مقارنه گرایی (اکازیونالیزم) عبارت است از نفی رابطه علیت و نشاندن اراده و فعل خدا در جای آن، که دستاورد مهم فیلسوفان دکارتی (از دکارت تا لایب نیتس) محسوب می شود. واقعیت آن است که این اندیشه در کلام اشعری نیز به عنوان اندیشه ای محوری و مرکزی حضور دارد و پایه طبیعیات و حتی الاهیات آنهاست. اشاعره با طرح نظریه «عادت الله»، قانون «العرض لایبقی زمانین»، ماهیت عرضی نفوس، سببیت خدا در معرفت و نظریه «کسب...

در استخر عباس آباد بهشهر، دنبال چه باید بود؟ دریاچه ای در میانه جنگل و بر بالای کوه؛ با عمارتی در میان آب و باغی در کنار. چرا در میان جنگل درخت ها را بریده اند تا باغ بسازند! و این برکه، در آن ارتفاع بر بالای دره ای عمیق و مشرف به خزر برای چیست؟ امروز در باغ عباس آباد، درختان جنگلی روئیده و جز ته رنگی از محوطه سازی باغ و آب نماهای آن اثر دیگری از باغ نیست. در کناره دریاچه، دو برج آجری، که تأسیس...

نظریه ی هوش های چندگانه را «هاوارد گاردنر» در سال 1983 عرضه کرد. به اعتقاد گاردنر همه ی افراد دارای هفت نوع هوش نسبتاً مستقل می باشند، این هوش ها عبارتند از: هوش زبانی/کلامی، هوش منطقی/ریاضی،هوش موسیقیایی، هوش تصویری/فضایی، هوش بدنی/جنبشی، هوش میان فردی، هوش درون فردی. گاردنر در سال 1999 دو نوع دیگر هوش، یعنی هوش طبیعت گرایی و هوش هستی گرایی (وجودی) را مطرح کرد. در این پژوهش، رابطه ی هر یک از ...

«دهر» معّرب کلمۀ زمان و معادل روزگار است. اصطلاح دهریون در اواخر دوره­ی ساسانی، ازسوی اعراب مسلمان به پیروان آیین زروانیسم (zorvanism)1 اطلاق شده است. این تفکر اعتقادی، کیشی انحرافی از دین زرتشتی بوده که با پیراستن عناصر اسطوره ای و ماورائی، به مبدأیی مطلق به نام زُروان (zorvan)2 قائل شده است. دراین دیدگاه وحدت انگار، زروان همان زمان مطلق و ازلی است که به عنوان خالق همه­ی پدیدارهای عالم به شمار م...

بحران های زیست محیطی یکی از مهمترین چالش هایی است که جامعه ی بشری با آن ها مواجه است. مکاتب گوناگون برای حل این بحران ها راه حل های مختلفی را بیان نموده اند؛ از جمله توسعه ی پایدار، حفاظت گرایی، صیانت گرایی، اخلاق زمین، نیکداری و پایداری. اما با وجود راه حل های ارائه شده، بحران های زیست محیطی ادامه دارند و به واسطه ی بهره برداری بیشتر از منابع تشدید شده اند. این تحقیق در پاسخ به چرایی وجود بحرا...

مطالعه طبیعت، یکی از موضوعات اصلی ادبیات در طول قرن های مختلف بوده است. در طی قرن ها، طبیعت گاه در ظاهر ضمنی و گاه صریح و روشن ظاهر شده است. پیدایش طبیعت در آثار نویسندگان و شاعران و فلاسفه تنها به قرن هجده محدود نمی شود، بلکه قبل از آن فیلسوفانی مانند ارسطو به مطالعه طبیعت با عنوان ذات طبیعت پرداخته است. در قرن بیست، بسیاری از نویسندگان طبیعت را به عنوان بستر اصلی آثار خود انتخاب کرده اند. اما...

ذاتی گرایی مانند بسیاری از مباحث فلسفی ریشه در نظریات فیلسوفان یونان دارد. این نظریه بامسأله ثبات و حرکت ارتباط دارد. در واقع تبیینی معقول از پدیده حرکت و تغییر، مورد توجهفیلسوفان آن زمان بوده است. نظریه ذاتی گرایی ارسطو نیز در همین راستا است. این نظریه که بهقوانین طبیعت می پردازد از برجسته ترین دست آوردهای فلسفی اوست که بنیان متافیزیک را برایعلوم آن زمان تشکیل داد. ارسطو توانست به علت گوناگون...

انسان گرایی یا اومانیسم دیدگاهی است که اولویت و اهمیت را به انسان می دهد. پیدایش این واژه در محافل علمی جهان به دورة رنسانس، زمانی که مردم از سوء استفاده کلیسا از جایگاه آسمانی و الهی، آگاه و برای باز پس گرفتن حقوق خود مدعی شدند، باز می گردد. در آن زمان، انسان گرایی مفهومی خداستیز پیدا کرد و به نفی چیزهایی پرداخت که به منافع انسان ضربه می زد. در اواسط قرن بیستم، انسان گرایی با انتقاد از رویکرده...

واقع گرایی علمی, رهیافتی است با این ادعا که نظریه های علمی به منظور کشف از واقع ارائه می شوند وبه ما امکان شناخت حوادث طبیعی و پدیدارها و فهم علل وقوع آن ها را می دهند و به این منظور گاه از دادههای حس و تجربه فراتر می روند و مدعی وجود برخی جنبه های غیر قابل مشاهده به عنوان علت بخشهایمشاهده پذیر طبیعت می شوند. هر چند واقع گرایی علمی، به عنوان یک موضوع مستقل در فلسفه علم، مدتزمانی طولانی نیست که ...