چکیده توسعه ­یافتگی و راه­ های برون­رفت از مشکلات موجود، دغدغه فکری و یکی از چالش ­های مهم ایران به ویژه بعد از انقلاب اسلامی است. از دوره قاجار به بعد یکی از متداول­ترین پرسش­های ایرانیان این بوده­است که چرا ملتی عقب­مانده نسبت به قدرت‌های بزرگ هستند؟ این در حالی­ است که پیشینه فرهنگی - تمدنی ایران انتظارات دیگری را می­پروراند. یکی از دیدگاه­های رایج ریشه، مشکلات امروز را به تاریخ و فرهنگ گذشت...

چکیده در میان متفکران مباحث تمدنی ابن خلدون و دکتر سید جواد طباطبایی با دو بیان متفاوت بر زوال تمدنی و از جمله زوال تمدن اسلامی پای می فشرند. ابن خلدون حتمیت شهرنشینی و ضرورت از دست رفتن عصبیت ناشی از مدنیت را عامل زوال تمدنی می داند و دکتر طباطبایی تهی بودن فلسفه اسلامی از معارف فلسفه یونانی و توفق دین اساطیری بر عقل یونانی و رواج  عرفان و عرفان زدگی و ترویج عربیت را از عوامل زوال اندیشه سیاس...

از آن جایی که بسیاری از منابع تاریخی، متکی بر وقایع یا شرح زندگانی بزرگان می باشند، کم تر می توان به اسنادی برخورد که وضعیت زندگیِ مردم عادی و جامعه ی موردنظر را به طور ویژه، به تصویر کشیده باشند. از طرفی، پرداختن به این مقوله، مستلزم فراهم آوردن حجم بسیار زیادی مطلب و استنباط از اسناد موجود می باشد. بنابراین استفاده از مفاهیمی چون حماسه و سروده های حماسی ـ با تعاریف و مفاهیم ویژه و مرتبط با وضع...

این پژوهش با هدف طراحی الگوی توسعۀ دیپلماسی فرهنگی با مطالعه موردی ایران و ایتالیا انجام شده و از نوع تحقیقات توصیفی و کاربردی و با روشهای ترکیبی و کمی _ کیفی و روش دلفی است. جامعه آماری این پژوهش29 نفر از کارشناسان و خبره‌گان امور فرهنگی در حوزۀ ایران و ایتالیا – اعم از دیپلمات‌ها، سفرا، اساتید دانشگاه و فعالان فرهنگی ایرانی و ایتالیایی – است که طی دو دور انتخاب شده و پس از تدوین پرسشنامه‌ای ش...

آیات فقهی قرآن به عنوان بخشی از آموزه‌های دینی و نیز سرچشمه اولیه دانش فقه افزون بر تعیین تکلیف مکلفان دارای پیامدها و کارکردهای اجتماعی هم است. این پیامدها به صورت مستقیم و غیرمستقیم نظام‌های مختلف تشکیل دهنده یک جامعه را از خود متأثر می‌سازد و اثرپذیری نظام‌ها از این مؤلفه‌ها به نوبه خود به اثرپذیری یک تمدن از آنها می‌انجامد. این نوشتار با مبنا قرار دادن تقسیم‌بندی مرحوم شهید صدر از مباحث فقه...

از منظر هاجسن، تمدن اسلامی در گذشته مسلمانان نه یک سلسله رخدادهای گسسته از هم، بلکه زنجیره‌ای از حوادث به‌هم‌‌پیوسته است که در یک هماهنگیِ کلان و پیوستگی تاریخی رخ می‌دهد و برخوردار از یک روح در میان فرهنگ‌ها و ملت‌های مختلف در دوره‌های تاریخی است. پیوستگی تمدنی در هر دوره همواره در پرتو یک عنصر برجسته در آن دورۀ زمانی و مکانی شکل می‌گیرد. با وجود اینکه این عنصر و یا عناصر هویت‌بخش در گذشته تمدن...

اقتصاد بخش عمومی با رویکردی اسلامی، قلمرو، وظایف و مسئولیت­هایی متفاوت با دیگر تمدن­ها و نظریه­های اقتصادی آن­ها دارد. سازگاری بخش­عمومی، عاملی پیشبرنده در ایجاد و گسترش تمدن نوین اسلامی در عصر­کنونی است. هدف این پژوهش که با روش توصیفی- تحلیلی به انجام رسیده، واکاوی مولفه­های اقتصاد بخش عمومی سازگار با تمدن نوین اسلامی است. یافته­های پژوهش نشان می­دهدکه اقتصاد بخش عمومی می­تواند از طریق ایجاد...

هویت تمدنی یکی از مهم ترین ابعاد هویتی است که با نگرشی عام و کلان همه افراد متعلق به یک دین را در بستری تاریخی و هویتی به یک دیگر متصل می کند. گروه های تکفیری افزون بر این که از جهت اعتقادی و امنیتی چالش های زیادی را برای جهان اسلام ایجاد نموده اند از جهت فرهنگی نیز در تضاد با هویت تمدنی قابل بررسی اند. این گروه ها از جهتی به تخریب مکان های مذهبی می پردازند و از جهت دیگر با ارائه قرائتی انحصارگ...

تعامل فرهنگی ملت‌ها از اصلی‌ترین پیامدهای ارتباطات ـ از دیرباز تاکنون ـ بوده است و «زبان» که از عناصر اصلی فرهنگ است در این تعامل همواره نقشی اساسی داشته است. هر ملتی با ادبیات ـ چه کهن و چه نو ـ خود شناخته می‌شود و در تعاملات میان سرزمین‌های گوناگون «ادبیات» هر تمدنی نماینده‌ی آن و «زبان» آن واسطه‌ی ارتباط است. ادبیات دغدغه‌ی مشترک همه‌ی ملل است و درنتیجه چنین ادبیاتی مرزهای ملی و بومی را پشت ...

حکومت صفویه (907ـ 1135ق)، ویژگی­هایی­ دارد که آن را نسبت به ادوار پیشین تاریخ ایران متمایز می‌سازد. از جمله وجوه تمایزش، بُعد مذهبی است. اجرای آیین عزاداری عاشورا در دولت صفویان، از دغدغه‌های دیرینه و از عناصر اساسی هویت‌بخش و تمدن‌ساز در فرهنگ شیعه است؛ چندان‌که صفویان، ساخت اجتماعی ایران را با تأکید بر هویت مذهبی و ملی جدیدی تعریف کردند. این پژوهش، درصدد است با روش توصیفی ـ تحلیلی، ضمن توجه به...