چکیده به موازات پیروزی انقلاب اسلامی، روابط ایران و عربستان به عنوان دو قدرت منطقه‌ای به واسطه دلایلی نظیر زعامت ایران/ عربستان بر جهان اسلام، رهبری شیعه/ وهابیت بر منطقه و غرب‌گرایی/ غرب ستیزی دو کشور، به سمت دوآلیسم متعارضی حرکت کرده است؛ هرچند که بعضاً متناسب با مشی سیاست خارجی و منطقه‌ای دولت‌های مستقر در ایران، این مهم دچار تحولاتی نیز شده است. با درنظر داشتن این نکته، این...

دولت محوری طی قرن‌های متمادی گفتمان غالب در روابط بین‌الملل بوده و تنها کنشگر نظام بین‌الملل دولت‌ها بوده‌ا‌ند. پس از پایان جنگ جهانی دوم بسترهای نظری و برخی واقعیت‌های عملی منجر به کم رنگ شدن دولت و ظهور کنشگران جدید شد. کنشگرانی که در نظریات ضدرئالیستی روابط بین‌الملل از جمله لیبرالیسم و شاخه‌های منبعث و تئوری‌هایی نظیر پست‌مدرن به رسمیت شناخته شده و با...

دوره قاجار به دلیل نفوذ جریان روشنفکری در ساختار سیاسی و اجتماعی ایران و تحت تأثیر قرار گرفتن ماهیت سلطنت پادشاهی و استبدادی از آن و نیز عقد قراردادهای استعماری و ننگین اقتصادی – سیاسی از حساس ترین و با اهمیت ترین دوره های تاریخی در ایران است. تغییرات ماهوی و سیاسی حکومت در ایران در دوره قاجاریه به ویژه عصر مظفرالدین شاه معلول عوامل متعددی در داخل و خارج کشور بوده. حکومت پنجاه ساله ناصرالدین ش...

سیاست خارجی ایران یکی از حوزه‌هایی است که توجه تحلیل گران متعددی را به خود جلب کرده و ادبیات گسترده‌ای به‌خصوص دریکی دو دهه اخیر در این زمینه تولید شده است. مقاله پیش رو با تقسیم ادبیات مذکور به سه دسته تاریخی، کاربست نظریه و نظریه‌پردازی به بررسی آثار موجود پرداخته و به این نتیجه می‌رسد که به‌رغم اهمیت تحلیل سیاست خارجی ایران تلاش‌های صورت گرفته در این زمینه از حیث کاربست نظریه‌ها و نظریه‌پردا...

گفتمان اصول گرایی عدالت محور در سیاست خارجی دولت احمدی نژاد دکتر سید جلال دهقانی چکیده: سیاست خارجی از آن حیث که به تنظیم مناسبات بازیگر در عرصۀ روابط خارجی اش دلالت دارد، حوزه ای متفاوت از سیاست داخلی ارزیابی می شود؛ به همین دلیل است که بسیاری از تحلیلگران اقتضای ماهیت این حوزه از سیاست را نوعی عدم قطعیت می دانند که از پذیرش اصول گرایی سرباز می زند. نویسنده در مقاله حاضر با رویکردی ...

هدف پژوهش حاضر بررسی الزامات سیاست خارجی برای تحقق سیاست توسعه محوری در دوران سازندگی است. به طور مشخص مقاله به دنبال پاسخ این سؤال است که سیاست خارجی ایران برای همراه شدن با سیاست توسعه محوری دستخوش چه تغییراتی شد؟ فرضیه ی اصلی مقاله به تغییر اولویت های سیاست خارجی ایران و انطباق آن با محیط داخل و بین الملل اشاره دارد. برای این منظور از روش توصیفی ـ تحلیلی و نظریه ی لیبرالیسم اقتصادی استفاده ش...

در خصوص الزام‏آوربودن دستور موقت دیوان بین‏المللی دادگستری برای دولت مخاطب تردیدی نیست؛ اما دربارۀ شیوه‏های تضمین اجرای چنین دستوری، رویه دیوان متفاوت بوده است. صدور دستور موقت در قضیه عهدنامه مودت و الزام آمریکا به صدور مجوزهای صادرات قطعات هواپیما برای دولت ایران و مانع ایجادنکردن بر سر راه صادرات اقلام غذایی و دارویی به ایران و شواهد حاکی از نقض مفاد این دستور از سوی آمریکا، دوباره مسئلۀ درج...

دیپلماسی اقتصادی به مفهوم اهمیت یافتن مناسبات اقتصادی در روابط خارجی، یکی از ابزارهای مهم برای  پیشبرد اهداف بلند مدت رشد و توسعه اقتصادی کشورها به حساب می آید. این موضوع بویژه در فرآیند جهانی شدن اقتصاد، اهمیتی دوچندان یافته است. جمهوری اسلامی ایران نیز به عنوان کشوری در حال توسعه که بر اساس سند چشم انداز 20 ساله و اهداف سند راهبردی اقتصاد مقاومتی، نیازمند بهره گیری بیشتر از از امکانات و ظرفیت...

   مصر به­عنوان یکی از بازیگران اصلی منطقه تاثیر قابل توجهی بر روند و آینده تحولات منطقه داشته و فهم عوامل موثر بر شکل­گیری و تغییر سیاست خارجی آن دارای اهمیت می­باشد. وقوع تحولات مختلف طی چند سال اخیر در مصر در کنار فشارها و تعاملات بیرونی با مسائل مهمی نظیر تحول در هویت دولت در این کشور همراه شده است. به­طوری که منابع و مولفه­های هویت­بخش دولت مصر، به­عنوان پدیده­ای غیرایستا طی چند سال اخیر د...

تصمیم گیرندگان سیاست خارجی به عنوان بازیگران عقلانی تلاش می کنند تا با توجه به متغیرهای دو محیط داخلی و خارجی، بهترین راهبردها را برای تحقق بیشترین سطح از منافع اتخاذ کنند. یکی از راهبردهای عقلانی در سیاست خارجی، تنش زدایی است که طی سال های 1368 تا 1384، راهبرد اصلی سیاست خارجی ایران بوده است. در این نوشتار، با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی و شیوه اسنادی جهت گردآوری اطلاعات به این سؤال اصلی پاس...