موضوع مقالة حاضر، بررسی آیات مربوط به رجم شیاطین با شهاب آسمانی و واکاوی نظرهای تفسیری مختلف در این باره است. دیدگاه‌های متعددی در بارة آن از سوی مفسران و متفکران مطرح شده است. در این نوشتار دیدگاه‌های مختلف مفسران و محققانی چند از جمله سید قطب، استاد مکارم، علامه طباطبایی، طبرسی، عبدالعلی بازرگان، طنطاوی، نصر حامد ابوزید، دکتر سروش بررسی می شود. برخی از مفسران این آیات را سربسته تفسیر کرده وبر...

زیبایی به عنوان یکی از گرایش ها و ادراکات فطری انسان مطرح است و به سبب همراهی هنر با زیبایی، هنر نیز به عنوان علمی مستقل، به فطرت وابسته خواهد بود. این وابستگی از آنجا بیشتر اهمیت می یابد که با نظاره آثار هنری مدرن، شاهد تغییر نگرش هنرمندانش نسبت به زیبایی هستیم. قرآن کریم تمام انسان ها رادارای فطرتی ثابت معرفی می کند و این همان فطرت توحیدی است که برای آن نیز ویژگی هایی در قرآن و روایات ذکر می ...

چکیده مسئله ما، درحقیقت، « تعیّن اجتماعی معرفت از منظر نهج البلاغه» است. محتوای اصلی این عبارت، پرسش از تاثّر و تشخّصی است که معرفت های مختلف از عوامل اجتماعی می پذیرد و، به نظر ما، در سخنان حضرت امیر(ع) بدان اشاره شده است. به کمک روش شناسی بنیادین، تحلیل محتوای کیفی و نظریه زمینه ای، از دلالت ها و التزامات کلمات نهج البلاغه در زمینه هستی شناسی، معرفت شناسی، انسان شناسی و جامعه شناسی در راستای س...

زیبایی و زینت در هر دو دستۀ معقول و محسوس، مورد توجه و علاقۀ آدمی است. در عین حال، هر کدام از آنها آسیب‌هایی دارد که در متون دینی مورد توجه و تحذیر بوده است. این مقاله بعد از بررسی آیات و روایات به این نتیجه رسیده است که مهمترین آسیب زیبایی معقول، تزیین و رهزنی شیطان است. دربارۀ زینت‌های محسوس نیز باید توجه داشت که نحوۀ یادکرد زینت‌ها به هنگام تشویق به بهره‌گیری از آنها، بیشتر به عنوان نعمتی ال...

چکیده داستان، برشی از رخدادهای زندگی (واقعی یا خیالی) در قفس خیال انگیز فکر نویسنده است که آگاهانه در کمند زمان و مکان آرام گرفته اند. فضای متمرکز ذهن نویسنده، گزارش این حوادث را از سرگردانی در بیکران هستی رهایی بخشیده تا روایت آنها با خواننده به اشتراک گزارده شود و این، هنرِ نویسنده است. داستان در ادبیات امروز جهان، تبلور خلاقیت نویسندگانی است که در آفرینش آثار داستانیِ تازه، مورد اقبال خوانندگا...

برای شناخت کیفیّت حالات نفسانی شاعر و فضای ذهن و خیال او، بحث دربارة منشأی پیدایش شعر، نکتة جالب و قابل اهمیّتی است. اعتقاد به این نکته که هر هنری، آبشخور و محلّ تغذیة خاصّ خود را داشته، از اندیشه‌های بنیادین در حوزة مباحث هنری در غرب و شرق بوده است. تحلیل مضامین آفرینش‌های هنری در ساختار فکری شاعران و ارتباط‌دادن آن با دنیای بیرون، درگرو شناخت فضایی است که شاعر در آن فضا تحت تأثیر عوامل مختلف به د...

مقدمه و طرح مسأله:زائران خانة خدا در حج تمتع، در روزهاى دهم، یازدهم و دوازدهم، در سرزمین منا، جمراتِ اولی، وسطی و عقبه را سنگ می زنند که در حقیقت با انجام این عملِ نمادین، شیطان را رجم مى‏کنند و این سنتی است از ابراهیم خلیل (علیه السلام) .در مباحث فقهی رمی، بعد از اثبات وجوب رمی و انداختن با دست در صورت اختیار، سخن از چگونگی پرتاب سنگ است و بیشتر فقها فتو...

در جستار پیش‌رو، بر اساس آراء هانس گئورگ گادامر، به‌بررسی دیدگاه گوته در باب رستگاری در شاهکارش فاوست پرداخته‌ایم. در این اثر، انسان‌ها به‌سه طیف، دسته‌بندی شده‌اند: جستجوگران، ساده‌دلان و بدطینتان. دستۀ نخست، دانشمندانی هستند که همواره در پی کشف حقیقتند؛ اینان بیش از سایرین در معرض وسوسه‌های شیطان قرار دارند. دستۀ دوم انسان‌های ساده و سنتی هستند که دنباله‌روی پیشینیان خویش‌اند و دستۀ سوم افراد...

انسان می‌تواند با پرورش و هدایت قوای ظاهری و باطنی خویش با عوالم هستی ارتباط حضوری برقرار کند و به مکاشفه حقایق آن عوالم بپردازد. اما گاهی تأثیر نامناسب قوای انسانی بر یکدیگر از یک سو و دخالت شیطان و هواهای نفسانی از سوی دیگر این امکان را به‌وجود می آورد که سالک از مسیر حق منحرف می‌گردد و امور ذهنی و خیالی را حقیقت بپندارد. البته در حضور و شهود خطا راه ندارد، اما اگر عارف از شهود خارج شود و بخو...

سماع اهل تصوف و عرفان از دو منظر قابل بررسی است: یکی سماع رسمی که دارای آداب و رسوم و ترتیباتی خاص است و موافقان و مخالفان آن فراوانند؛ دیگر سماعی که ناظر بر مراتب تکاملی و تبدّلات وجودی سالک است. یکی از عمده‌ترین دلایل مخالفان با مکتب تصوّف، سماع ترسّمی است. از اسرارالتوحید برمی‌آید که از زمان ابوسعید ابوالخیر این اختلاف نظرهای عقیدتی در مورد سماع فراوان بوده است. برخی از صاحب‌نظران آن را غذای رو...