ادبیات متعهّد از قرن هجدهم میلادی در اروپا آغاز شد و علیه حکومت های جابرانه جنبش­هایی را به وجود آورد. این نوع جنبش های مردمی که بعدها سراسر جهان را فرا گرفت، در نخستین سال های سدة بیستم منجر به قیام مشروطه در ایران شد. این نوع ادبیات، که در شعر پیشین ایران بی سابقه بود، در گیرودار مشروطه به طرزی شگرف، جامعة ایران را به جنبش درآورد و شعر و ادب فارسی را از رکود هزار ساله رهایی داد. این مقاله نگا...

چکیده افغانستان به لحاظ حضور در محیط استراتژیک ایران یکی از مهمترین حلقه های آن به شمار می رود. اهمیت راهبردی افغانستان برای ایران بسیار مهم است. محیط استراتژیک ایران چنان است که افغانستان یکی از مهمترین حلقه های این محیط راشکل می دهد، می توان گفت پس از جنگ تحمیلی 8 ساله عراق علیه ایران یکی از بزرگترین مشکلات امنیتی ایران از سوی افغانستان، در زمان حکومت طالبان شکل گرفت. حضور ناتو و بویژه ایالات...

حقوق بشر از مسائل مهم جهان امروزی می باشد که در ادبیات فارسی پسا مشروطه؛ بویژه شعر نو فارسی،در کانون محتوای اشعار قرار گرفته است. بشر ایرانی که با جنبش مشروطه بیدار شده بود، خود را با تحولات جهانی همگام و همراه ساخت و به باز تعریف خود و حقوق سیاسی، اجتماعی و تبیین شیوه ی ارتباط خود با دیگران و حکومت پرداخت .این نوزایی فکری، حاکمیت و دستگاه استبداد را به چالش کشید. ادبیات و بخصوص شعر نو فارسی ...

بختیاری به عنوان یکی از نیروهای قدرتمند عشایر در ایران در انقلاب مشروطه بویژه پس از استبداد صغیر نقش موثری ایفاد نمود. اما این ایل از دو سوگرفتار اختلافات ایل بود که این اختلافات بر سر مشروطیت نمود بیشتری پیدا کرد. بختیاریها از یک سو اختلافاتی با دو ایل همسایه یعنی قشقایی و عرب داشتند و از سوی دیگر در درون خود بر سر مشروطیت تضاد بسیار داشتند. علیقی خان سردار اسعد و سایر خوانین بختیاری بویژه خوا...

نظام قضایی ایران در طول سلطنت پادشاهان قاجار تا قبل از مشروطیت براساس نهادهای‌ بازمانده از عصر صفوی براساس تفکیک صلاحیت‌های شرع و عرف استوار بود.مطالعهء چندوچون این ساختارها و تعامل حکام شرع و عرف برای بررسی علل و عوامل جنبش‌ عظیم مشروطیت و در نهایت صدور فرمان ایجاد عدالت‌خانه و مشورت‌خانه مفید بلکه‌ ضروری است.مطالعهء شواهد و مصادیق متعددی که در دسترس است توأم با ملاحظات‌ دیگر نشان می‌دهد که کا...

.این مقاله، یکی از مقولات اصلی تاریخ نگاری زنان؛ یعنی دوگانگی بین طبیعت و فرهنگ و نحوه مواجهه زنان با این دوگانگی را در سال های انقلاب مشروطیت تا پایان دوره قاجار، بررسی کرده است.گرچه عمر تشخیص نظری این دوگانگی از نیم قرن تجاوز نمی کند، مصادیق آن در تاریخ مدرن کشورهای دنیا و از جمله ایران عصر مشروطیت، به اشکال مختلف وجود داشته است.از این رو، سوال اصلی مقاله این است که؛ «زنان در این دوره، چگونه ...

واکاوی عملکرد سیاسی ـ نظامی احمدشاه دُرّانی و پیامدهای‌آن[1] جواد موسوی دالینی* چکیده احمدشاه دُرّانی (1134 - 1186ق/ 1722 - 1772م) ـ پایه‌گذار سلسلۀ درانی ـ از خلأ قدرتی که با قتل نادر‌شاه پدید آمد، بهره برد. وی با پشتیبانی قبایل پشتون و تشکیل لویی‌جرگه، تصرف خزانۀ نادرشاه و نابسامانی سلطنت گورکانیان هند فرصت یافت دولت نوپای‌ درانی را استحکام بخشد. در همین راستا، شاه ابدالی با ایجاد وحدت سیاسی، تشک...

در این مقاله، نحوه انتشار اخبار افغانستان در مطبوعات ایران در چارچوب نظریه برجسته سازی رسانه ها و با استفاده از تحلیل محتوای کمّی مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج پژوهش، بیانگر آن است که بین روزنامه های اطّلاعات، کیهان و جمهوری اسلامی از نظر «محتوای اخبار» افغانستان تفاوت معنا داری وجود ندارد. در واقع هر سه روزنامه از معیارهای یکسانی برای انتخاب اخبار افغانستان پیروی کرده اند، به طوری که حدود 70 ...

میرزا محمد نصیرالحسینی ملقب به «میرزا آقا» که در شعر «فرصت» تخلص می کرد و بیشتر به فرصت شیرازی معروف است شاعر، نقاش، موسیقی دان و ادیب ایرانی بود. او فرزند جعفر بود و در سال ????ه.ق. در شیراز متولد شد. علاوه بر علوم فقه و اصول و کلام و فلسفه و منطق به علم حدیث نیز روی آورد. فرصت الدوله در بنیان فرهنگ نوین در ایران نقش مهمی داشت. وی به اروپا نیز مسافرت کرد و از کسانی بود که برای مشروطیت فعالیت ز...

دو روزنامه «روح‌القدس» و «صوراسرافیل» در صف مقدم مبارزان راه آزادی و دفاع از مشروطیت قرار داشتند. انتشار روزنامه‌های روح‌القدس و صوراسرافیل از پیروزی انقلاب مشروطیت شروع‌ شد و تا کودتای محمدعلی شاه قاجار به طول انجامید. در این مدت تعداد 28 شماره روح‌القدس و 32 شماره صوراسرافیل منتشر شد که با در نظر گرفتن معیارهای لازم برای تشخیص سرمقاله از سایر مقاله‌ها تعداد 13 سرمقاله در روزنامه روح‌القدس و ت...