در ارزیابی باورهای دینی کسانی قائل شده اند که یک شخص در صورتی مجاز به پذیرش یک باور است که برای آن برهانی داشته باشد که همه عقلای عالم را قانع کند، یا گفته اند فرد باید برای همه باورها و اعمال خود برهان داشته باشد و به امر خردگریز تن ندهد. در نقطه مقابل، کسانی هستند که می گویند عقل ضد ایمان است یا با آن رابطه ندارد، یا می گویند همه باورها را باید از ظاهر متون دینی گرفت و به عقل اعتناء و توجه نک...

عقل به مثابه یکی از ابزارهای شناخت و معرفت انسانی جایگاه رفیعی بین فلاسفه و اندیشمندان دارد، اما در عرفان بسیاری از عارفان، عقل را حجاب شناخت و معرفت می دانند، موضوع اصلی درعرفان نظری ابن عربی و نگرش عرفانی ملاصدرا، شناخت اسما، صفات و افعال حق تعالی است. ابن عربی در عین احترام به جایگاه عقل، عقل نظری را در معرفت به حق عاجز و ناتوان می-شمارد و معتقد است عقل در شناخت حق تعالی دو مقام و مرتبه دارد...

یکی از علل رویکرد شاعران معاصر عرب به شیوه نقاب/قناع پنهان شدن در پشت شخصیت های گوناگون بیان غیر مستقیم افکار و احساسات می باشد. این گونه تعبیر و ساختار در شعر عربی دارای عوامل متعددی است که می توان به عوامل سیاسی، اجتماعی، روحی، فرهنگی، فنی و قومی اشاره کرد. نقاب با استفاده از تکنیک بنیامتنی یا به کارگیری ضمائر المتکلم، مخاطب و غایب یک اثر ادبی خلق میشود. به سه صورت ساده، مرکب و اختراعی می باش...

ارائه ترجمه رسا از قرآن کریم به زبان فارسی از دیرباز مورد توجه و اهتمام قرآن پژوهان بوده و هر یک به اندازه وسع و توان علمی خود از قرون گذشته تا حال ده ها اثر ارزشمند در زمینه ترجمه قرآن از خود بر جای گذارده اند .در میان آنان، کسانی که شیوه های هنر را در ترجمه قرآن با اسلوب ادب در هم آمیخته اند و معنا را با حفظ محتوا عرضه داشته اند ترجمه ی آنان مطلوب تر و موفق تر بوده است.با توجه به آشنایی که به...

موضوع اصلی این مقاله، بررسی طرز برخورد عرفای نخستین با مفهوم بنیادین عقل است. بدین منظور چهل اثر عرفانی را که یا توسط صوفیه پنج قرن نخست اسلامی نوشته شده بودند و یا مشتمل بر گفتارهای آن ها بودند، بررسی کردیم. مجموعه یافته‌ها را در ده موضوع اصلی جای دادیم: عقل و معرفت الله، عقل و ایمان، عقل و قرآن، عقل و شرع، عقل و اخلاق، عقل و دنیا و آخرت، عقل و مقامات عرفانی، عقل و حالات عرفانی، عقل و عشق و عق...

بشر از دیرباز تاکنون به فکر یک جامعه آرمانی بوده است که در آن همه ارزشهای والای انسانی به بهترین وجه مراعات شود .همانطور که از کتب فلسفی و بحثهای پیرامون مدینه فاضله پیداست ، بسیاری از مباحث علمی هم به این ناحیه معطوف بوده است .از دیدگاه اسلام و مخصوصا تشیع، این جامعه در دوران ظهور حضرت حجت (علیه السلام) به فعلیت می رسد. جامعه ای که پایه و بنیان آن بر رشد فکری و عقلانی انسانها ریخته شده است. تک...

تستهدف الوجودیة، الإنسان وأصالته مؤکِّدةً سابقَةَ وجود الإنسان علی ماهیته وتجعله مرکزَ عنایتها. أسَّسَها کیرکغور، ومِن روّادها نیتشه، مارتین هایدجر، جان بول سارتر و... وأثَّرَتْ علی الآداب العالَمیة، خاصةً علی الأدب العربی المعاصر وأدباء وشعرائه. صلاح عبدالصبور، الشاعر المصری الحدیث، واحدٌ من الشعراء المُتَأثّرین بها. یری عبدالصبور أنَّ الوجود هو المعطی الأولُ من جانب الله تعالی للبشریة، مُشیراً إلی اهتمام الإنسان بذاته...

این مقاله با در نظر گرفتن معانی عرفی و اصطلاحی مختلفی که برای روشنفکری وجود دارد، به تبیین مفهوم روشنفکری حوزه­ای پرداخته و فرایند تاریخی و اجتماعی روشنفکری حوزه­ای را بر اساس معانی مختلفی که این ترکیب پیدا می­کند، دنبال می­کند. مقاله براساس سه معنا از روشنفکری به سه مفهوم از روشنفکری حوزه­ای می­رسد، و در سه بخش به شناسایی موقعیت تاریخی این سه مفهوم می­پردازد.