شخصیت عنصر مهم داستان است که هماهنگ با طرح داستان شکل می‏ گیرد و هر یک از عناصر دیگر داستان بر محور آن عمل می‏کند. به دلیل اهمیت و محوریت عامل شخصیت، توانایی در امر شخصیت‏ پردازی متناسب با طرح داستان، یکی از معیارهای سنجش توان هنری نویسنده و از عوامل جاودانگی اثر است. در این مقاله با روش اسنادی- کتابخانه ای به بررسی شباهت ها و تفاوت های دو اثر «ملکوت» بهرام صادقی و «مسخ» کافکا پرداخته شده است. ...

این پژوهش با انتخاب چهارده داستان علمی- تخیّلی نوجوانان دهۀ هشتاد شمسی که پرتیراژترین دهه در خلق و انتشار این آثار در ایران به شمار می رود، به بررسی عناصر داستانی (پیرنگ، شخصیّت و شخصیّت¬پردازی، زاویۀ دید، لحن، فضاسازی و درونمایه) و چگونگی کارکرد این عناصر در داستان¬های این ژانر ادبی می¬پردازد. با توجّه به اهمّیّت فراوان آثار علمی- تخیّلی برای نوجوانان به عنوان مخاطبانی که مطالعه جزو نیازهای اساسی آنه...

زکریا تامر (1931) از برجسته­ترین داستان­نویسان معاصر سوری است. او در آثار خود مشکلات انسان معاصر را از زوایای گوناگون مورد کنکاش قرار ­داده است، بدیهی است که چنین مضمونی ساختار و تکنیکی نو می­طلبد که با سنت داستان­نویسی کلاسیک عربی متفاوت باشد. ازجمله داستان­های مهمّ «تامر» که وی در آن مشکلات اجتماعی و فرهنگی انسان را در قالب یک شخصیت معیّن با اسلوبی جدید مورد بررسی قرار داده است، «رجل من دمشق» (...

مینی مالیسم یا کمینه گرایی جنبشی هنری و ادبی است که خاستگاه آن را آمریکای پس از جنگ ویتنام دانسته اند. این جنبش که ابتدا در هنرهای دیداری شکل گرفت، همواره تداعی کننده مفهوم کم و کوتاه بودن و یا استفاده حداقلی از ابزارهای بیان هنری و در واقع نوعی «کاهش» بوده است. این مقاله به بررسی داستان کوتاه مینی مالیستی پرداخته است. به این منظور، ابتدا پیشینه مینی مالیسم به عنوان جنبشی هنری و سپس جنبشی در دا...

از نخستین داستان های سیاسی پس از انقلاب اسلامی و به احتمال فراوان نخستین آن، سلول 18 اثر درویشیان است که ویژگی بارز آن، انعکاس خاطره نوشته های مؤلف در طول دوران حبس و مبارزات ایدئولوژیک و مسلحانة شخصیت هاست. علاوه بر این، این داستان نخستین اثر درخور تأمل درویشیان پس از پیروزی انقلاب نیز است و در زمرة نخستین آثار داستانی سیاست گرا پس از انقلاب به شمار می رود. بررسی سطوح مختلف داستان یادشده نشان ...

یکی از عناصر اصلی در ساختار هر اثر ادبی، فضای آن است که توسط نظریه پردازان بسیاری مورد بررسی قرار گرفته است. بر اساس تعاریف ارائه شده، در متون ادبی، فضای نامحدود خارج از متن، به نمونه ای محدود تبدیل شده که درون اثر گنجانده می شود و تمامی ماجراها در آن اتفاق می افتد. عنصر فضا به عنوان یکی از جزءهای اصلی داستان، تعابیر فرهنگی خاصی را به ارمغان می آورد و خواننده را در رسیدن به بطن هر اثر ادبی کمک ...

یکی از عناصر مهم داستان، «گفته­های» شخصیت­ها است؛ زیرا گفته­ها، افکار و روحیات شخصیت­ها را آشکار می­سازد. چگونگی انتقال این گفته­ها از نویسنده به خواننده از طریق روایت­گر انجام می­گیرد و از آن با عنوان «شیوه­های روایت گفته­های داستانی» یاد می­شود که براساس رابطه روایت­گر با شخصیت­ها شکل می­گیرد. رمان مشهور و واقع­گرایانة «الإقلاع عکس­الزمن» اثر خانم املی نصرالله، نویسندة معاصر لبنان، از آن دسته...

شخصیت یکی از عناصر کلیدی و بسیار تعیین کننده در داستان نویسی است که با خصلت ها، عادات رفتاری،ترکیب نگاه ها، صحبت ها و اعمال خود داستان را به وجود می-آورد.حضور این عنصر در داستان آن چنان ضروری است که بدون آن داستان تشکیل نمی شود. این پژوهش بر آن است تا با روش تحلیلی - توصیفی به بررسی این عنصر روایی در کل داستان های قرآن بپردازد. بنابراین نخست به کلیاتی درباره ادب و ادبیات داستانی و عناصر گو...

این مقاله قصد دارد الگوی داستانی نمایشنامۀ داستان دور و دراز سفر سلطان به... دیار فرنگ را با روش فراداستان نگارانه ای که در ادبیات داستانی پسامدرن رایج شده است، مطابقت دهد. فراداستان حاصل رواج دیدگاهی در ادبیات است که در مخالفت با نحلۀ رئالیسم ادبی، می کوشد تا چارچوب ارجاع داستان به واقعیت را مورد شک قرار دهد. در این نوع از داستان، عناصر داستانی مانند طرح، شخصیت، زمان و مکان جایگزینی از واقعیت ...