دیدگاه مشهور درباره آیات «وَأَنْذِرْ عَشِیرَتَکَ الأَقْرَبِینَ» و «فَاصْدَعْ بِمَا تُؤْمَرُ وَأَعْرِضْ عَنِ الْمُشْرِکِینَ» این است که دو آیه­ مزبور، اشاره به آغاز مرحله‌ جدیدی از دعوت پیامبر اکرم| به‌سوی اسلام با عنوان دوره‌ دعوت علنی دارد، بنابر این دیدگاه، پس از نزول این دو آیه، پیامبر| مأمور به پایان دادن به دوره دعوت مخفی و آغاز مرحله دعوت علنی شدند. این دیدگاه، اشکال‌های فراوانی دارد، ازجمله اینکه روایاتِ مؤید آن، افزون بر داش...

چکیده یکی از مسائل حل نشده در حوزه حقوق داوری آن است که با انتقال عقد اصلی، شرط داوری ضمن آن یا قرارداد داوری مرتبط با آن نیز منتقل می‌گردد یا خیر؟ از آنجا که داوری وجود خود را از توافق طرفین به عاریه می‌گیرد، انتقال گیرنده صرفاً در صورت رضایت به پذیرش داوری، پایبند به آن است. ماهیت ویژه داوری سبب شده تا قانون‌گذار در ماده 481 قانون آیین دادرسی مدنی به موجب حکمی استثنایی، داوری را در صورت فوت یا...

دو سرزمین باستانی مصر و شام در تاریخ اسلام از اهمیت و جایگاه خاصی برخوردار بوده و حوادث سیاسی و نظامی و اجتماعی آنها بخش اعظمی از تاریخ اسلام را به خود اختصاص داده است. در این سرزمین بود که در پی سقوط بغداد به دست مغول، یکی از بزرگترین و مقتدرترین حکومتها یعنی حکومت ممالیک شکل گرفت و با تظاهر به حمایت از خلافت عباسی بیش از دو و نیم قرن ادامه یافت. در این دوره تاریخ نگاری مخصوصاً رونق گرفت و آثار...

بخش قابل توجهی از مواد قانون تجارت به بحث ورشکستگی اختصاص دارد. ورشکستگی غالباً به وضعیتی اطلاق می‌شود که تاجر، در حالت توقف از پرداخت دیون قرار دارد. صدور حکم ورشکستگی دارای آثار و نتایج متعددی نسبت به خود تاجر و سایرین است. در تاسیسی یا کشفی بودن رای ورشکستگی، اختلاف­نظر است ولی اجمالاً می‌توان گفت ورشکستگی واجد هر دو است: چه پیش از صدور رای هیچ محدویت یا ممنوعیتی برای تاجر وجود ندارد و به واقع...

از موارد مهمی که مصلحت در اجرای احکام نقش اساسی یافته و تشخیص و کارسازی آن به مکلفین وا نهاده شده است، ولایت و سرپرستی بر کودکان است. با آنکه سرپرستی بر کودکان به دلیل ناتوانی و حجر فراگیر آنها گستره ی وسیعی دارد، لیکن عنصر «مصلحت» دامنه ی آن را محدود می کند و نظام سرپرستی را موجه جلوه می دهد. با این وجود پرسش های متعددی در این باره مطرح است که چندان به آنها عنایت نشده است و بیم آن می رود که ای...

بخش عمده‌ای از آیات قرآن کریم در قالب تعامل گفتاری بیان شده‌اند و از منظر گفتمان دراماتیک قابل بررسی هستند. در این پژوهش نخست انواع مختلف دیالوگ و همینطور تعاریف و مفاهیم اصلی آن‌ها مرور می‌شوند و ثانیاً گفتمان و دیالوگ به مثابۀ گفتمان مورد توجه قرار می‌گیرند. سپس در چهارچوب مذکور، از دایرۀ گستردۀ دیالوگ‌های قرآنی بر رخداد گفتاری حضور فرشتگان در منزل حضرت ابراهیم (ع) تمرکز می‌شود که در آیاتی از ...

ردّ پای داستان قرآنی ابراهیم (ع) در مژگان سیه حافظ*   دکترعلی نظری1  دانشیار گروه عربی دانشگاه لرستان  چکیده تأویل پذیری، یکی از بارزترین ویژگی‌های شعر حافظ، محسوب می‌گردد. در این میان، غزل 354 با مطلع «به مژگان سیه کردی هزاران رخنه در دینم...»، از جمله غزلیّاتی است که با نگاهی تأویلی، با داستان حضرت ابراهیم (ع) و اسماعیل(ع) در سورۀ صافّات قابل تطبیق است. تعبیر «قصر حور العین» در غزل 354 که...

بخشی از اعجاز قرآن به زیبایی های ادبی و هنری کلام الهی اختصاص دارد، که همواره دانشمندان بلاغت قرآنی در آن اختلاف نظر دارند. بعضی چون ظاهرگرایان افراطی که تنها به ظاهر الفاظ قرآن بسنده می کنند، وجود هر نوع تشبیه، استعاره، مجاز، کنایه و ... را در آیات انکارمی کنند و بعضی چون تأویل گرایان افراطی با نفی ظاهر الفاظ، برای آیات محکم با معنای صریح و روشن نیز، به دنبال تأویل باطنی هستند. از میان شاعران ...

این مقالة دو بخشی، کارکرد و هدفمندی تصریف در بیان را در سوره های ناظر به داستان قرآنی آفرینش در پرتو فراکارکرد متنی هلیدی بررسی و تحلیل می کند. در ابتدا، تصریف در بیان به منزلة گستره ای از علم المعانی است و همبستگی آن با زبان شناسی نقش گرای هلیدی مرور می شود. سپس، در اشاره به پیشینة نظری بحث، از الگوی آشنایی، میزان همدلی، زاویة دید و حفظ و تغییر موضوع نیز سخن به میان می آید. آنگاه ضمن اشاره به ...