مدارک تصویری ازجمله مهم ترین مدارک در مطالعۀ تاریخ و به خصوص تاریخ معماری است. مدارک تصویری انواع مختلفی دارد که نقاشی نوعی مهم در میان آن هاست که ظرفیت های آن چندان شناخته شده نیست و کمتر در تحقیقات معماری مورد استفاده قرار گرفته است. این مقاله به شناخت این ظرفیت ها و نکات لازم در استفاده از آن ها می پردازد. این نکات از مرور جامع ادبیات این موضوع، شناخت پیشینه و منابع نقاشی ایرانی و تأمل بر وج...

بیان مسأله: معماری متنی فرهنگی و مکانی برای بازتاب اعتقادات، اندیشه ­ها و باورهای فردی و اجتماعی است و در دوره­ های مختلف تاریخ مفاهیم متنوع و کارایی را از طریق صورت، عملکرد و محتوا به تصویر کشیده است. یکی از این مفاهیم، طبیعت است که در تمام ابعاد زندگی انسان ها به انحای مختلف حضور داشته است؛ این حضور تابع مولفه­ هایی است که بر اساس اندیشه­ های فوکو، گفتمان ها خالق آن ها هستند؛...

سیر تحولات جهانی بعد از جنگ جهانی دوم و ظهور آثار مخرب توسعه، مباحث پایداری را جهت حفظ اعتدال همه­جانبه و تحقق اصل توسعه معتدل و متوازن مطرح می­نماید و تعمیم این اصل بر حوزه­های مختلف از جمله معماری سبب پیدایش مباحث مربوط به معماری پایدار گشته است که مبنای آن طراحی بر اساس چرخه حیات و صرفه­جویی در مصرف منابع انرژی تجدیدناپذیر و توجه به مسائل اقلیمی و پتانسیل­های ارزشمند طبیعت، جهت استفاده بهینه...

ایوان، به عنوان دستاورد و یکی از شاخصه­های ارزندۀ فرهنگ گذشته ایران نزدیک به یک سده است که موضوع پژوهش معماران، باستان شناسان و مورخان هنر قرار گرفته است. ایوان، با وجود اینکه فضایی متعارف و معمول در نظر محققان به شمار می رود، به شدت ناشناخته و مغفول مانده است. نگرش دقیق و عمیق به آن برای درک خاستگاه، شکل، مفهوم، عملکرد و در نهایت بازشناسی آن لازم است. شناخت ایوان و بررسی همه­جانبه­نگر آن این ا...

مازندران را تنها به سرسبزی و طراوت و روح پهلوانی آن نمی توان شناخت، بلکه ذوق سرشار معماران وطراحان آن در گذشته و آثار معماری آن همچون برج های آرامگاهی قلاع باستانی و تکایا و مساجد در طول تاریخ شهره بوده است . سقا تالارها یکی از غنی ترین گنجینه های بر جای مانده در این سرزمین سبز است که روح هنری با معماری کهن که در ریشه در فرهنگ و معماری آیینی دارد سرچشمه می گیرد.سقا تالارها، گونه ای معماری آیینی...

مسجد یکی از مهم ترین و تاثیرگزارترین کاربری های تاریخ معماری ایران است. این اهمیت و تأثیرگذاری را شاید بتوان مدیون نقش شاخص گونه آن در بافت اجتماعی پیرامونش دانست. این نقش برجسته در رویکردی تعاملی شروع به تأثیرگذاری نموده و به نوعی مخاطب خود را آموزش می دهد. در طول تاریخ شکل گیری شهرهای اسلامی، مساجد همواره به عنوان فضاهای عمومی مهم و مردمی دارای عملکرد متعدد اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و کالبدی بو...

تبیین نقش اندیشه زمینه­گرای معماری معاصر ایران با استفاده از مدل فکری جامعه­شناختی شناخت به­خصوص استفاده از نظریات نظریه پردازان زمینه­گرا که با ماهیت و ساختار متموج و منعطف خود، در تئوری بینابینی اجتماعی، می تواند به عنوان الگویی تطبیقی و در مرحله بعد، مدل منتج از آن جهت جانمایی پدیده­های جامعه معاصر ایران علی الخصوص معماری، مورد مطالعه و تحلیل قرار گیرد. جامعه­شناسی شناخت باید بتواند علت وجود...

چکیدهخانه فضای بلافصل مرتبط با زندگی آدمی است. فضایی که از آن تاثیر می‌گیرد و بدان تاثیر می‌گذارد. این فضا در پیوند با مفهومی پیچیده یعنی خانواده به عنوان اصلی‌ترین نهاد اجتماعی و جزء لاینفک خانه‌ی ایرانی- اسلامی معنا می‌یابد. پیوند میان خانه، خانواده و زندگی جاری در آن، می‌تواند مفهومی ماندگار و جاودانه برای ساکنان خانه خلق کند. در جامعه‌ی امروز، به علت پیچیدگی‌های اجتماعی پدید آمده و رسوخ اند...

با توجه به بناهای ایجاد شده در تهران می توان بیان نمود که در حال حاضر معماری مدرن فراگیرترین سبک معماری در این کلان شهر شده است. اگرچه از آغاز معماری مدرن بیش از یک سده می گذرد ولی نقطه آغازین این شیوه در ایران و پایتخت آن تهران مشخص و تحلیل نشده است. در تحقیق حاضر دو پرسش پژوهش مطرح است: (1) خاستگاه ورود نهضت معماری مدرن به تهران در چه زمانی بوده است؟ و (2) نمونه های اولیه معماری سبک مدرن در ت...

از مهمترین مشکلات شناخت معماری پیش از اسلام کمبود آثار سالم برجای ­مانده از آن زمان است. این مسئله به خصوص در مورد دورۀ اشکانی (247  ق. م تا 224 م) صدق می­ کند. دوره ای که در آن مدارک خاص، کمیاب و گنگ است و معمولاً بیشتر آثار معماری مربوط به این دوره در خارج از مرزهای ایران امروزی قرار دارند. به دلیل کمبود آثار معماری دورۀ اشکانی، شناخت ما در مورد معماری این دوره بیشتر بر اساس قلاع و دژهای برجای...