مکتب ساختارگرایی از جمله دانش های مربوط به نشانه شناختی است که به تحلیل محتوای متون(از جمله متون مقدس) و به ویژه بررسی و تحلیل عناصر داستان ها و قصه ها می پردازد. شیواترین ابزار بیان و انتقال مفاهیم و انگاره های مورد نظر، روایت و به تصویرکشیدن وقایع در قالب «قصه» است که اهداف بسیاری را با خود به همراه دارد. این پژوهش در تحلیل عناصریکی از داستان های مشترک در قرآن و نهج البلاغه یعنی داستان خلقت آ...

بایستگی استفاده از دانش­های نوین ادبی در ارزیابی متون قرآنی و نوشته­های برآمده از معارف قرآنی در جهان امروز بر پژوهشگران مسلمان آشکار و گریزناپذیر است. در پژوهش حاضر ساختار قصه حضرت یوسف(ع) در ترجمه تفسیر طبری با استفاده از نظریه ریخت‌شناسی پراپ تحت ارزیابی قرار گرفته است. برای رسیدن به نتیجه­ای مناسب­تر، این قصه به چهار داستان بخش شده و شخصیت­ها و خویش­کاری­های آنها در هر داستان هدف تحلیل انتق...

باتوجه به مباحث اخلاقی و حقوق حیوانات در دنیای معاصر و ضرورت تبیین مبانی فلسفی و کلامی آن یکی از مسایل مطرح در کلام جدید داشتن نفس و روح و به تبع آن جاودانگی حیوانات به خصوص از منظر فلسفی و کلامی است. نزد متکلمین تحت تاثیر آیات قرآن کریم اکثر اشاعره و معتزلیان مانند ابوهاشم جبایی فخررازی، غزالی و در مورد حشر حیوانات دیدگاه های متفاوتی را مطرح کرده اند و اغلب معتزلیان و امامیه اصل حشر را پذیرفت...

چکیده: نقش مایه «ارباب حیوانات» شخصیتی اسطوره ای است که بر مفرغ های لرستان و ظروف سنگی جیرفت تصویر شده و مورد بررسی قرار گرفته است. شخصیت های این اسطوره ی به جای مانده از انسان در دنیای باستان، به سه گونه انسان، «انسان ـ حیوان» و حیوان،بر اساس اعتقاداتش بر روی اشیاء شکل گرفت. هنرمندان لرستانی و جیرفتی با نمادپردازی اشکال، در پی انتقال افکار خود به صورتی تصویری و تلاش برای تماس با دنیایی ماورای...

سمک عیار، ازآثار ادبی قرن ششم است که فرامرز بن خداداد الارجانی آن را از زبان یکی از قصه پردازان زمان ـ صدقه بن ابی القاسم شیرازی ـ تحریر کرده است. محققان ادبیات، دربارة نوع ادبی سمک عیار، نظر واحدی ندارند؛ گروهی آن را حماسه می دانند و برخی دیگر رمان و عده ای نیز آن را رمانس به شمار می آورند. در این پژوهش، افزون بر تعریف حماسه، رمان، رمانس و قصه و برشمردن ویژگی های این انواع و سنجش تطابق سمک عیا...

ضرب‌المثل، یکی از فرم‌های زبان است که هم از فرهنگ تأثیر می پذیرد و هم بر فرهنگ  تأثیر می گذارد. بدیهی است که انواع حیوانات در متون ادبی و به ویژه در ضرب‌المثل‌ها جایگاه خاصی دارند، اما این کاربرد و معانی آنها در فرهنگ‌های مختلف همیشه یکسان نیست. دو نمونه از این فرهنگ‌ها، فرهنگ ایرانی و چینی هستند. تمرکز این تحقیق، مبتنی بر این سؤال اصلی است که علت تفاوت کاربرد حیوانات در ضرب‌المثل های چینی و فا...

قصه‌های پریان، قصه‌هایی است که در آنها حوادث و ماجراهایی غیرعادی اتفاق می‌افتد. در این قصه‌ها قهرمان که معمولاً دختری فقیر و برخوردار از زیبا‌یی و نیکویی است، به دنبال ماجراهایی که در قصه برایش اتفاق می‌افتد به دلیل سیرت نیکو و نیک اندیشی از ویژگی‌هایی بهره مند می‌شود و در پایان قصه با شاهزاده ازدواج می‌کند. این قصه‌ها قرن هاست که سینه به سینه نقل شده و در دورۀ معاصر محققان و پژوهندگان ادبیات عا...

داراب­نامه طرسوسی از جمله قصه­های عامیانه بلندی است که ظرفیت پژوهشی بالایی دارد؛ نقد نمادین و ظرفیت­های رمزی آن، نقد اسطوره­ای، نقد حماسی و نقد سوررئالیستی از جنبه­های پژوهشی این داستان است که اهمیت آن را نشان می­دهد. طرسوسی در این قصه با اقتباس از حماسه ملی ایران، نوعی حماسه تاریخی-دینیِ منثور به دست داده است. بی­تردید نقش حماسه­ها و شخصیت­های حماسی ملی در این قصه، بسیار تأثیرگذار بوده است. اسک...

کتب کلیله و دمنه و مرزبان نامه از  جمله قصه های قرن ششم و هفتم هجری قمری در ایران می باشند؛ یکی از شخصیت های مهم در قصه های این کتب، شخصیت زنان است که ویژگی های مختلفی از جمله حسادت به آن  نسبت داده شده است. از سویی دیگر روان شناسی زنان، ضمن توجه به جنبه های مختلف شخصیت زنان، مسئله ی حسادت در شخصیت را مورد بررسی قرار داده است، در این مقاله ضمن ذکر قصه های مربوط از کلیله و دمنه و مرزبان نامه و ت...

داستان یوسف و زلیخا از جذاب ترین قصه های قرآنی است که ذوق و اندیشه پویای شاعران و راویان را بر آن داشته که به طبع آزمایی در مورد این قصه بپردازند. خاوری نیز از آن گروه شاعرانی است که توانایی خود را در سرودن این قصه به کمال نشان داده است. از طرفی برای نشان دادن چهره واقعی این شخصیت الهی و فرزند صدیق یعیوب، باید قرآن را منبع اساسی بیان زندگی او قرار داد. در بررسی تطبیقی این کتاب با قرآن کریم و تف...