سرزمین ایران متشکل از اقوام مختلف با قدمتی دیرین و سرشار از باورهای عامیانه و نابی است که بازتاب آنها را می توان در ادبیات عامیانه یا فولکلور ایرانی مشاهده کرد. این نوع ادبی در درون خود دردها، آرزوها، جشن ها، آداب اجتماعی و مذهبی را پرورانده است؛ مجموعۀ بزرگ فرهنگی که بخش قابل توجه ای از آن را داستان های عامیانۀ شفاهی تشکیل می دهد که با گذر زمان به ادبیات رسمی و سنتی راه یافته اند و دست مایۀ بس...

هجوم مغولان در سال 614 ق/1217م. به غرب و حضور پر رنگ آن ها در مسند حکومت ایران، آثار و پیامدهای فراوانی را به جای گذاشت که برخی از آن ها تا زمان حاضر هم قابل احصاء و پیگیری است. تأثیری که مغولان در ایجاد باورهای فرهنگی جدید در بین مردم ایران گذاشتند، از جمله تأثیری که در ایجاد روحیه ملی گرایی و رهایی از نفوذ معنوی خلافت بغداد، بر جای گذاشتند، غیر قابل انکار است. از طرفی ورود اقوام نیمه وحشی مغو...

در این مقاله عناصر هویت بخش شهری استان تهران در سفرنامه ها مورد مطالعه قرار می گیرد و محوریت بر نمادهای شهرسازی و معماری خواهد بود. از سویی، بازنمایی نمادین شهر اهمیت زیادی در هویت بخشی شهر دارد و از سوی دیگر، استان ها و شهرهای خاص مثل استان تهران و شهر تهران جایگاه نمادینی برای هویت کشور و انعکاس ایران معاصر داشته و در نقطه ای نزدیک تر به ایران امروز قرار دارد. با این نگاه بازنمایی ایران در سف...

از جمله شاعران توانمند سدة یازدهم هجری که علیرغم خلاقیت‌ها و ذوق شعری‌اش تقریباً گمنام مانده، سید علی­رضا پسر سید مساعد جبل عاملی متخلص به مهری و سید و مشهور به مهری عرب (تولد 1050هـ.ق. – وفات؟) است. نگارنده در این تحقیق بر آن است تا برای نخستین بار به معرفی نسخ خطّی دیوان این شاعر و بررسی و تحلیل عناصر و مؤلّفه‌های سبکی او بپردازد. بررسی­های به عمل آمده حاکی از آن است که مهری عرب شاعری تواناست که...

هفت‏پیکر نظامى از جمله داستان‏هاى شگفت‏انگیز و پُرماجرا است. موضوع آن سرگذشت زندگى بهرام گور، از زمان تولّد تا پادشاهى و مرگ اوست. در مقاله حاضر، ابتدا قصّه چهارم منظومه هفت‏پیکر (قصّه گنبد سرخ) و سازه‏هاى قصّه‏اى آن براساس الگوى ولادیمیر پراپ مانند وضعیت آغازین قهرمان، شرارت و فریب‏کارى مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته آن‏گاه، از نظر فرم و عناصر داستانى شامل پى‏رنگ، زاویه دید، صحنه‏پردازى، زمان و مکا...

برای «روایت پژوهیِ درزمانی» عرصه های گوناگونی را می توان متصور شد که گونه شناسیِ روایت در دوره های تاریخی مختلف یکی از آنهاست، و جستن پیشینه ی فنون داستان پردازیِ نوین در قصه های عامیانه ی بومی یکی دیگر. در همین راستا و با این گمان که حتا در صورت تغییر کارکرد یا چه بسا نقش باختگیِ کاملِ روایت نماهای شفاهی، باید آثاری از آنها در رمان و داستان کوتاه فارسی به جا مانده باشد، نگارنده ی مقاله ی حاضر بر آن...

ژاک پره‏ور، شاعر مردمی فرانسه، در قرنی زیسته که مالامال از حادثه، جنگ، بحران و انقلاب است. وی در آثار کودکان? خود (قصه‏هایی برای بچه‏های شیطون، شیر کوچولو، حیوانات، نامه‏ای از جزیر? بالادار، نمایش عروسکی، اپرای ماه) تصویری از قرن معاصر ارائه می‏دهد؛ قرنی که نامش تداعی کنند? دو جنگ جهانی، یک بحران عظیم اقتصادی و فعالیت‏های استعمارگرانه است. البته نباید وجوه مثبت این قرن را نادیده گرفت. خصیص? این...

چکیدهترانه های عامیانه، نشان داده که هنر و زیبایی در انحصار طبقات عالی و تربیت شده، نیست؛ بلکه نابغه های ساده ای نیز وجود دارند که در محیط های ابتدایی تولد یافته، احساسات خود را بی تکلف با تشبیهات ساده و به شکل آهنگ ها و ترانه های عامیانه بیان می کنند؛ گاهی به قدری زیبا و با مهارت بیان می شود که اثر آن ها جاودانی می شود؛ این نابغه های گمنام، سرایندگان ترانه های عامیانه می باشند. در میان ترانه س...

عنوان پایان نامه حاضر «باورهای عامیانه در غزلیات شمس» می باشد. با توجه به اینکه باورهای عامیانه و فرهنگ عامه از اساسی ترین جلوه های فرهنگ هر ملت است، پرداختن به این شاخه از فرهنگ ملی، از اهمیت خاصی برخوردار است؛ همچنین تحقیقات بسیار اندک در این زمینه، انجام پژوهش های جدید در حوزه باورهای عامیانه را ضروری می سازد. جلال الدین محمد مولوی به عنوان یک شاعر مشهور مردمی که دغدغه های خاص مردم را نیز...

فرهنگ عامیانه (فولکلور) به مجموعه ای از باورها، رفتارها، آداب و رسوم و سنّت های هر قومی گفته می شود که در بین مردم سینه به سینه نقل شده است. بررسی فرهنگ عامیانه در آثاری که در بطن مردم شکل گرفته اند، قابل اهمیّت و بررسی است زیرا با استخراج نکات عامیانه می توان به آداب و رسوم و وضعیت اجتماعی مردم روزگاری که کتاب در آن شکل گرفته دست یافت. در واقع با پژوهش در فرهنگ عامیانه می توان از نابودی سنّت های ...