نشانه- معناشناختی از جمله نظریه هایی است که موجب می شود نظام ایستا و مکانیکی نشانه شناسی ساخت گرا به نظامی سیال تبدیل گردد. این نظریه بر پایه ی اصول پدیدار شناختی و جریان یابی نشانه ها قرار دارد و می کوشد تا تبیین کند که چگونه نشانه ای با برخورداری از نظام های معنایی، در روند نشانه پذیری و معنایابی متکثر قرار می گیرد. همچنین آشکار می سازد که عامل انسانی چطور و چگونه تأثیری را در رابطه سازی بین ...

نقد کهن الگویی سفر قهرمان داستان بانوی حصاریجوزف کمپبل، با طرح نظریة«تک اسطوره» و «سفر قهرمان»،مبتنی بر نظریات گوستاو‌یونگ نقد کهن‌الگوئی را به گونه‌ای نو مطرح نمود. نظریات کمپبل در قالب هفده خویشکاری، در الگوی ارائه شده، قابلیت تجزیه و تحلیل تطبیقی در آثار داستانی را دارد؛ به‌ویژه افسانه‌ها و حماسه‌هایی که در آن پهلوان برای حصول به هدف، مراحلی را طی می‌نماید.سوال اساسی در این پژوهش بر این استو...

در بررسی اساطیر و آثار ادبی جهان، به نمونه‌هایی بر می‌خوریم که مضمون آنها نبرد بین خویشاوندان نزدیک و به‌ ویژه پدر و پسر است. این داستان‌ها به شکل‌های مختلف، از جمله اسطوره، تراژدی، حماسه، افسانه و روایات مذهبی دیده می‌شوند، ولی از نظر ساختار و طرح کلی به یکدیگر نزدیکند و در برابر ژانرهای دیگر ویژگی‌های خاص خود را دارند. اما ریشة این نوع حوادث در چیست؟ در چه نوع جوامعی رخ می‌دهد؟ آیا تنها به یک...

قصة دختر نارنج و ترنج، یکی از قصه¬های مشهور ایرانی است که ده¬ها روایت از آن در دست است.این قصه با کد جهانی 408 ثبت و شناخته شده است. قصة دختر نارنج و ترنج قصه ای با بن مایه های اسطوره ای است. بن مایه ی مرگ و باززایی معشوق یا همسر شاهزاده که در دل میوه ها جای دارد، یادآور اسطوره ی ایزد گیاهی یا شهید شونده است. نشانه هایی چون حضور اسب، موهای بلند دختر و پیوندش با آب، گواهی دیگر بر ارتباط این قصه ...

تلقی امروزی انسان نسبت به اساطیر حاکی از این است که اسطوره، امری فراتر از افسانه است. پاسخ انسان به سؤال‌هایی که در دوران پیش از علم و فلسفه با آن مواجه شده است را می‌توان در اسطوره‌ها باز یافت. از مسائل مطرح شده در خصوص اسطوره‌، شباهت آن‌ها در میان اقوام و تمدن‌های مختلف است. حال این سوال مطرح می‌شود که علت تشابه اسطوره‌های اقوام غیرمرتبط با هم چیست؟ این مقاله با روش تحلیلی ـ تطبیقی برای...

اقوامی که قرن ها در ناحیه ای زیسته اند، همواره شاهد وقوع رخدادهای گوارا و ناگوار، دشوار و سهل بوده اند. پیروزی ها داشته اند و فتح ها، شکست ها و هزیمت ها، جهان گشایی و پهلوانی ها. راندن مهاجمان و پذیرا شدن آنان. گذشتگان رفتند و بستری از خاطرات حماسی برای آیندگان فراهم آوردند، خاطراتی که استواری مبانی ملیت آنان است، و از همین خاطرات است که ا سطوره ها، افسانه ها، داستان ها و قصه ها پدید أمدند....

چکیده موضوع تحقیق پیشِ‌رو، بررسی نحوة انعکاس طرح تزیینی سیمرغ در سفالینه‌ها و کاشی‌های دوران اسلامی‌ ‌ایران است. نگارنده برآنست نخست با تکیه بر برخی منابع تاریخی و ادبی، در کنار شناسایی مشخصات طراحی و مفاهیم نمادین نگارة سیمرغ، علت تفاوت­های سیمرغ دوران اسلامی‌ ‌با سیمرغ ساسانی و همچنین فرضیة احتمال کاربرد این نقش در دوران اسلامی‌ ‌قبل از ورود مغولان به‌ ایران را ردیابی نموده و سپس بطور اختصاصی ...

رساله من همزمان دو هدف را دنبال می کند: یکی معرفی تابوها، توتم ها و نشانه های نمادین و اسطوره های فرهنگی ملل، به ویژه اسطوره های فرهنگی سرخپوستان، تا بتوان از طریق آن ها به اندیشه های بنیادین شان پی برد. دیگری بررسی عناصر اصلی، اشکال، فرمها، رنگ ها و طراحی حیوانات و نیز انواع ماسک های قبیله ای سرخپوستان و همچنین نشانه ها و نقش های روی دست ساخته ها و توتمهای سرخپوستان امریکای شمالی و بررسی جایگ...

فردوسی در شاهنامه، اصول اخلاقی و معارف عمیقی را بیان کرده است که پوششی از اسطوره، آن را در برگرفته است. اسطوره اگرچه در ظاهر ممکن است غیر واقعی و افسانه ای به نظر رسد، ولی با گشودن درهای معانی ، می توان به حقایق نهفته در ورای آن دست یافت. بر این اساس، در مقاله حاضر، با استفاده از اصول تجزیه و تحلیل کلام و بررسی ابیات و واژگان و صنایع ادبی به کار رفته در هفت خان رستم، سعی شد از معنای لایه اول گذ...

نقد اسطوره ای، به کشف اسطوره ها و کهن الگوها و چگونگی آنها در ادبیات می پردازد. رمان خوف نوشتۀ شیوا ارسطویی، رمانی ست که می توان در لایه های پنهان آن نشانه های کهن الگویی و اسطوره ای را یافت و با تحلیل آنها به خوانش تازه ای از متن رسید. هدف این مقاله ردیابی ویژگیهای اسطوره ای و کهن الگوییِ این رمان بر مبنای نقد اسطوره ای ست. خوانش رمان خوف، با این روش، علاوه بر آشکار کردن جهان نمادین آن و یافتن ...