سوگینه(تراژدی) شهادت امام حسین(ع) و یارانش در محرم سال 61 هجری صورت پذیرفت. نپذیرفتن بیعت با یزید، بهانه‌ای شد تا مخالفان اهل‌بیت، این کار شنیع را انجام دهند. این واقعة تلخ، در بدو امر، موجی از اندوه را در شهرهای مهمی چون مکه، مدینه و کوفه به‌وجود آورد که به تدریج دامنة آن وسیع و تمام کشورهای اسلامی را در برگرفت؛ به‌طوری­که زنده نگاه­داشتن این تراژدی وارد فرهنگ مسلمانان و به­ویژه شیعیان گردید. ...

آیه بودن بسمله در سوره های قرآن و قرائت آن در نماز یکی از مسائل مورد اختلاف مسلمانان است. شیعه امامیه بر جزئیت بسمله و وجوب قرائت آن در نماز اجماع دارند. اما در میان اهل سنت در این مسأله اختلاف نظروجود دارد. در این نوشتار به دیدگاه فریقین در این مسأله اشاره شده است و دلایل آیه بودن بسمله با استناد به روایات اهل بیت (ع) و اهل سنت، مورد بررسی قرار گرفته است، همچنین به منشأ این اختلاف و بررسی نظر ...

چکیده : ورود ایران به عصر جدید و آشنایی با دستاوردهای جدید غرب همراه با شکست های نظامی و سیاسی، ایران را وارد دورانی کرد که نتیجه آن رویارویی میان سنت و مدرنیته بود. این رویارویی همه ی جامعه را در اشکال مختلف در برگرفت. جامعه ی عصر ناصری (1264-1313هـ.ق) از مردمی با افکار و اعتقادات کهن و سنتی شکل یافته بود که پایبند به آداب و رسوم سنتی و آبا و اجدادی خود بودند. از سویی در دنیای غرب تحولات سیاس...

تساهل و تسامح، به معنای عدم مداخله و ممانعت یا اجازه دادن از روی قصد و آگاهی، به اعمال و عقایدی است که مورد پذیرش و پسند شخص نباشد. اسلام، این اصل را پذیرفته و بنای آن بر سخت­ گیری و مشقت نیست و از سوی دیگر، با آزادی بی­ قید و شرط نیز مخالف است. اساس تساهل و تسامح غربی بر این مبنا است که اعمال و رفتار فردی تا جایی درست هستند که موجب گسترش سعادتمندی مادی انسان گردند. در این نوشته، نشان داده می ش...

پژوهش مردم‌­نگارانه نگارنده در این مقاله متمرکز بر غذا، خوردن و حس چشایی در مناسک محرم در مناطق مرکزی و جنوب شرقی و غربی شهر تهران است. غذا و خوردن جایگاه مناسکی خاصی در مناسک محرم و به ویژه روزهای نهم و دهم آن دارند، اغلب شرکت­‌کنندگان این مناسک بزرگ یا غذا تهیه می‌کنند یا غذا می­‌خورند و ادراک حسی درگیر در خوردن غذا همچون عملی مناسکی است که امر قدسی را از خلال رفتارها و باورهایی از جهان بیرون...

سنت، حضور غیر قابل انکاری در اندیشه روشنفکری ایران داشته است. مرجعیت سنت و بحث انگیز بودن آن، ناشی از موقعیت برجسته و تأثیرگذار آن در جوامعی است که دارای تاریخ کهن، اندیشه های سرشار و تمدن آفرین بوده است. هر چند قاعده روشنفکری اقتضا می­ کرد که روشنفکر ایرانی با وجهه انتقادی اندیشی، سنت را به عنوان یکی از مؤلفه های تأثیرگذار در هویت بخشی ایرانی، سیاست و قدرت، مورد مداقه، نقد و بررسی قرار دهد و ب...

در نگاه به تحولات معاصر ایران زمین دیدگاه های گوناگونی مطرح شده است. تلاش این نوشتار آن است که ضمن معرفی نظریه ی «اجتماع گرایی» (communitarianism) با بهره گیری از آن به بررسی تاریخ اندیشه ی سیاسی ایران معاصر بپردازد. الگوی اجتماع گرایی به عنوان یکی از رویکردهای پست مدرن، جریانی است که سنت فلسفی و سیاسی مکتب مسلط غرب؛ لیبرالیسم و برخی از مبانی دوران مدرنیته را به زیر سؤال برده است. با استفاده از...

دکتر سید اسداله اطهری آموزش و پرورش قرن نوزدهم ایران گویای اندیشه تمدن اسلامی نبود و تمام توان و انرژی ارزش های آموزشی آن از میان رفته بود و برای طبقات پایین راهی به سوی پیشرفت و آموزش باز نشده بود. ارزش­ها و شیوه های آموزشی هر جامعه، ثمره سنت های فرهنگی آن جامعه هستند. دیر یا زود این ارزش ها و شیوه ها ممکن است به اندازه ای زیر بار سنت ها بروند که منجر به رکود اجتماعی شوند. چنان که نگاهی کوتاه ...