ختم­الغرایب یا تحفة­العراقین مثنوی مشهور خاقانی است که از دیرباز تاکنون مورد توجه پژوهشگران بوده است. سال­هاست، این پرسش در میان خاقانی­­پژوهان مطرح است که آیا این اثر سفرنامه است یا خیر؟ در پاسخ به­ این پرسش میان پژوهش­گران اختلاف نظر بنیادین وجود دارد و تاکنون در تصحیح­های متعدد این متن و پژوهش­های وابستة به آن، جواب دقیقی به آن داده نشده است. این جستار کوشیده است تا با روش کتابخانه­ای و تکیه...

«سفرنامه ابن‌بطوطه»یکی از آثار ارزشمند عربی است که می‌تواند در تعریف یا تبیین برخی مجهولات تاریخ ادبی یا تاریخ سیاسی و اجتماعی ایران در هند تأثیری بسزا داشته باشد. ابن‌بطوطه سیاح معروف عرب (779- 730 هجری) در بخشی از سفرنامه معروف خود شرح مفصل سفرش را به هند بیان و روایت کرده است. حضور و تقرب خاص او در نزد سلطان فارسی‌زبان دهلی به گزارش‌های او ارزش تاریخی و ادبی بخشیده است. در این مقاله گزارش‌ها...

از نظر بسیاری ازمتفکران علوم سیاسی، حکومت ایران در عصر صفویه در طبقه بندی حکومت های استبدادی قرار می گیرد. این پژوهش به دنبال تحلیل علل و عوامل استبدادی بودن این حکومتمی باشد. تکیه اصلی تحلیل داده ها بر سفرنامه ژان شاردن سیاح و جهانگرد فرانسوی می باشد که در دوران صفویه به ایران مسافرت­ نموده، بنابر آنچه که از این اثر مهم استنباط می­شود و با مقایسه آن بااندیشه­های متفکران ایرانی در دوره مورد بحث...

پیشینه سفر از جایی آغاز می شود که انسان جستجوگر در پی یافتن دنیای آرمانی از محدودهء مکرر دانسته ها می گریزد تا به نادانسته ها دست یابد، زمانی دیگرگونه، مکانی دیگر و دیدی نو بیابد و به جهان بینی تازه ای برسد تا دنیای درون را متحول کند. سفر به دنیای خیال، دنیای مردگان، سفرهای تفریحی، زیارتی، سیاسی، فضایی و سفرنامه نویسی در هر دورهء تاریخی و علل اجتماعی گرایش به سفر و سفرنامه نویسی مطالبی است که د...

سیرالعباد سناییِ غزنوی و مصیبت نامه ی عطّار نیشابوری از مهم ترین سفرنامه های روحانی است. این دو اثر اشتراکات و اختلافاتی با یکدیگر دارند. اختلافاتِ آن دو از طرفی ناشی از جنبه های سه گانه ی زندگی و اندیشه ی سنایی و تأثیرپذیریِ او از شعرِ غیرعرفانی است. در حقیقت سنایی، شاعرِ شعرِ تحقیق است و سیرالعباد او نیز صبغه ای کاملاً عرفانی ندارد. از طرف دیگر سنایی، آغازگرِ راه است، بنابراین پر واضح است که گذشتِ زمان...

این پایان‏نامه حاضر به منظور بررسی مطالب و داده‏های موجود در سفرنامه شاردن(دهه 1680میلادی و در دوران پادشاهی شاه سلیمان صفوی)، درباره‏ی جنبه‏های اقتصادی و فرهنگی زندگی ایرانیان در دوره‏های پایانی عصر صفوی و دریافتن درستی و نادرستی گفته‏های شاردن انجان شده است که این موضوع با بررسی سفرنامه‏های دیگر عصر صفوی و دیگر منابع دست اول آن دوره و یا منابع پژوهشی که بعدها درباره آن دوره نگاشته شده است و م...