حکیمان مسلمان عقل یا نفس ناطقه را تشکیل‌دهنده حقیقت و گوهر انسان می‌دانند.آنچه انسان را از دیگر موجودات طبیعی ممتاز می‌کند همین گوهر است. گوهر عقل دو توانایی عمده دارد: توانایی دانستن و توانایی عمل‌کردن. در این مقاله به نقش عقل در سعادت و مراتب سعادت در آخرت براساس مراتب قوۀ عاقلۀ نفس از دیدگاه ابن‌سینا می‌پردازیم. به نظر ابن‌سینا، سعادت و شقاوت انسان‌ها در جهان پس از مرگ وابسته به وضعیت نفس نا...

در این رساله با تعریف علم انسان شناسی و سرمشق های آن، به شکل گیری تصویر اتنوگرافیک پرداخته می شود. با تاکید بر اهمیتِ تصویر در علم انسان شناسی، فراز و نشیب های تاریخی رابطه ی این علم با تصویر، در دنیا مورد توجه قرار می گیرد. نتیجه ی حاصل، بیانگر مرز حساس استناد به واقعیت یا تقلیل واقعیت، در این گونه از تصاویر است. تنها اتکا به پژوهش آکادمیک، داشتن نظریه و رعایت اصول علم انسان شناسی معاصر، می توا...

از منظر قرآن، خالق هستی تاج کرامت بر سر آدمی نهاده، وی را جانشین خود در زمین معرفی کرده است. پرسش تحقیق این است که معیارهای انسانیت در قرآن، با تاکید بر تفسیر المیزان، کدامند؟ در آموزه‌های قرآن، از مثلث معیار سخن رفته است: ایمان، عمل صالح و علم. مس وجود آدمی تنها با کیمیای ناب ایمان و عمل صالح به زر تبدیل خواهد شد و آمیختگی آن دو با علم، بر رفعت درجات معنوی انسان خواهد افزود. در منطق قرآن، علم،...

با توجه تفسیرهایی که از دیدگاه اعتباریات علامه طباطبایی شده است هر خواننده ای با تفاسیر متعدد و برداشت های مبهم روبروست. لذا در این مقاله بر اساس مبانی فلسفی اصالت وجود، تشکیکی بودن مراتب وجود و علم حضوری به واقعیات علامه و برداشتی نو از واقع گرایی ایشان در صدد ایضاح نظریه اعتباریات هستیم. در بررسی های معرفت شناسی باید ملاحظه شود؛ دو قلمرو جدا از هم به نام واقعیات و ارزش ها وجود دارد که بر مبنا...

راه حلی که فیلسوف یسوعی اسپانیای در قرن شانزدهم میلادی برای مسئله ی ناسازگاری علم پیشین الهی و اختیار انسان (جبرگرایی الهیاتی) ارائه کرده بود، در فلسفه ی دین معاصر احیا شده و به طور وسیعی مورد توجه فیبسوفان دین قرار گرفته است. این راه حل احیا شده که به مولینیسم شهرت یافته است از نظریه ای موسوم به نظریه ی علم میانی خداوند استفاده می کند تا با ارائه ی مدل ممکنی نشان دهد که مختار بودن انسان ها و ع...

ممکن است در برداشتی ساده‌نگرانه به نظر برسد سیر تکوین علوم معاصر از الگویی طبیعی و متعین پیروی می‌کند. ادموند هوسرل در کتاب بحران علوم اروپایی، این برداشت متداول را متزلزل می‌سازد. او با روشی خاص مفاهیم بنیادین علم معاصر را تا سرچشمه‌های اصلی و حوادث تاریخی که به پدید آمدن آن‌ها انجامیده است پی می‌گیرد. او در این راه با بررسی نمونه تاریخی شکل‌گیری فیزیک گالیله در زمینة تاریخی پس از رنس...

تاریخ یکی از رشته‌های مهم آموزشی در علوم انسانی و علم پایه در علوم اجتماعی است که در بیشتر دانشگاه‌های کشور تدریس می‌شود. شیوه‌های سنّتی آموزش به تاریخ سیاسی پرداخته و از جنبه‌های مختلف حیات اجتماعی انسان غافل مانده‌اند. همچنین پژوهش‌های تاریخی در نظام سنّتی مبتنی بر اسناد سیاسی در لاکی محافظه‌کارانه فرو رفته است و نمی‌تواند به مسایل امروز جامعه و انسان پاسخ دهد. لزوم تغییر دیدگاه در آموزش و پژو...

آزاد از ارزش نبودن سیاست‘ شعاری است که پسامدرنیست ها ‘ آنتی پوزیتیویست ها و طرفداران مکتب فرانکفورت دیری است که آن را تبلیغ و ترویج میکنند و افسانه علم فارغ از ارزش به قوت فروکوفته می گردد. باری اینان سیاست را به همراه سایر عرصه های علم ‘ فروکوفته میگردد. باری اینان سیاست را به همراه سایر عرصه های علم‘ همنشین اخلاق و هنر کرده اند. مدرنیته نتوانست با انسان و تاریخ ارتباط برقرار کند ‘ اما پسامدرن...

علم النفس یا روانشناسی پس از الهیات ، از برترین مباحث فلسفی شناخته شده است ، موضوع این رساله است. عناوین رساله عبارتند از : 1- تجرد قوای ادراکی نفس 2- اتّحاد عاقل و معقول 3- وجود ذهنی 4- وحدت نفس و بدن 5- کیفیت ادراک نفس توسط انسان 6- علم حضوری و شهودی 7- برهان رجل معلق ابن سینا 8- برهان تداوم و استمرار