شیعیان در تمام دنیا همه ساله یاد و خاطره شهیدان کربلا را زنده نگه می دارند و در ماه محرم به سوگ می نشینند. شیعیان افغانستان نیز اهتمامی ویژه به برپایی عزاداری های حسینی دارند و این امر، قدمتی به پیشینه حضور تشیع در این کشور دارد. نوشتار زیر در دو بخش به این موضوع پرداخته است: بخش نخست اشاره ای کوتاه به سیر تاریخی عزاداری های حسینی در افغانستان، به ویژه کابل دارد؛ در بخش دوم به چگونگی برگزاری ای...

مراجع ایرانی و قیام 1920 شیعیان عراق سجاد دادفر* نورالدین نعمتی** چکیده قیام 1920 یا انقلابی که به «ثوره العشرین» معروف شد، از روی‌دادهای مهم تاریخ معاصر عراق است. این قیام واکنشی در برابر دولت استعماری انگلستان در عراق پس از جنگ جهانی اول و تلاشی برای تأسیس دولت اسلامی مستقل شیعی یا دست‌کم نامتعهد به غرب بود. شیعیان این کشور، پس از «اشغال شدن» کشورشان، به رهبری مراجع و روحانیانی که بیشتر ایران...

ساختار مذهبی جمهوری آذربایجان و نوع نگاه مردم و نخبگان این کشور به اسلام، به ویژه آیین تشیع، محصول فرایند تاریخی بسیار پر فراز و نشیبی است که بدون مطالعه و بررسی آن، امکان درک درست و واقع‌بینانه از تحولات مذهبی و سیاسی جامعه کنونی این جمهوری ممکن نیست. در واقع شکل‌گیری و فعالیت احزاب اسلام‌گرا، در بستر همین محصول تاریخی صورت پذیرفته است؛ از این رو، با بررسی سیر تحول اسلام در آذربایجان، می‌توان ...

تاثیر اعتقاد به منجی آخر الزمان بر وظایف منتظران و پیروان این ادیان در دوران کنونی و تاثیر اتفاقات پایان زمانی بر زندگی حال حاضر آنان است. برای پی بردن به این مهم ابتدا لازم است جایگاه فرد منجی را در نظام اعتقادی یک دین تعیین کنیم و سپس وظایفی را که پیروان آن دین نسبت به شخص منجی یا وقوع حوادث پایان جهان دارند، مورد بررسی قرار دهیم. از آنجا که در دنیای کنونی دو دین اسلام و مسیحیت دارای بیشتری...

مجموعه بناهای مذهبی حضرت معصومه همانند دیگربناهای مذهبی ایران ازشکوه وعظمت خاصی برخورداراست .حضرت معصومه (س) خواهرگرامی امام هشتم شیعیان امام رضا (ع) حدود سال 200هجری برای دیداربرادرگرامی که درخراسان اقامت داشتند عازم مشهدمی گردند.مسافرت حضرت معصومه درمکانی بین جاده قم-ساوه به علت کسالت نیمه تمام می ماندوسرانجام درشهرقم دعوت حق رالبیک می گویند. مقبره حضرت معصومه (س)درطی هزارسال به علت علاق...

شیعیان بغداد در دوره آل بویه، به دلیل فضای باز فرهنگی ایجاد شده و اندیشه های عقل گرایانه حاکم بر آن، توانستند با نگارش کتاب های متعدد در علوم مختلف از جمله تاریخ، نقش مهمی در تولید علم ایفا نمایند که به جز چند کتاب معروف، سایر منابع تاریخی آنان با کمترین توجه و اقبال در معرفی روبرو شده اند. برای درک جایگاه و نقش واقعی شیعیان در پیشبرد علم تاریخ در این دوره، بررسی و شناخت تمامی این منابع امری ضر...

یکی از انشعابات عمده در تشیع شیعیان زیدی اندکه از پیکره اصلی تشیع جدا شده اند . همچنانکه بین فرق عمده روابطی شکل می گیرد. در این مورد نیز بررسی مناسبات بین شیعیان امامی و زیدی حائز اهمیت است . تشکیل سلسله علویان طبرستان اولین تجربه حکومت شیعی در ایران بود و آل بویه به مدت بیش از یک قرن بر ایران و عراق و مرکز خلافت اسلامی تسلط یافتند و در زمان آنها شیعیان امامی مجالی یافتند که تا حدودی در سایه ح...

روند گسترش تشّیع در ری در دو مرحله صورت گرفت: یکی دوره آشنایی مردم ری با مذهب تشیّع، و دیگری دوره رسمیت یافتن این مذهب در ری. نوشتار حاضر دو عامل مهم سیاسی و اجتماعی را، که در رونق و رسمیت یافتن مذهب تشیّع در ری مؤثر واقع شد، بررسی می کند. حکومت به عنوان یک عامل «سیاسی» مهم به حمایت از این مذهب پرداخت که بازه زمانی آن با امارت ابوالحسن مادرانی و حمایت های وی از شیعیان و ترویج مذهب تشیّع آغاز شد و ب...

غیبت امام زمان(ع) مهم‏ترین رویداد تاریخ سیاسی مذهب شیعه است که عملاً تاریخ شیعه را به دو دوره مجزا؛ یعنی دوران حضور ائمه(ع) و دوران غیبت تقسیم کرده است. دوران غیبت کبری از سال 329ه آغاز شد؛ در نامه‏ای که امام مهدی(ع) چند روز قبل از وقوع غیبت کبری به علی بن محمد سمری چهارمین و آخرین سفیر خود نوشت، اعلام داشت که دوران غیبت کبری فرا رسید و ظهور مجدد او منوط به اجازه خداوند است.2 سال 329ه را می‏توان...

عصری که امام کاظم ع میزیست از چند جهت مهم بود. 1. مواجهه با فرقههای درون گروهی همچون اسماعیلیه، فطحیه، زیدیه2. مواجهه با خلافت عباسی که خود وابستگی به پیامبر اکرم ص داشته و از بنی هاشم به حساب میآمدند و در میان مردم از مقبولیت بیشتری نسبت به خاندان بنی امیه بر خوردار بودند. امام کاظم ع و شیعیان امامی توانستند در متن جامعه ، چه نفوذ به لایه های حکومتی و چه مواجه منفی و مخالفت آشکارا با حکومت ب...