتى المجالات وحاولوا تطبیق ما علموه وما تعلموه على واقع الأمة ...

یتناول هذا المقال إحدی أهم القضایا العربیة والإسلامیة فی الأدب المهجری وهی قضیة فلسطین. فإن الأدیب المهجری بالرغم من بعده عن الوطن العربی ومعاناته من قسوة الحیاة فی بلاد الغربة، ظلّ یتعاطف مع إخوانه الذین آثروا البقاء فی أوطانهم وتحملوا آلاماً کثیرة لا تطاق من قبل المستعمرین والمحتلین الذین ساموهم سوء الحال. کان أدباء المهجر یتابعون أخبار الوطن العربیّ وقد تنبهوا إلی الخطر المحدق بالبلاد العربیة م...

یتناول المقال ظاهرة مصطلح التوسُّع أو الاتّساع فی اللغة و فی کلام العرب، و یتابع کیفیة ورود المصطلح فی مصادر الدرسات العربیة، هذا المصطلح الذی تکرَّر ذکرُه علی لسان علماء العربیة، بعبارات مختلفة، دون أن یقترن بمفهوم جامع، أو قاعدة عامة تُبَیِّن حدوده، و مدلوله الصریح. کما تکرّر الحدیث عن مصطلح التوسع اللغوی، فی معاجم الغة، و ذکره المعجمیون بعبارات مختلفة، و متباینة، و مشوبة بعدم الوضوح، لا یجمعها مفهوم و...

ازدان الشّعر العربی المعاصر بظاهرة التناص القرآنی، حیث اتّخذت مکانتها الرّفیعة فیه، فاحتضنها جمیع شعراء العرب المعاصرین، منهم شعراء العراق ومن بینهم جمیل صدقی الزّهاوی. وذلک بأنواع التّناص مع التّراکیب والمعانی والمفردات القرآنیة بما فیها الشّکلی(الکامل،أو الجزئی)،الإشاری والامتصاصی.      الملاحظة المهمّة أنّ الزّهاوی:  1. استطاع أن یستلهم من القرآن الکریم قدراً وافراً من هذه الأنواع بصور مختلفة. 2.امتاز ش...

با وجود تإثیر فرهنگی حیره در تاریخ عربستان, مورخان و محققان ایرانی عموما به نقش سیاسی حیره پرداخته اند و به نقش فرهنگی آن کمتر عنایت کمتری داشته اند. مقاله حاضر می کوشد ردپای حیره در حیات فرهنگی جزیره العرب (عربستان) را (پیش و پس از اسلام) بجوید و درباره آن به بحث و نظر پردازد[ .در این راستا ضمن چشم اندازی کلی بر تاریخ و جغرافیای حیره نقش حیره را در آشناسازی اعراب با ادیان مختلف, انتشار فرهنگ ا...

فقد اتسمت الحیاه الإنسانیه بکثیر من التناقضات ، فالموت یطارده الحیاه ، والعدل یواجه الظلم و کل هذه المشاعر الإنسانیه عبر عنها الشعر العربی اصدق تعبیر ، فالشعر الإسلامی له اهمیه کبیره ، إذ هو المعین الثر الذی یبین لنا مدی تأثیر التعالیم الإسلامیه فی تلک المجتمعات وایضاً مدی تأثرها بتلک التعالیم الرفیعه . فیعد القرآن الکریم من أهم المصادر التی استفاد منها شعراء العرب فی إغناء تجاربهم الشعریه ، لأ...

‏ ‏یمکن أن ترجع النهصةالشعریة فى سوریة - لبنان ألى أیام حعرب العالمیةالأولى. ففى هذه الفترة تبلورت الخطوط الأساسیة للمسیرة الشعریة. و ظهر شعراء کثیرون أبدعوا و أعادواالشعر إلى عهد ازدهاره. و لم یتقیدالشعراءالعرب باتجاه شعرى واحد، فنراهم کلاسیکیین و رومانسیین و رمزیین فى آن واحد. ‏کما ان الشاعر منهم فى العصرالحدیث ینظم على الأبحرالخلیلیة أو التفعیلة الواحدة. أو یخرج أحیانا عن الأوران. و هو فى کل...