پیکرگردانی یا دگردیسی که عبارت است از تغییرشکل موجودات، یکی از اصلی‌­ترین عوامل دخیل در گسترش حوزه‌­ی تخیلی قصه‌­های عامیانه در سراسر دنیا به شمار می­‌رود. یکی از انواع رایج پیکرگردانی در افسانه‌­ها، تبدیل شدن انسان‌­ها و حیوانات به یکدیگر است. در این پژوهش پیکرگردانی مرد ـ حیوان، در 1987 قصه از مجموعه­‌ی فرهنگ افسانه­‌های مردم ایران اثر علی­ اشرف­درویشیان و رضا خندان (مهابادی) بررسی شده­‌است. ...

در مقاله حاضر تلاش شده است با استفاده از نظریه بازتاب در جامعه‌شناسی سینما، جامعه ایرانی در دهه هشتاد از منظر روحیات غالب بر آن تحلیل شود. این نظریه که هنر را آینه‌ای برای جامعه می‌داند به محقق این امکان را می‌دهد که روحیات مورد نظر را از خلال تصویری که در سینما از قهرمان به‌تصویر کشیده می‌شود مورد مطالعه قرار دهد. همچنین رویکرد کلی جامعه‌شناسی سینما نیز این امکان را فراهم می‌آورد که میان یافته...

زن، بزرگ- مادر، بزرگ- الهه، اصل مادینه که با ماه، زمین و آب‌ها نمادین می‌شوند؛ نیروهای غریزی در مقابل نظام معقول نرینه است. منظور از منظومه در ادبیات عامیانه، داستان‌های روایی‌ است که در آن موضوعات مختلفی نظیر؛ عشق، حماسه، سوگ سرود، یاغی‌گری و...روایت شده است. این منظومه ها اغلب اشعاری ساده و بی تصویرند.این پژوهش تلاش می‌کند تا با استفاده از شیوۀ توصیفی- تحلیلی حضور زن را در منظومه‌های عامیانۀ ...

قصة دختر نارنج و ترنج، یکی از قصه¬های مشهور ایرانی است که ده¬ها روایت از آن در دست است.این قصه با کد جهانی 408 ثبت و شناخته شده است. قصة دختر نارنج و ترنج قصه ای با بن مایه های اسطوره ای است. بن مایه ی مرگ و باززایی معشوق یا همسر شاهزاده که در دل میوه ها جای دارد، یادآور اسطوره ی ایزد گیاهی یا شهید شونده است. نشانه هایی چون حضور اسب، موهای بلند دختر و پیوندش با آب، گواهی دیگر بر ارتباط این قصه ...

پراپ در فصل سوم کتابش بیان کرد که خویشکاری های شخصیت های افسانه ها و حکایت های فولکوریک از سی و یک کارکرد تجاوز نمی کند. وی با دقت فراوان این سی و یک کارکرد را استخراج و با نشانه های اختصاری زبان روسی آنها را به شکل فرمول و الگو تنظیم نمود. هم چنین شخصیت های قصه ها را در هفت دسته تقسیم کرد : 1. قهرمان ؛ 2. شاهزاده خانم ؛ 3. بخشنده ؛ 4. یاریگر ؛ 5. اعزام کننده ؛ 6. قهرمان دروغین و 7. شریر. د...

اسطوره ی قهرمان از رایج ترین و بنیادی ترین اسطوره هایی است که در اندیشه ی ملل مختلف رشد یافته است. بشر از دیرباز در مسیر زندگی و رویارویی با مشکلات برون از تحمل، به قهرمانی نیاز پیدا می کرده که آرمان و آرزویش را در وجود او تجسم بخشد. قهرمانی که قادر باشد بر محدودیت های شخصی و بومی فائق آید و از آن گذر کند، کسی که از راه های شناخته و امن زندگی کناره بگیرد، به ندایی خاص، نه چندان رسا، پاسخ گوید و...

در دهۀ چهل، همزمان با حوادث سیاسی - اجتماعی و تحولات فرهنگی در ساختار جامعۀ ایرانی، ادبیات داستانی نیز متناسب با آن تحولات، دستخوش تغییراتی می‌شود و آثاری متنوع، ماندگار و جدید در عرصۀ داستان‌نویسی ایران، پدید می‌آید. نویسندگان این دهه در مقایسه با دوره‌های قبل، شیوه‌های هوشمندانه‌ و شکل-یافته‌تری در نگارش خود به کار می‌برند. در سال‌های پایانی این دهه سیمین دانشور با رمان «سووشون» و هوشنگ گلشیر...

قصه ها و افسانه های ایرانی، از نخستین روزهای تاریخ انیمیشن ایران، برای ساختن فیلم انیمیشن مورد اقتباس قرار گرفته اند. در این میان به نظر می رسد قصه ها و افسانه های دیو و غول ایران دارای خصوصیاتی است که هم آن را از قصه ها و افسانه های سایر شخصیتهای تخیلی فوق طبیعی متمایز می کند و هم بیشتر در معرض شناخت و رجوع جهانی قرار می دهد. می توان گفت سحر و جادو و حضور این شخصیتها در داستان، یک امکان بالقوه...

اسطوره ها جلوه هایی از فرهنگ یک ملت و به تعبیری، خاستگاه هنر و ادبیات هستند. درواقع، فرهنگ و تمدن هر قوم و ملتی ریشه در اسطوره های آن ملت دارد. وقتی سخن از اسطوره به میان می آید، در باور همگان، موجودات عجیب اسطوره ای از جمله اژدها نمایان می شوند.اژدها در بسیاری از باورهایاسطوره ای و فرهنگی چینیان حضوری جدی دارد. هدف نگارندگان این نوشتار بررسی جایگاه و مفاهیم اژدها در اسطوره های ایران و چین و در...