پرسش درباره ی رابطه ی تن و روان از پرسش های بنیادین در علم النفس فلسفی و روان شناسی جدید است که پاسخ به آن روشن گر طرز تفکر اندیشه وران در باب معرفت نفس می باشد. این پژوهش، با روش توصیفی- تحلیلی، متکفل بررسی رابطه ی نفس و بدن از دیدگاه ابن سینا و لایب نیتس می باشد. بدین ترتیب که؛ ابتدا، به بیان دیدگاه ابن سینا پرداخته، تعریف نفس، اثبات نفس، ماهیت نفس، مادّی یا مجرّد بودن آن، نحوه ی حدوث و پیدای...

به رغم مساعدت فهم عرفی با تأثیر نیت در ارزش اخلاقی و تأیید متون دینی، این تأثیر کمتر مورد تحلیل دقیق قرار گرفته است. این نوشتار با تحلیل نیت، این تأثیر را در دو سطح بررسی کرده است. در سطح نخست، با محدود ساختن رفتار، به رفتار جوارحی و برابر نهادن نیت و رفتار، به این نتیجه رسیده است که نیت افزون بر آنکه در تحقق فعل اختیاری نقش دارد، تعیین کننده مقدار ارزش رفتار اختیاری بر حسب کمالی است که متعلق ن...

ابن سینا فیلسوف مسلمان مشایی با عنایت به این­که در دانش فلسفه تنها احکام و عوارض ذاتی وجود، مورد بحث قرار می­ گیرد، مسئله نبوت را در آثار فلسفی خود مطرح می کند. علاوه بر او برخی از فیلسوفان مسلمان دیگر نیز به طور جدی به این بحث پرداخته ‏اند و برخی نیز به اقتضای لوازمات بعضی از مباحث فلسفی مانند صفات تکلم، علم عنایی خداوند و مراتب هستی به آن اشاره کرده اند و البته بعضی در آثار فلسفی خود، با وجود...

مبحث علم حضوری، در تفکّر فلسفی اسلامی بعد از مواجهة جدی آن با فلسفة غرب در قرن بیستم، اهمیت مضاعفی یافت. دلیل اهمیت آن، رویکرد جدیدی می­باشد که در حیطة معرفت­شناسی، این نوع از علم در اختیار فیلسوفان اسلامی قرار می­دهد. با بهره­گیری از این علم، برای فیلسوفان اسلامی، هم امکان اثبات اعتبار فلسفه به معنای مابعدالطبیعه فراهم شده است؛ و هم قادر به دفاع از رویکرد رئالیستی در علم شده­اند. یکی از اقسام ع...

نوشتة پیش روی، برآن است تا تأثیر گناه بر شناخت را، در قلمرو شناخت حضوری و حصولی، باتأکید بر دیدگاه علامه طباطبایی بررسی کند؛ در قلمرو شناخت حضوری، به بررسی تأثیر عامل گناه بر شناخت حضوری از خود و شناخت حضوری از خداوند می پردازد و درشناخت حصولی نیز بحث را در حوزة عقل عملی و نظری، پیش می برد. علامة طباطبایی، میزان فهم را در چارچوب علم النفس فلسفی، علم اخلاق تبیین می کنند؛ از این روی، در کنار عوا...

لا یمکن الفصل بین الأهواء والعواطف والتواصل. کلّ الأعمال التی تنجم عن الأهواء والعواطف ترتبط ارتباطاً وثیقاً بإدراک الشخص وتلقّیه عن الأحوال والمقامات الاجتماعیة وبعلاقة الذات والآخر. ینظّم الناس أفکارهم وعقائدهم وصورهم الذهنیة عن الأحوال الاجتماعیة بصورة سهلة ذات دلالة، ثم یظهرها علی مرکب الصور اللغویة. یبدو أنّ الباحث السیمیائی إذا أراد أن یتحدّث عن علامیة الأهواء والعواطف فی النصوص الأدبیة، فلا بدّ ...

المقدمه برأی علم النفس، نمط الحیاه یطلق علی طریقه عیش الشخص آخذاً بعین الإعتبار کفاءات هذا الشخص، و لکن انطلاقاً من الدور المهم الذی یلعبانه الرعایه الصحیه و السلامه البدنیه فی حیاه الشخص، فإن تعریف نمط الحیاه هو افضل طریقه عیش التی تؤمّن السلامه البدنیه و الرعایه الصحیه للشخص. الهدف ب إنطلاقاً من أهمیه دراسه أسلوب معیشه الأفراد علی النمط الإسلامیه ، فإننا نهدف فی هذه المقاله الی دراسه المقالات الص...

در این مقاله، به بررسی کتاب اثولوجیا و دیدگاه های مختلف در باب آن پرداخته شده است. اثولوجیا اثر بسیار مهم و تأثیرگذاری در جهان اسلام بوده است؛ به همین علت پژوهش درباره محتوا و سرگذشت آن برای شناخت عمیق فلسفه در جهان اسلام ضروری به نظر می رسد. این کتاب به عنوان یکی از منابع فلسفه یونان وارد جهان اسلام شده و همواره مورد توجه متفکران بزرگ جهان اسلام همچون کندی، فارابی، ابن سینا، سهروردی، میرداماد،...

این پژوهش صرفا به رسم رفع تکلیف و ادای وظیفه ای تحصیلی که بر ذمه هر جوینده دانش است به رشته تحریر در نیامده که برخاسته از دغدغه ای هماره برای عدالت بوده است . از عدل و عدالت سخن بسیار به میان آمده و به قول مولاعلی، وسعت و گستره وصف آن نیز بسیار بوده است : اما در مقام واقعیت و عمل دایره ای تنگ یافته است . دایره ای آنچنان ضیق که عقل کناره گرفته از خیال و هیاهوهای عامه پسند نیز در آغاز، پرسه در کو...

ادب با ریشه ای نامعلوم، در زبان عربی، نخست در شعر مخضرم و به ویژه در احادیث نبوی، به کار گرفته شد و به سرعت بر مفاهیمی بسیار گوناگون اطلاق گردید. آن بخش از ادب که اینک صوفیانه می خوانیم، از آغاز اسلام تا میانه های قرن دوم قمری، بیشتر ادب دینی بود، تا آنکه حسن بصری، ابراهیم ادهم و همنشینان او پایه های تصوف را در جهان اسلام استوار کردند و از سدۀ سوم قمری، ادب صوفیانه اندک اندک در آثار برخی مدون ش...