تحقیق حاضر که با رویکرد جامعه شناسی سیاسی و با بهره گیری از روش توصیفی ـ تحلیلی به رشته تحریر درآمده است تلاش دارد در راستای اهدافی چون شناخت ساخت قدرت سیاسی پهلوی دوم، تبیین رابطه میان نظام حامی ـ پیرو و بحران ‎های سیاسی در نظام پهلوی دوم و نیز شناسایی ویژگی ها و تأثیرات ساخت قدرت کلاینتالیستی بر فروپاشی نظام پهلوی دوم به این سوالات پاسخ دهد که: اولا چه رابطه ای میان ساخت قدرت کلاینتالیستی و ف...

یکی از موضوعات اساسی در جامعه شناسی سیاسی هر جامعه ای، ماهیت دولت در آن جامعه است. دولت‌ها ماهیت اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و سیاسی گوناگون دارند. در این نوشتار تاثیر موقعیت پیرامونیِ ایران در نظام جهانی بر تحول روابط دولت – ملت در عصر پهلوی اول بررسی می شود. هدف از این بررسی آن است که از اقدامات ایجابی دولت پهلوی در قبال این موقعیت پیرامونی سراغ گیرد واز ماهیت و ویژگی­های آنها سخن بگوید. اولین فر...

تفسیر سیاست در دولت پهلوی، بر مبنای الگوی نوستالژیا، هدف این مقاله است. نوستالژیا، به­منزله موقعیتی بنیادین در حیات ذهنی انسان، می­تواند عرصه سیاسی را متأثر از مضامین و انگاره­های خود سازد. در این مقاله، با تمرکز بر دوره پهلوی، قصد داریم تا که نشان دهیم، مشروعیت، که از زمره مفاهیم اساسی مرتبط با سیاست است، ماهیتی عمدتاً نوستالژیک به‌خود گرفته بود. الگوی نوستالژیا، خودآگاه و ناخودآگاه، به یکی از ...

توسعة ساختار نظامی از نمادهای مشخص حاکمیت پهلوی در دهة 50 ﻫ.ش/70م بود. دولت پهلوی با پذیرش نقش جدید سیاسی و امنیتی، تحت تأثیر مجموعه عوامل به هم پیوستة بین‌المللی و داخلی به سرعت به کانون توجه غرب تبدیل گشت و به صورت کاملاً شتاب‌آلود به قدرت نظامی عمده‌ای دست یافت. نتیجة این دگردیسی، افزایش تحرکات و مداخلات نظامی و سیاسی منطقه‌ای و فرامرزی ایران در دهة واپسین حکومت پهلوی بود. هدف از این نوشتار ب...

چکیده ندارد.

نهاد آموزشی به‌عنوان سازوکاری محتوایی و صوری برای بازتولید ارزش­های هر جامعه شناخته می­شود و هویت به‌عنوان اولین پیش‌داشته­های هر شخص از جمله مهم‌ترین آن‌ها بوده است. کتاب­های درسی مهم‌ترین بخش رسانه­ی محتوایی یک نهاد آموزشی به حساب می‌آید و هدف از نگارش این مقاله آشکارسازی سیاست‌گذاری هویتی در متون درسی دوره‌ی پهلوی دوم است. مطالعه بنا بر اقتضای موضوع با روش کیفی و تکنیک تحلیل محتوای کیفی انجا...

مفهوم فطرت پیش از دوران پهلویِ دوم، در کتاب‌ها و روزنامه‌های مذهبی، بسیار به ندرت به کار رفته است. اما بعد از شهریور 1320 و آغاز سلطنت محمدرضا شاه، استفاده از این مفهوم و نظریه‌پردازی دربارۀ آن، در مجلات و روزنامه‌هایی که نشر و تبلیغِ مسائل دینی را هدفِ خود قرار داده بودند، افزایش می‌یابد. فطرت، رفته رفته از سویی، به مفهومی کلیدی برای دفاع از دین در برابر مارکسیست‌ها یا دیگر منتقدانِ دین تبدیل می‌ش...

برجسته شدن شعر یک دوره و رسیدن به سبک و زبانی نو، به هنجارگریزی و کنارگذاشتن فرم، زبان، موضوع وتصویرهای سنّتی و رایج غیرکارآمد نیاز دارد که این روند در شعر دورۀ پهلوی دوم به‌خاطر عوامل گوناگون، مخصوصاً نیاز جامعۀ ایران، انجام شد. نویسندگان در  این مقاله با بررسی شعر این دوره در چهار موضوع اجتماعی، سیاسی، چریکی و مذهبی، به پژوهش جلوه و گسترش رئالیسم ایرانی توجّه کرده، شاهدهایی...

با پیروزی انقلاب اسلامی و استقرار مردم‌سالاری دینی، پرسش از پیشینة مباحث نظری سازگاری و یا ناسازگاری اسلام و دموکراسی به مسئله‌ایی بنیادین در عرصة مشروعیت بخشی به نظام جدید تبدیل شد، موضوعی که، پاسخ آن کمتر از دل الگوپردازی‌های متفکران دورة پهلوی دوم عرضه شده است. با این حال، آیا می‌توان نظریة مردم‌سالاری دینی را در آرای اندیشوران اسلام‌گرای پیش از انقلاب اسلامی ریشه‌یابی کرد؟ (سؤال)</s...

هدف: هدف از این تحقیق بررسی نقش سازمان جهانگردی در توسعۀ صنعت گردشگری در دورۀ پهلوی دوم، بین سال‌های ۱۳۲۰ تا ۱۳۵۷ است. روش/رویکرد پژوهش: این تحقیق بر آن است تا با روش توصیفی­­تحلیلی، و با تکیه بر اسناد، مقولۀ جهانگردی و وضعیت گردشگری در دورۀ پهلوی دوم را بررسی کند. یافته‌ها و نتایج: ایران، با توجه به موقعیت جغرافیایی، تار یخی، و جاذبه‌های فراوان گردشگری، برای جهانگردان اهمیت ویژه‌ای دارد. اما و...