این پژوهش با هدف کشف و روشن ساختنِ رابطه و ساختار نظام مند میان یک اندیشه مذهبی و چگونگی بازتاب آن در کالبد معماری، به مطالعه مجموعه خانقاهی ـ زیارتگاهی شاه ولی تفت می پردازد. مقاله حاضر با روش تفسیری ـ تاریخی و با بهره گیری توأمان از روش استدلالی ـ منطقی، به رابطه بازخوردی «سیر مواجهه سیاسی و مذهبی با اندیشه تصوف نعمت اللهی» و «تحولات کالبدی مجموعه شاه ولی تفت» می پردازد. مسیر پژوهش در مرحله او...

در دوران صفویان ایلات و طوایف کرد نقش مهمی در فعالیت های سیاسی ایفاء می کردند و می توان گفت این نقش در دوران حکمرانی شاه عباس اول اهمیت بیشتری داشت. یکی از این ایلات، کردهای برادوست بودند که در مناطق شمال غربی ایران و در نواحی ارومیه و اشنویه سکونت داشتند؛ این در حالی بود که پیش از شاه عباس اول قلمرو ایلیاتی کردهای برادوست در سرزمین عثمانی قرار داشت. کردهای برادوست در دوران حکومت شاه عباس اول ب...

قحطی های اصفهان از دوره ناصر الدین شاه تا شهریور 1320 هجری شمسی تاریخ دفاع : 26/11/89 از آغاز سلطنت ناصر الدین شاه 1264 قمری /1226 شمسی تا شهریور 1320 شمسی / 1360 قمری و کشیده شدن جنگ به جغرافیای سیاسی ایران و سقوط حکومت پهلوی اول ، اصفهان مانند بسیاری از نقاط کشور به طور متناوب دچار کمیابی ، گرانی وقحطی غلات و مواد غذایی شده است . بسیاری از این قحطی ها سبب تلف شدن عده ی زیادی از سکنه شه...

دوره ی قاجار یکی از مهم ترین مقاطع هنری ایران محسوب می گردد، چراکه تأثیر پذیری از هنر غرب به ویژه در نقّاشی به صورت محسوسی بروز یافت. با وجود اینکه هنر نقّاشی در دوره­ی قاجار تا حد زیادی بر اساس بنیادهای هنری عصر صفوی استوار شده بود، در برابر وجوه متنوع هنر غرب که تا حد بسیار زیادی به صورت ظاهری دریافت می­گردید، تحت تاثیر قرار گرفت. در این بین تلاش هم­زمان و درعین حال متناقض برای تقلید از سنت­های...

آثار نگارگری ایران در دوره‌های گوناگون اغلب به صورت تک‌نگاره و غالباً مستقل از متن، مورد ارزیابی قرار گرفته است. در این مقاله، سیزده نگارۀ متوالی از شاهنامۀ شاه‌طهماسبی مرتبط با داستان ضحاک از منظر تصویرسازی مورد بررسی قرار گرفته است. هدف مقاله سنجیدن میزان وفاداری نگارگران در انتقال اندیشۀ بنیادین متن به تصویر، ترتیب و توالی آثار بوده است. این داستان توسط چندین نقاش به تصویر درآمده که چگونگی عم...

ادبیّات پایداری، روایتگر داستان مقاومت ملت­هایی است که خاک و اعتقاداتشان مورد تجاوز بیگانگان قرار گرفته است و در این میان، آثاری که بیانگر رشادت­های این قوم است، مشحون است از مضامینی پایداری که می­تواند بسته به فرهنگ آن قوم،  در اشکال مختلفی ظهور کند. در ایران، شاهنامۀ فردوسی به عنوان نخستین منظومۀ پایداری ایرانیان، بیانگر رابطه­ای معنادار میان حماسه­های خود و مضامین ادبیّات پایداری است که این مض...

شعر مقاومت، بخش بزرگی از ادبیّات معاصر افغانستان را می­سازد. این گونه از شعر در جریان سال‌های 1357 تا 1380 خورشیدی در برابر نظام دست‌نشاندۀ شوروی (سابق) در افغانستان و تهاجم ارتش سرخ به آن کشور و نیز در برابر جنگ‌های داخلی و نظام طالبان در داخل و خارج افغانستان پدید آمده است که نه تنها در ادبیّات این کشور بلکه در ادبیّات معاصر فارسی در سطح منطقه نیز درخور اعتنا و بررسی است. پژوهش حاضر بر آن است که...

پشوتن، نام‌بُردارترین پسر گشتاسب در سنّت و ادبیات مزدیسناست. در باب فرجامِ کارِ وی با چند روایت متناقض روبه‌رو هستیم: نخست مشهورترین روایت بر پایۀ اَسناد و شواهد موجود از گزارش‌ها و روایت‌های متون کهن پهلوی، پشوتن یکی از بی‌مرگانیست که در آخرالزّمان پیش از هزارۀ‌ هوشیدر، علیه بدکاران و دیوان رستاخیز می‌کند و هم‌چنان در هزارۀ هوشیدرماه، سروری خواهد کرد. دیگری روایتی از چگونگی نامیرایی پشوتن با خوردن ش...

حضور برادران شرلی در ایران اتفاق چند جانبه‌ای بود. آنها در آمدن به ایران حامل پیغامی از انگلستان و جهان مسیحیت به شاه بودند و چندی در ارتش شاه مشغول تعلیم قوای ایرانی و ساخت توپخانه شدند. آنها همراه ایرانیها با ترکان عثمانی جنگیدند و هر دو از سوی شاه عباس برای اهداف سیاسی ـ تجاری به اروپا رفتند. هدف شاه از ارسال آنها فعّال کردن جبهة غرب علیه ترکان عثمانی بود که در حقیقت خواسته قلبی دنیای مسیحیت،...