نقد و بررسی «تفسیر قمی» اثر علی بن ابراهیم قمی است. این تفسیر، در اواخر نیمه اول یا اوایل نیمه دوم قرن چهارم هجری قمری، نگارش یافته است. شواهد نشان می دهد که تفسیر مورد بحث، تفسیر معروف علی بن ابراهیم قمی نیست، بلکه تفسیری تلفیق شده از کتاب یاد شده و دیگر روایتهای تفسیری است. نویسنده پس از ذکر آراء رجالیان درباره سه راوی اصلی این تفسیر - »علی بن ابراهیم قمی«، »عباس بن محمد« و »ابی الجارود« و من...

نسب شناسی را می توان شاخه ای از مطالعات شمرد که از نظر تاریخی، اجتماعی و حتی فقهی، دارای اهمیت بسیار، به ویژه برای شیعیان است. منابع نسب شناسی، آگاهی های اندکی در باره اعقاب عباس بن علی(ع) در اختیار ما می نهد. بر اساس مندرجات کتاب زاد الأعوان (تألیف یافته در سال 1315ق.) که تنها سند مورد استفاده منابع بعدی است، علویان عباسی تبارِ اواخر قرن پنجم هجری به هند آمدند و طایفه اعوان هند هم که اکنون علوی...

نقد بوم‌گرا، مطالعه رابطه میان ادبیات و محیط‌زیست و چگونگی بازتاب ارتباط انسان با محیط فیزیکی پیرامونش در ادبیات است. این حوزه مطالعاتی با محور قرار دادن محیط‌زیست، ارزش و جایگاه طبیعت و زیست‌بوم و دقّت در تأثیر آن بر متون ادبی، موردتوجه علوم انسانی است. پژوهش حاضر با رویکرد توصیفی–تحلیلی (تحلیل محتوا)، به بررسی اشعار عباس باقری پرداخته؛ برای پاسخ به این سؤال که طبیعت و زیست‌بوم تا چه ان...

هدف: این مقاله از منظر سند پژوهی، تحلیل سه سند از سه تیره در دوره صفویه در بخش وردشت سمیرم است که امروزه آن تیره­ها جزو طایفه دره­شوری از ایل قشقایی محسوب می­شوند. که در راستای این تحلیل ابتدا بر پایه سه منبع تاریخی به سابقه حضور قشقایی­ ها در دوره صفویه پرداخته شده است. روش/رویکرد پژوهش: این پژوهش بر مبنای اسناد، منابع کتابخانه ­ای ، تحقیقات میدانی، و به شیوه توصیفی-تحلیلی نوشته شده است. یافته...

در سده¬ی هجدهم و با ظهورِ جنبش روشنگری، الاهیاتِ مسیحی دچارِ تحوّلی اساسی شد. بعدتر شلایرماخر این تحوّل را به اوج رساند و الاهیاتِ مدرن را پایه¬گذاری کرد. الاهیاتِ مدرنِ مسیحی از بدوِ ظهور، خود را در جهانِ پیچیده¬ای یافت که در آن تمامِ حوزه¬های فکری با یکدیگر داد- و- ستد داشتند. امروزه نیز با پیشرفت و پیچیدگی روزافزون علوم، تعامل حوزه-های فکری به عنوان امری ضروری قلمداد می¬شود که در ماندگاری و تأثیرگذاری ...

اهمیّت و اعتبار حوادث تاریخی را قوّه تشخیص مورّخ تعیین می کند و از آنجا که مورّخ تحت تأثیر امور درونی و مقتضیات زمانه خود می باشد، عینیّترین بازنمایی های تاریخی کم و بیش به پیش داوری ها و نگرش های عاطفی مورّخان آلوده است. در این جستار، در پی کندوکاو شیوه تاریخ گویی شهاب الدّین نسوی در دو اثر تاریخی او هستیم که هر دو شرح حکومت خوارزمشاهیان و ذکر احوال حمله تاتار است. «سیرت جلال الدّین» نسبت به «نفثهالمص...

نقد و ارزیابی گزارش‌های تاریخی که یکی از مؤلفه‌های مهمِ پژوهش‌های تاریخی به شمار می‌آید، همواره نزد پژوهشگران تاریخ، اهمیت بسزایی داشته است. آنان همواره با استفاده از معیار‌هایی مانند عقل، مقایسة میان سال‌ها، مسلمات دانش‌ها، فنون بشری و...، گزارش‌های تاریخی را در بوتة بررسی و نقد قرار داده‌اند. یکی از معیار‌هایی‌ که به‌تازگی، نظر برخی تاریخ‌نگاران معاصر را در حوزة تاریخ اسلام به خود جلب کرده، با...

تذکره ادبی مجمع الخواص را صادقی بیگ افشار، نگارگر برجسته عهد صفوی، در سال 1016 ق به زبان ترکی نگاشت و در سال 1327 دکتر عبدالرسول خیام پور، استاد دانشگاه تبریز، آن را تصحیح و به فارسی ترجمه و منتشر کرد. این تذکره اطلاعات گران سنگی درباب وضعیت ادبی حاکم بر گروه های اجتماعی ترک و تاجیک ایران آن روزگار ارائه می دهد. هم چنین رونق ادبیات و هنر در نزد شاهان، شاهزادگان، و ارکان حکومت صفوی و برخی از سلا...