یکی از بهترین مشخصه‎ها در معرفی پیشینه فرهنگ ملل گوناگون و اصالت آن نسخه‎های خطی است که بخشی از میراث فرهنگی و شناسنامه ادبی، تاریخی و فرهنگی یک ملت هستند؛ بنابراین معرفی و تصحیح آن‎ها ارج نهادن به هویت ملی است. شاید بتوان گفت ایران، کشوری است که نفیس‎ترین و ارزشمندترین دست‎نوشته‎های خطی را در خود جای داده‎است. یکی از این دست‎نوشته‎ها، «اساس‎الفضل» در زمینه بلاغت، تألیف «محمود‎ بن محمد بن احمد ...

نسخه خطی انیس العاقلین تالیف ملامیرقاری گیلانی فقیه، نویسنده و شاعر ایرانی قرن یازدهم هجری، تحریر محمد رفیع این محمد آشتیانی و از جمله آثار خطی عهد صفوی است که به سال 1005 ه.ق است ، با محتوای اخلاقی و روایات زیبا و حکایات دلگشا به نثر و نظم به رشته تحریر در آمده است.این اثر در قطع 20/5 در 14/5 سانتی متر مشتمل بر 230 صفحه و هر صفحه 16سطر به خط نستعلیق متوسط نوشته شده است خط و کاغذ آن معمول قرن س...

نسخ خطی از مهمترین دستاوردهای تاریخی بشر در جهت رشد و تکامل علوم از گذشته تا به حال بوده اند؛ به نحوی که می توان آنها را مهم­ترین میراث مکتوب قلمداد نمود. کاتبان در حفظ و انتقال این دستاورد نقشی غیر قابل انکار دارند. متأسّفانه تاکنون در مورد این طبقه فرهنگی پژوهش درخور شأنی انجام ­ست. مهمترین شاخصه های نسخه شناسی که مربوط به کاتبان می شوند عبارتند از: نام و اثر کاتب، خط و تاریخ کتابت، محل کتابت ...

هدف: آزمون ارزیابی تشخیصی آوایی و واجی امکان تشخیص افتراقی اختلالات صدای گفتار را فراهم می کند. پژوهش پیش رو با هدف تهیه نسخه فارسی مجموعه آزمون ارزیابی تشخیصی آوایی و واجی(دیپ) برای کودکان 3 تا 6 ساله و تعیین ویژگی های روان سنجی آن به انجام رسید. روش بررسی: در این پژوهش توصیفی- تحلیلی با الگویی پژوهش بنیاد ویژگی های روانسنجی آزمون ارزیابی تشخیصی آوایی و واجی تعیین شد. 387 کودک 3 تا 6 ساله فا...

در این مقاله مطالب رسالۀ هرون و نسخه های جرثقیل فارسی بررسی می شود تا زمینۀ مقایسۀ نسخه های فارسی با یکدیگر و با رسالۀ هرون فراهم آید و بتوان از این طریق میزان اصالت نسخه های فارسی را سنجید. نسخه های فارسی که به تعداد 22 عدد در کتاب خانه های ایران نگهداری می شوند در بازۀ زمانی سده های 9 تا 13ق نوشته شده اند و تاکنون بررسی نشده اند. برخی از این نسخه ها به نام معیار العقول منسوب به ابن سینا هستند...

تمثیل یکی از مهمترین و کهن ترین شیوه‌های بلاغی در ادب فارسی ایران و فرهنگ اجتماعی جهان است. به دلیل ظرفیت معنایی وکاریزمای گفتمان؛ حجم بزرگی از ادبیات تعلیمی را پوشش می‌دهد. در این مقاله ضمن معرفی ِ نسخه‌ی خطی "کلیات دیوانِ طالب علی خان متخلص به عیشی" نمونه‌های تازه‌ای از تمثیلات داستانی و شعری را از متن آن می‌آوریم. نسخه خطی این دیوان، به خط نستعلیق کتابت شده است. از ذکر تحمیدیه­ها و مناقب اهل ب...

هدف: هدف این پژوهش، ارائۀ طرح پیشنهادی دستنامۀ توصیف منابع غیرکتابی فارسی، براساس مقایسه قواعد و استانداردهای بین المللی است. جامعۀ آماری: جامعۀ مورد مطالعه شامل چهار استاندارد، قواعد فهرستنویسی انگلوامریکن 2، استاندارد توصیف و دسترسی به منبع (آر. دی. ای.)، قواعد فهرستنویسی یاسا، و فیاف است، قواعد بکار رفته در هر استاندارد، برای ۵۳ نوع منبع غیرکتابی موجود در سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران، ...

پژوهش حاضر بر آن است تا به بررسی و مقایسة قابلیت های قواعد فهرستنویسی آنگلوآمریکن و الگوی ملزومات کارکردی پیشینه های کتابشناختی (اف.آر.بی.آر.) در تأمین اهداف و کارکردهای مورد نظر از فهرست کتابخانه پرداخته و نقاط قوت و ضعف هریک را مشخص کند. در این پژوهش، که به روش پیمایش مقایسه ای انجام شده است، بررسی دو الگو توسط سیاهه وارسی طراحی شده از سوی محققان انجام شده است. بدین ترتیب که با استفاده از متو...

گنجینه های دست نویس شرقی آکادمی علوم جمهوری تاجیکستان بزرگ ترین مخزن نسخه های دست نویس در تاجیکستان و یکی از مراکز مهم یادگارهای خطی فارسی و شرقی در آسیای مرکزی است. این گنجینه در سال ۱۹۵۳م به فرمان حکومت جمهوری شوروی تاجیکستان تأسیس شد و هدف آن جمع آوری نسخ خطی و تحقیق همه جانبه و عمیق درباره آن ها بود. هم اکنون در این گنجینه بیش از ۵۷۶۰ جلد نسخۀ خطی و ۶۴۰۰ جلد کتاب چاپ سنگی موجود است. اکثر دس...