یکی از داستان­های موفق و تأثیرگذار در حوزه ادبیات داستانی پس از انقلاب اسلامی دفاع مقدس که به دلایل مختلف، اقبال همگان را در پی داشته؛ رمان بیوتن اثر رضا امیرخانی است. این رمان که در یک سال هشت بار تجدید چاپ شد؛ با توجه به مسائل ساختاری، زبانی و سبکی از یک سو و رویکرد اجتماعی­ـ انتقادی به جنگ و آسیب­های روانی و زیستی آن از سویی دیگر، هم توجه جامعه علمی و دانشگاهی را موجب شده و هم تأملِ منتقدان ر...

ابراهیم نصر الله، رمان نویس معاصر فلسطینی، در مجموعه رمان های «کمدی فلسطینی» غالباً به شکلی واقع-گرایانه توجه خویش را به موضوع فلسطین و سرنوشت مصیبت بار مردم این سرزمین معطوف نموده است، اما او در یکی از رمان های این مجموعه، به نام: «طفل الممحاه» (کودکِ پاک کن)، شیوه ای متفاوت در پیش گرفته و در آن، برخلاف دیگر آثارش، از الگوی واقع گرایانه در روایت و پیرنگ حوادث پیروی نکرده است، وی در این رمان. حوا...

چکیدهاین مقاله به بررسی تطبیقی تاریخ مداری در رمان های «سووشون» اثر سیمین دانشور و رمان «سباق المسافات الطویله» از عبدالرحمن منیف می پردازد. در این بررسی برخی از عناصر داستانی مانند شخصیت پردازی، زاویه ی دید، درون مایه و سبک مورد تحلیل قرار گرفته و چگونگی بهره گیری از این عناصر در جهت روایت تاریخی بررسی شده است. همانندی و تفاوت ها در زمینه پرداختن به رویدادهای تاریخی با محوریت استعمار، با توجه ...

رؤیا یکی از مهم­ترین عناصر رمان مدرن است. در درخت انجیر معابد- که تنها رمان مدرن احمد محمود است- این عنصر نقشی کلیدی دارد. در اوایل این رمان (صص32- 43) علمدار اول اسیر کابوس­هایی می شود که آن ها را بیان کرده، علمدار نسل بعد آن ها را نقل و علمدار نسل سوم نوشته است. این خواب­ها و رؤیاها دشوار و پیچیده اند و خواننده را به چالش می کشند. علاوه بر این، در صفحات 280-285 رمان رؤیایی از «مرد دیگر» بیان ...

حدود هفده سال پیش که افتخار شاگردی در محضر استاد علّامه مفضال جناب آقای سید حسن آقا قاضی طباطبایی را در دانشکدة ادبیات تبریز داشتم، روزی صحبت از منشئات امیر نظام گروسی و تصحیح آن به میان آمد، و قرار شد این کمترین تحت راهنمایی‌های استاد این مهم را انجام دهد، استاد قبل از هر چیز نسخه‌ی چاپ سنگی منشئات را از کتابخانة شخصی خود به بنده مرحمت فرمودند تا بازنویسی متن را شروع و اشکالات آن را یادداشت کند...

نقد پسااستعماری که در ادامۀ نقد پساساختارگرایی ظاهر شد، بر آن است تا راه‌های متنوّعی را که امپریالیسم و قدرت استعماری برای اعمال فشار و تحکّم در پیش می‌گیرند، فاش کند؛ فشارهایی که نه‌تنها از طریق ستم مستقیم نژادی، طبقاتی یا جنسیتی در نظام خودکامة استعماری که از مسیر ادبیّات، هنر و رسانه اعمال می‌شوند. ماهیّت واکنش به استعمارگری یکسان نیست؛ درست همان‌گونه که خود فرایند استعمارگری در هر منطقه شکل منح...

رمان سمفونی مردگان، نوشتۀ عباس معروفی با برخورداری از رویکردی نو به فرم و محتوا، شالودۀ عناصرِ چند مکتب ادبی مختلف را با هنرمندی در خود جای‌داده است. این موضوع، خواننده را برای رسیدن به لایه­های نهانی رمان و شخصیت­ها به چالش می‌کشاند و این سهیم شدن خواننده در تفسیر وقایع، به محبوبیت و مقبولیت رمان عباس معروفی، کمک شایانیمی­کند. وجود مولّفه­ها و مبانی مکتب سوررئالیسم در رمان سمفونی مردگان یکی از و...

رمان «جای خای سلوچ»، نوشته محمود دولت آبادی از مهمترین رمان های اجتماعی در حوزه ادبیّات اقلیمی- روستایی است که از جهات گوناگون جای بحث و بررسی دارد. یکی از دیدگاه هایی که در بررسی این رمان می توان از آن بهره برد، نظریه چندآوایی باختین، منتقد روسی، است، ازاینرو مقاله حاضر، به بررسی «جای خالی سلوچ» از نظر چندآوایی و میزان مطابقت آن با این نظریه باختین می پردازد. این بررسی به روش کتابخانه ای و به ص...