در علمِ منطق اشتراک لفظی و اشتراک معنوی بر اساسِ وضعِ اعتباری اهلِ زبان تعریف شده است، اما ملاصدرا با اشاره به این‌که فیلسوف اهمیتی برای معانیِ لغوی و عرفی قائل نیست، این دو اصطلاح را دربارة حقایق اشیا و ارتباط لفظِ واحد با آن‌ها تبیین کرده است. بنابر «وحدت تشکیکی وجود» مفهوم وجود مشترک معنوی است، زیرا حاکی از حقیقت واحدی است که در همة موجودات مشترک است، اما بنابر «وحدت شخصی وجود» که ابن‌‌عربی با کشف...

مقاله حاضر با هدف نشان دادن یکی از زمینه های پژوهشی «تاریخ الوزراء»یعنی زمینه لغوی آن و نیز تبیین و توضیح معانی امثله مندرج درآن، نگاشته شده است.برای این منظور ، ابتدا این اثر گران سنگ به مطالعه گرفته شد تا ارزش های تحقیقاتی آن به ویژه در حوزه مباحث لغوی و زبانی تبیین شود.حاصل ، آن که کتاب یادشده اثری بکر برای زمینه های مطالعاتی متعددی از جمله ادبی، تاریخی ، جامعه شناسی و ...تشخیص داده شد. یکی ...

فهم بنیادهای فکری یک اندیشه، کلید فهم آن است. «Tradition / سنت» محوری‌ترین اصل فکری مکتباندیشگی سنت‌گرایی است. به‌نظر می‌رسد این اصل به‌نحو روشن و خالی از تعقید، دست‌کم به زبان فارسی، بیان نشده و ازاین‌رو نیازمند ایضاحی کامل است و این جستار بدین منظور انجام شده است. عنصر اصلی در معنای لغوی «tradition» انتقال و در معنای لغوی سنت، راه و روش است؛ اما انتقال و روش با هم ملازم‌اند؛ زیرا سنت به‌لحاظ ...

واژه به عنوان مهمترین سطح زبانی، بیانگر واقعیت‌های پیرامون بشر، دنیای درونی وی می‌باشد و رفتار زبانی را تنظیم می‌کند. ساختار لغوی زبان ویژگی‌های ملی و فرهنگی را از نسلی به نسل دیگر منتقل می‌کند. واژگان زبان روسی در حال تغییر دائمی هستند. این واژگان در طی چند قرن شکل گرفته‌اند. روند شکل‌گیری ساختار لغوی، یک روند طولانی و پیچیده است و با تاریخ پیشرفت ملت روسیه ارتباط تنگاتنگی دارد. زبان فارسی در ...

چکیده اهل سنت و امامیه در نادرستی انتساب معنای لغوی بداء به خداوند اتفاق نظر دارند؛ هرچند اهل سنت بر این پندارند، که امامیه معنای لغوی بداء را به خداوند نسبت می‌دهد؛ معنایی که مستلزم انتساب لوازمی چون جهل و ندامت به آن ساحت ربوبی است. البته اخبار و احادیث امامیه که شمار آنها به حد تواتر می‌رسد، بداء را به خداوند نسبت داده‌اند و بزرگان امامیه درصدد تبیین معنای بداء در آن اخبار برآمده‌اند. فِرَق م...

هدف نوشتار ذیل بررسی این مسأله است که واژگان بسیط قرآن در چه نوع معنایی استعمال شده است و با چه روشی می توان معنای مقصود آنها را باز یافت؟ در این مقاله با اشاره به سه نوع حقیقت لغوی، عرفی و شرعی و تحلیل مفاد وضع به ویژه از منظر اصولیان شیعه و بیان نقش بافت سخن و فرهنگ قرآن در ترسیم معنای واژه های آن، مفردات قرآن در سه گروه مفهوم لغوی، معنای عرفی و معنای خاص قرآنی دسته بندی می شود و آنگاه پی جوی...

این پژوهش در نظر دارد تا انتخاب‌های واژگانی ترجمة محمد دشتی از نهج‌البلاغه امام علی(ع) را بر اساس سطح معنایی ـ لغوی الگوی ارزیابی ترجمة گارسس بررسی و نقد نماید. برای این منظور، ابتدا سطح معنایی لغوی گارسس در حیطة ارزیابی ترجمه توضیح داده می‌شود و آنگاه با کمک نمونه‌گیری تصادفی، نمونه‌های قابل کاربست این نظریه به عنوان داده‌های مقاله ارائه می‌شود. این پژوهش روشن می‌کند که دشت...

شناخت شیوه ی مفسران در پرده برداری از مراد خدای- تعالی- و مبانی آنان در چگونگی فهم و تفهیم معانی بلند قرآن یکی از شاخه های پژوهش در علوم قرآن به شمار می رود. در این پایان نامه، روش «تفسیرالتفاسیر» ابوبکر محمد بن عتیق سورآبادی مورد بررسی و پژوهش قرار گرفته است. و نگارنده با فراهم آوردن پایان نامه ای با عنوان «روش سورآبادی در تفسیرالتفاسیر» کوشیده است تا روش وی در تفسیر قرآن را بشناسد و بشناساند...

نخستین چیزی که از علوم مختلف برای درک و فهم قرآن نیاز داریم و باید به آن پرداخته شود علوم الفاظ است و بخشی از این علوم علم تحقیق در الفاظ مفرد و تک واژه‏ها است. تحصیل و به دست آوردن معانی مفردات الفاظ در حقیقت نخستین یاری کننده برای کسی است که می‏خواهد معانی قرآن را بفهمد و آن را درک کند. از گذشته تاکنون تحقیقات متعددی در زمینه مفردات قرآنی صورت گرفته و کتب فراوانی در این زمینه نوشته شده است.مح...

مشتمل بر یک مقدمه، سه فصل و یک خاتمه است. فصل اول به ادبیات تحقیق اختصاص دارد و در ان به موضوعاتی همچون: اهمیت و ضرورت تحقیق، سابقه و پیشینه تحقیق و ... اشاره شده و نیز به زندگی نامه طبرسی و همچنین معرفی مجمع البیان به طور مختصر پرداخته شده است. در فصل دوم لغات و واژگان سوره حمد بررسی شده است و فصل سوم به بحث پیرامون الفاظ و کلمات سوره بقره که در کتاب مجمع البیان شرح و معنی شده اختصاص یافته است...