موضوع رساله با عنوان "سازگاری درونی اندیشه های ابن سینا و آکوییناس در علم پیشین الهی و اختیار انسان" به دنبال امکان سازگاری ای است که بتواند در عین باور به این علم پیشین به نحو کلی نزد این دو متفکر، مدافع حفظ اختیار انسان نیز باشد تا اصل مسوولیت و تکلیف نیز در حوزه عمل انسانی معنادارگردد. بدیهی است که ارتباط علم پیشین الهی و پیوند آن با عنصر زمینی عملکرد انسان و حفظ اختیار، نقش عوامل طبیعی و ح...

در تاریخ اندیشه بشر،مباحث هستی شناسانه از مهمترین مسائل عقلی بوده که مورد توجه بسیاری از بزرگان قرارگرفته است در این میان بحث عالم مثال از بدیع ترین مباحث مورد توجه اندیشمندان به ویژه متفکران مسلمان بوده است . دربین آنها علامه طباطبایی (ره)و شاگردانش از طلایه داران این امراند.علامه طباطبایی برهان خود را برای اثبات عالم مثال براساس صورت های حسی وخیالی که در نفس پدید می آیند، شکل می دهد.و ویژگی ه...

حضرت علی (ع) در کتاب پر ارزش نهج البلاغه در خصوص مدیریت اسلامی به مواردی پرداخته که در مکاتب پیشرفته مدیریت در غرب تازه به آن رسیده اند. الگوهایی تهیه شده در این مقاله صرفاً مواردی است که حضرت علی (ع) در گفتار و کردار خود به آن عمل می نموده اند. با مطالعه عمیق در گفتار و سخنان آن بزرگوار می توان مکتبی علمی که قابل اجرا در سطح کشور و یا جامعه مسلمین جهان باشد یافت و به عنوان یک مکتب مدیریتی ارائه...

یکی از ویژگی های مثبت انسان که هم در رشد و تکامل خود او نقش مهمی دارد و همپایه و اساس روابط اجتماعی می باشد خوش بینی است. خوش بینی نیک انگاری درباره خداوند، فعل و انفعالات جهان و نیز پندار و گفتار و کردار انسان ها و خود است. از آنجا که امید، نشاط، آرامش در زندگی و جامعه و سلامتی دین در سایه خوش بینی حاصل می شود به این موضوع از منظر قرآن به عنوان یک کتاب کامل و آسمانی و از منظر حضرت علی ع به عنو...

اصل علیت از جمله اصول مهم فلسفه است. که بسیاری از مسائل فلسفه منوط به اثبات این اصل است؛ به همین دلیل از دیر زمان توجه فلاسفه را به خود جلب کرده است. و هریک از جنبه های مختلف آن را مورد بحث و بررسی قرار داده اند. ارسطو و افلاطون نخستین کسانی بودند که به طور گسترده مفهوم علیت را در نوشته های خود مطرح کردند؛ و از میان فلاسفه ی اسلامی، ابن سینا به طور مفصل این بحث را مطرح ساخته است، در این پایان ن...

علامه طباطبایی به عنوان فیلسوفی مأنوس با کتاب و سنت، نظریه خداشناسی و دین فطری را از منابع دینی اقتباس کرده و در راه تبیین عقلانی آن کوشیده است. خداشناسی فطری براساس ادراک احتیاج به موجودی غیر محتاج، شناخت خداوند از طریق نظم جهان، شناخت خداوند از طریق علم حضوری معلول به علت و خداشناسی از طریق علم به ثبات واقعیت تقریرهایی است که علامه در مواضع مختلف از خداشناسی فطری ارائه کرده است. وی همچنین انس...

در گفتار رایج علمی و فکری معاصر، غالباً فرهنگ در جایگاه علت و متغیر مستقلی قرار می‌گیرد که بسیاری از امور اجتماعی را همچون معلول و متغیر تابع تبیین می‌کند، اما از این کمتر سخن گفته می‌شود که فرهنگ خود معلول چه عامل یا عواملی است. به‌نظر می‌رسد ترجیح بر این بوده است که فرهنگ مقامی ارجمند داشته باشد که با نقش علّی آن تناسب بیشتری دارد تا موقعیت معلولی. در حالی‌که فرهنگ از محیط به‌شدت متأثر است تا ج...

در این جستار پارکینسون با اشاره به رابطة علیت و تبیین و طرح این پرسش که آیا از اصطلاح«علت» در کاربردهای مختلف آن معنای واحدی اراده می شود یا نه،به بافت و زمینه و شیوة طرح علل چهارگانه نزد ارسطو می پردازد وبه تحولی که در فهم این بحث در اثر ترجمه های یونانی به لاتینی اتفاق افتاده است،اشاره می کند؛سپس به منظور بررسی شیوه های کاربرد واژة «علت» به بیان هیوم از این مفهوم و سه ملاک وی برای تشخیص رابطة...

یکی از کارهای مهم عالمان تصوف و عرفان اسلامی، تدوین و نوشتن کتاب هایی برای آموزش یا پاسخ به سؤالات مریدان و رهروان و در مجموع برای راهنمایی اهل طریقت و جویندگان این راه بوده است. در این کتاب ها بنا به اعتقاد نویسنده و سلیقة او، مباحث مهم اصولی و عملی عرفان و نیز سرگذشت ها و سخنان بزرگان و پیشوایان طریقت گردآوری می شده است. کشف المحجوب هجویری غزنوی، نخستین متن تألیفی به زبان فارسی در زمینه های گ...