انقلاب مشروطه بر همه ساختارهای اجتماعی – سیاسی جامعه ایران تأثیرات شگرفی بر جای گذاشت. شعر و ادب نیز از این تحولات بی تأثیر نبود. در این دوره، اگر چه قوالب شعری گذشته تا حدود زیادی حفظ شد، اما محتوا و درون مایه ادبیّات منظوم به مدد شعرایی چون فرخی یزدی، علی اکبر دهخدا، ملک الشّعرای بهار، میرزاده عشقی و دیگران کاملا دگرگون گردید و مضامین جدیدی مانند آزادی، وطن، انقلاب و کارگر در شعر این دوره جاری ...

این مقاله به واکاوی ساختار روایی و شیوۀ خاص روایتگری در رمان بعد از پایان فریبا وفی پرداخته است. وی از داستان‌نویسان پرکار عصر ماست که از اولین رمان وی پرندة من تا کنون دغدغۀ او کاستن از گرفتاری‌‌های زنان در اجتماع بوده است. رمان بعد از پایان، آخرین رمان اوست که همچنان به مسائل زنان می‌پردازد، اما برای تأثیر بیشتر داستان در جامعه و متناسب با اوضاع زمان، علاوه بر انتخاب موضوع از روش، طرح، نشانه ...

از نظر رنه ژرار، آرزو در انسان، مکانیسمی تقلیدی دارد. عامل برای به‌دست‌آوردن موضوع آرزو، به الگو نگریسته، از آن تقلید می‌کند. با گسترش مهارت‌های عامل ارتباط تقلیدی به نوعی رقابت تبدیل شده و به خشونت منجر می‌شود. آرزوی تقلیدی منحصر به روابط بین‌فردی نیست و در جامعه نیز باعث رفتارهای پرخاشگرانه می‌شود. خشونت ناشی از آرزوی تقلیدی جامعه بر سر یک قربانی تخلیه می‌شود و جامعه به آرامش می‌رسد. از ن...

سنّت قصّه‌گویی و داستان‌پردازی نزد ایرانیان سابقه‌ای بسیار طولانی داشته است. از دیرباز در ایران، گروهی داستان‌‌های حماسی و ملّی را برای مردم بازگو می‌کرده‌اند. بعضی از شاهان و امیران نیر قصّه‌گویانی در دربار خود داشته‌اند که این قصّه‌ها و داستان‌ها را برای دفترنویسان روایت می‌کرده‌اند تا آنها قصّه‌هایشان را به صورت نوشتاری دربیاورند.یکی از داستان‌های شفاهی بازمانده از ادبیّات کهن فارسی که صورت نوشتاری...

بررسی ساختار عزیمت‌ها در داراب‌نامه*   کبری بهمنی1 مربی دانشگاه آزاد دورود چکیده داراب‌نامه، روایت بلندی از کشور گشایی‌های فیروز شاه، پسر ملک داراب است. داستانی حماسی– عشقی از قرن هشتم و از نمونه‌های ادبیات فولکلوریک. در ریخت‌شناسی، براساس الگوی ولادیمیر پراپ، ساختارگرایِ روسی، تلاش می‌شود الگوی ریخت‌شناسی بر متون ادبی؛ بویژه فولکلور اعمال شود. در این شیوه، قصّه‌ها بر پایه اجزای تشکیل دهنده ...

با توجه به اینکه شعر غنایی نوعی شعر کوتاه و غیر روایی است که به بیان احساسات می‌پردازد، این سؤال مطرح است که چگونه می‌توان داستان‌های بلند عاشقانۀ ادبیات فارسی را ذیل نوع ادبی غنایی جای داد. با بررسی داستان‌های عاشقانه از منظر نقد نوع غنایی، این مطلب آشکار است که در داستان‌هایی که ماجرای عشقی برای گوینده مهم‌تر از ماجرای روایی است، وجوه مختلف بیان عاطفه بر اصل روایت سایه افکنده‌است. بنابراین، و...

اگر شعرهای مربوط به فلسطین را تحت سه‌ عنوان آوارگان فلسطینی، فداییان و مضامینی از قبیل بازگشت به فلسطین و فریاد رهایی فلسطین تقسیم کنیم؛ مشخص می‌شود که پس از 1967 که جنبش مقاومت فلسطین حضور گسترده خود را در نبرد با اسرائیل آشکار ساخت؛ شعرهای بسیار باارزشی در این رابطه‌ سروده شد. محمود درویش شاعر مقاومت فلسطین(2008-1941م)، پس از 1967 شهرت بسزایی یافت. اشعار او را می‌توان به سه ...

منظومۀ ویس و رامین، سرودۀ مشهور فخرالدّین اسعد گرگانی، که در حدود سال446 به نظم درآمده است، داستانی است با اصل کهن –عهد اشکانی– و به دلیل همین قدمت، می‌توان نمودهایی‌ از‌ کهن‌الگوهای یونگ را در آن به نظّاره نشست. در پژوهش پیش رو، با نگاهی متفاوت به این منظومه، داستان بر اساس نظریۀ لیبیدوی فروید یا سائقه جنسی1 او و فرایند فردیّت یونگ مورد تحقیق قرار گرفت که نتیجۀ حاصل آن، از تبدیل شدن یک عشق ابتدای...

در ادبیات ملل آثار فراوانی را می‌‌توان یافت که در آن‌ها عشق، آن هم از نوع ناپاک و ممنوعش، موضوع و محور اصلی داستان‌‌ها باشد. داستان «سودابه و سیاوش» از حکیم توس و رمانس «تریستان و ایزوت»، نوشتۀ ژوزف بدیه فرانسوی، از‌جملۀ آن آثار است. این دو اثر دارای همسانی‌‌ها و ناهمسانی‌‌های بسیاری با یکدیگرند که هر دو اثر منظوم و منثور را با یکدیگر قابل‌قیاس و انطباق می‌‌سازند. این مقاله به‌منظور بررسی و شنا...

عناصر داستانی در واقع ابزاری هستند که به کمک آنها می‌توان از طرح واحد داستان هایی بسیار متفاوت خلق کرد. مریم ریاحی از نویسندگان معاصر، زندگی ادبی و هنری‌اش را از سال 1385 با رمان داستانی همخونه آغاز کرد. این رمان تا آن تاریخ از نظر طرح داستان و مضمون، رمانی خاص و جدید بود. سبک نویسندگی داستان، قلمی زنانه را که در القاء حس صمیمیت و برانگیختن هم‌ذات‌پنداری در مخاطب بسیار موفق است، بیان می‌کند. نو...