هراس از پس مرگ و بی پاسخی آن، سبب شد تا بشر برای غلبه بر این ناتوانی خود روش ها و باورهایی را بنا نهد. مردم خاورمیانه از نخستین مردمی بودند که در این راه قدم برداشتند. دوره زمانی مابین سال های 250 قبل از میلاد تا 224 میلادی در فلات ایران، مصادف با دوران اشکانی، و در فلات سوریه منطقه ی پالمیر، همزمان با دوران شکوفایی تمدن پالمیر، هنر و شیوه های تدفینی به وجود آمد که آثار تاریخی بازمانده از آن چش...

عرایس الجواهر و نفایس الاطایب، نام کتابی است که در سال 700 ه. ق توسط ابوالقاسم عبدالله کاشانی نوشته شد ه است. گرچه موضوع اصلی این کتاب، انواع سن گهای قیمتی و نیم هقیمتی و عطریات است؛ اما به واسطه آنکه نویسنده کتاب، خود از خاندان ابوطاهر از خاندان های سفالگر شهیر کاشان طی سد ههای میانه به ویژه سد ههای 6 و 7 ه. ق بوده است، فصل آخر کتاب خود را به توضیحاتی در مورد صنعت کاشیگری اختصاص داد هاست. به ه...

طرح‌اندازی نقشمایه‌ی حیوانی بُز یکی از ویژگی‌های منحصربه‌فرد سفالینه‌های منطقه جنوب‌شرق ایران در هزاره‌ی سوم ق.م است نقوش بز برروی این سفالینه‌ها با اشکال، فرم‌ها و شیوه‌های مختلفی، همچون شبهه طبیعت‌گرا و انتزاعی و یا با عناصر مشخص نژادی اجرا شده است. هدف اصلی این تحقیق شناسایی و تبیین انواع نقشمایه‌های بز موجود بر سطوح سفالینه‌های جنوب‌شرق ایران مبتنی‌بر مساله حرکت و پویانمایی در محوطه‌های باست...

بخش میان کوهِ شهرستان اردل به سبب دارا بودن کوه های مرتفع، دره های عمیق و دشت های میان کوهیِ کوچک و قرارگیری در مسیر کوچ عشایر از گذشته های دور تاکنون مورد توجه انسان بوده است. بنابر اهمیت دوره ی ایلامی در این منطقه، ناشناخته بودن این دوره در مناطق کوهستانی شرق خوزستان شناخت الگوی استقرار، تأثیری که محیط بر چگونگی شکل گیری و پراکندگی محوطه های این دوران داشته ضروری است. طی سه فصل بررسی که در این ...

شهر باستانی اسفراین که در منابع نوشتاری به شهر «بلقیس» موسوم است، از شهرهای مهم و باشکوه ایران دوران اسلامی در ناحیۀ فرهنگی شمال شرقی ایران است که آثار قرون اولیۀ اسلامی در آن جای دارد. این مقاله با معرفی یکی از مهم­ترین  شاخصه­های مواد فرهنگی در باستان‌شناسی، یعنی سفال با تکیه بر نقش، پس از تبیین و طبقه­بندی سفال‌های این محوطۀ فرهنگی و مقایسۀ آن با سایر سفال‌های کشف ­شده در فاصلۀ زمانی قرن دوم...

تپه صادق یکی از محوطه های اقماری شهر سوخته در جنوب شرق ایران است. آغاز استقرار در تپه صادق، هم زمان با گسترش و شکوفایی محوطه شهرسوخته بوده که این امر به سبب ازدیاد جمعیت و تخصص گرایی در منطقه سیستان و نیاز به مکان هایی مجزا ولی در پیوند برای تولید بیشتر روی داده است. کاوش و مطالعه در این محوطه، به منظور روشن نمودن وضعیت استقرارهای هزاره سوم در دشت سیستان و مطالعه رابطه میان مرکز و پیرامون به دن...

لباس از دیرباز بخشی از پیکره فرهنگی هر قوم و ملیت انسانی بوده است که همواره در پیوندی نزدیک با اندیشه و باورهای آن جامعه بوده است. در این میان نقوش تزئینی به کار رفته در منسوجات و البسه در بیان اندیشه ها و عقاید طراح و به تبع آن سلیقه ی پوشنده نیز نقش مهمی را ایفاء می¬کنند. نقش پرنده یکی از مهم¬ترین نقوشی است که همواره مورد توجه طراحان بوده است و در غالب آثار هنری ایران، به ویژه منسوجات به وفور...

تقارن یک ابزار تحلیلی است که پیرامون شناخت روابط میان فرهنگی و مقایسۀ اشیاء هنری مورد استفاده قرارگرفته و از دهۀ 1900م. در علم باستان­ شناسی و با مطالعه بر سفال آغاز شده است. فرهنگ­ های متفاوت (ادوار تاریخی مختلف) اولویت­ ها و سلایق تقارنی متفاوتی دارند. تغییر فرهنگ در تغییر اولویت­ های تقارن و یا حضور نوع جدید الگوی تقارن منعکس می­ شود. هدف از این پژوهش، مطالعۀ تغییر و یا استمرار فرهنگ در ادوا...

پس از مطالعه و مشاهده بخش وسیعی از نقوش و کتیبه سفالهای نیشابور مشاهده گردید که در طراحی و اجرای این آثار دامنه وسیعی از تفکر و ایده در طراحی و شیوه های اجرا و همچنین توجه خاص به موضوع ومحتوا و انتقال پیام به مخاطب وجود دارد. از سوی دیگر مشاهده گردید که تفکر و ایده در طراحی برخی از آثار گرافیک معاصر همچون نشانه ها، اعلانها ، قلمهای طراحی حروف و ... نشات گرفته از نقوش و کتیبه های این آثار هستند....

سفالگری یکی از دیرینه ترین هنرهای ایرانی بوده است که تحت حمایت حکومت های مستقل ایرانی چون سامانیان بیش از پیش شکوفا شد. سامانیان خاندانی علاقه مند به هنر وفرهنگ بودند ودر احیای سنن هنری پیش از اسلام کوشیدند. فرهنگ ایران ریشه در تاریخ دارد وسلسله های قدرتمند پیش از اسلام نقش مهمی در اعتلای آن داشته اند. فرهنگ هر جامعه ای در طی زمان در اثر جنگها ،تغییر ادیان وتأثیر پذیری از فرهنگهای دیگر دچار تحو...