شناخت ایرانیان از اوضاع کشورهای اروپایی در بین سال های 1210-1264 هـ ق/ 1796-1848م گسترش یافت. این پژوهش سعی بر آن داشته است تا پیشینه این شناخت در ادوار قبل از حکومت قاجار، و همچنین زمینه ها و دلایل گسترش آن را در بین سال های مزبور بدست دهد. سرانجام بر اساس سیاحت نامه های این دوره کمیّت و کیفیت شناخت ایرانیان از اوضاع کشورهای اروپایی در این برهه زمانی مورد کنکاش قرار گرفته است. بر اساس مطالعه من...

بعد از انعقاد معاهدهء گلستان در سال 1228 ق.،چون اختلافات مرزی بین دو کشور حل نشده بود،تا سال 1241 ق.گهگاه نیروهای روسیه مناطقی از خاک ایران را مورد تجاوز قرار می دادند تا اینکه در این سال گوگچه توسط روسها تصرف شد و جهت پاسخ به این عمل سران کشور تصمیم به جنگ گرفتند و بدین ترتیب جنگهای دوم ایران و روسیه آغاز و تا سال 1243 به طول انجامید و در شعبان همان سال به علت شکستهای پی درپی که به ایران وارد ...

تبریز و یکی از محلات بافت قدیم آن با نام سرخاب جایگاه بسیاری از خانه های تاریخی ارزشمند باقیمانده از دوران قاجار است. این پایان نامه بر آن است تا با مطالعه ای کلی در باب فضاها و خصوصیات معماری خانه های قاجاری تبریز به راهکارهای مرمتی و امکان سنجی احیاء آنها به عنوان مراکز فرهنگی - پژوهشی و دیگر گزینه های ممکن بپردازد. در این رهگذر به بررسی و ارائه طرح مرمت و احیای خانه میرزا مهدی فراشباشی- یکی ...

تکیه معاون­الملک یکی از مهم­ترین تکایای ایران و بناهای شهر کرمانشاه در اواخر دورۀ قاجار است که در بافت قدیم شهر و محلۀ برزه­دماغ واقع شده است. کاشی­کاری تکیه، مضامین متعدد مذهبی، ملی، اساطیری، حماسی، مناظر طبیعی، گل و مرغ و هندسی را در بر می­گیرد. مهم­ترین هدف پژوهش حاضر، شناسایی منشأ نقوش کاشی­های فوق، علل شکل­گیری آنها در کنار هم و پی بردن به مضامین متنوع محلی، بومی و فرا محلی در آنهاست. روش ...

دارالشفا، یکی از ابنیه مجاور حرم حضرت معصومه(س) است که در شمال مدرسه فیضیه قرار دارد. قدمت مکانی که دارالشفا در آن ساخته شده است، به دوره صفویه و سلطنت شاه عباس دوم می‌رسد. با روی کار آمدن قاجاریه و در دوران سلطنت فتحعلی شاه، اقدامات عمرانی در قم سرعت بیشتری گرفت و فتحعلی شاه در پی این اقدامات، دارالشفا را گسترش داد و آن را به صورت بیمارستانی برای زوار حرم حضرت معصومه(س) و مردم قم در آورد. در ط...

سرزمین گیلان همواره در طول تاریخ برای حاکمان مرکزی ایران سرزمینی ثروتمند و دور از دسترس بود. همین مسئله نیز موجب مهاجرت اسماعیل میرزا به سرزمین گیلان گشت. اما در دوره شاه تهماسب وشاه عباس اول این شاهان دلایل و بهانه­های متعددی جهت تسلط بر این سرزمین داشتند. همسایگی گیلان با قفقاز، روسیه و، همچنین، ارتباط با عثمانی از مسیر قفقاز، ذخایر ارزشمند ابریشم، ارتباط آبی با اروپا، تبدیل این سرزمین به مخف...

در هفتم اکتبر 2009/ پانزدهم مهر 1388، سجاده‌ای ابریشمین متعلق به دورة صفوی در حراج ساتبیز لندن معرفی و فروخته شد. این سجاده تا به امروز دومین قالیچة گران‌قیمت جهان شناخته شده است که در این حراج بین‌المللی به فروش رسیده است. در کاتالوگ حراج با فرض برخی احتمالات، تاریخ این سجاده مقارن دوران حکمرانی شاه عباس اول ذکر شده است. اما بازخوانی متن سجاده و انطباق آن با مستندات تاریخی حقایق دیگری را در بر...

یکی از پیامدهای شکل گیری نظام مشروطه و برپایی مجلس شورای ملی در ایران تأسیس انجممن های ایالتی و ولایتی در مراکز ایالات و ولایات بود تا بدین سان مسایل و مشکلات محلی کشور حل و فصل شوند. این انجمن ها هرچند فراتر از حیطه وظایف خود عمل می کردند اما در مجموع نقطه اتکای مشروطه خواهان و یکی از ارکان نظام جدید به شمار می آمدند. پس از به توپ بستن مجلس در 23 جمادی الاول 1326 ه.ق/2 تیرماه 1285 ش به دست محم...

در قرن نوزدهم در میان نخبگان و روشن فکران عصر قاجار در چاره جویی برون رفت از عقب ماندگی و رکود فرهنگی و فکری ایران نسبت به کشورهای غربی، توجه به کمبودها و نواقص خط و الفبا در زبان فارسی جلب گردید. دغدغه اصلی این روشنگران این بود که دریابند چه رابطه ای میان عقب ماندگی شرقی و موانع اخذ تمدن نوین غربی وجود دارد. لزوم تربیت عمومی و گسترش آموزش و پرورش و دشواری ها و معضلات خط و الفبای عربی ، رویکرد ...

چالش های نظم سیاسی کهن با نظم جدید در آستانه‌ی قرن نوزدهم و بحران های نشأت گرفته از آن، نخبگان سیاسی و روشنفکران ایرانی را متوجه ضرورت تأمل در این باره و چاره اندیشی برای خروج از وضع موجود نمود. در عالمِ اندیشگی راه ها و راهکارهایی بی شمار برای خروج از این وضع پیشنهاد گردید، در ساحت عملی نیز به همان ترتیب. در این میان خواستِ تعدیل قدرت یکی از راهکارهای عمده‌ی نخبگان برای کارآمد نمودن نظم کهن و آم...