صحابه در تفسیر آیات از روایات پیامبر، اسباب نزول، لغات، عادات و سنتهای عرب سود می برند و بیشترین توجه ایشان به تفسیر نقلی بود. تابعین افزون بر تفسیر نقلی از سخن صحابه نیز بهره می گرفتند. در عصر تابعین اختلافات درباره قرآن، تفسیر و شیوه های تفسیری بالا گرفت. معتزلیان در تفسیر آیات از دو روش تفسیر قرآن به قرآن و تفسیر به مأثور سود می بردند در تفسیر قرآن به قرآن از بینات برای تفسیر مجلات، از خاص ج...

عوامل مختلفی در روند گسترش تشیع در مناطق خاصی از نواحی کردنشین در چند قرن اخیر‌، مؤثر بوده‌اند؛ از جمله: نقش حاکمان و پادشاهان در حمایت از بسط تشیع در نقاطی از کردستان‌، قرار گرفتن بخش‌هایی از نواحی کردنشین در مسیر زوار شیعی به عتبات عراق‌، اسکان تاجران و علمای شیعی در مناطق مشخصی از کردستان و نفوذ عقاید غلات شیعی در میان طوایفی از کردها همچون کردهای اهل حق‌، صارلی‌، شبک‌، بجوران و علوی. اما در...

با تحولات فرهنگی و سیاسی عصر مشروطه ادبیات نیز به عنوان یک پدیده ی اجتماعی در ساختار و محتوا دچار تحول و دگرگونی گردید. شاعران مبارز مشروطه خواه نظرات و دیدگاه های فلسفی، سیاسی و اجتماعی خود را در قالب های متنوع شعری ریخته و با زبانی ساده و همه فهم، مفاهیم متناسب با دیدگاه هایشان را به شعر و ادب وارد کردند. یکی از این شاعران مبارز و متعهد، ابوالقاسم لاهوتی کرمانشاهی است که با عقاید حزبی خاص به ...

  کتب تاریخ و ادبیات هر دوره، آینه­ای است که شرایط اجتماعی آن دوره را منعکس می­کند و می­توان از طریق بررسی و مطالعۀ دقیق این آثار به شرایط و مقتضیات آن دوره آگاهی پیدا کرد. عادات و رسوم هر قوم و طایفه­ای، نمودار میزان تمدن و فرهنگ آن قوم است و از میان آن­ها می­توان سایه­روشنی از اوضاع یک ملت را شناخت و به آرا و عقاید آن­ها پی­برد. در این مقاله سعی شده است با بررسی اتفاقات و حوادثی که رد پای زنا...

مناظره به عنوان یکی از شکل های گفت وگو و تبیین باورها، جایگاه مهمی در زندگی اجتماعی اهل بیت: دارد. امام جواد (ع) نیز در مناظره های خود با گروه ها و گرایش های مختلف، با توجه به وضعیت و شرایط مخاطبان، از شیوه های متفاوتی بهره برده است که شناخت آن ها می تواند بر آگاهی های ما درباره آن حضرت و مسائل فرهنگی و اندیشه ای زمان ایشان بیافزاید. این مقاله با اشاره به دو بعد رفتاری و استدلالی در مناظرات اما...

چنتال موفی از متفکرانی به حساب می آید که بعد از وقوع «طوفان پست مدرنیسم» یک نظریه سیاسی طراحی کرده و در آن، دستاوردهای پست مدرنیسم و نقدهایی را که علیه مدرنیته وارد شده، مد نظر قرار می دهد. به زعم موفی، عقل مدرن مجبور است محدودیت های خود را بپذیرد و سوژه انسانی را نه چیزی ثابت، واحد، ذاتی و حقیقی بلکه موجودیتی سیّال و متحول، در حال شکل گیری، محصول روابط قدرت و تعامل با غیرسازنده به حساب آورد. به...

در حوزه اندیشه اجتماعی، اندیشمندان بسیاری ایدئولوژی را به عنوان نظام ایده‌ها یا باورها و عقاید جوامع در رابطه با دین وفرهنگ تحلیل کرده‌اند. این پژوهش با بررسی برخی نظریات درباره ایدئولوژی به این موضوع می‌پردازد که تعریف ایدئولوژی تحت تأثیر رویکردهای ساختارگرایانه و کارکردگرایانه در علوم اجتماعی منجر به تعریف کارکردی از دین شده است. تعریف‌های کارکردگرایانه به چشم اندازی نظری وابسته‌اند که در صدد...

زیدیه در سال 122 پس از شهادت زید بن علی بن حسین و شکست قیام او شکل گرفت. زیدیان با تأکید بر جایگاه و شخصیت علمی و مذهبی زید، عقاید و دیدگاهش درباره‌ شروط امامت را ترویج و نفوذ کاریزمایی او را در جامعه تقویت کردند. مسئله اصلی پژوهش این است که شخصیت زید چگونه بر بقاء این فرقه و انتقال جانشینی کاریزمایی تأثیر گذاشته است. از این رو افزون بر ویژگی‌های شخصیتی زید بن علی، بحران یا شرایط اجتماعی و سیاس...

میرسیدعلی همدانی از بزرگ ترین شخصیت های  علم و فرهنگ سده های میانه است. شناخت میراث علمی این فیلسوف گواهی می دهد که وی در تعلیماتش به مسائل گوناگون فلسفی- اخلاقی، سیاست، نظریۀ معرفت، منطق، دیالکتیک و... توجه کرده است. او به ویژه دربارۀ سیاست، آیین دولت داری، اصول ادارۀ و روابط بین مردم، اندیشه های درخور توجهی دارد که امروز هم ارزش خود را از دست نداده اند. میرسیدعلی در طول عمر گرانبهای خود به کش...

سامانه تربیتی والدین مجموعه ای از باورها و رفتارهای تربیتی است که براساس آنها حدود آزادی و کنترل هر یک از اعضا ‘مراجع قدرت و تصمیم گیری در خانواده و میزان انتظارات افراد از یکدیگر تعیین میشود.این سامانه تحت تأثیر متغیرهایی مانند بافت فرهنگی خانواده‘شیوه فرزندپروری و انتظار والد –فرزند قرار دارد. به منظور بررسی نگرش نوجوانان دختر نسبت به سامانه تربیتی والدین‘تعداد200دانش آموز پایه سوم راهنمایی ...