مقامه یکی از شکل های بیانی رایج ادبیات عرب است که در قرن چهارم هجری به دست بدیع الزمان همدانی ساختاری منظم یافته و در فرهنگ و ادبیات جامعه ی اسلامی آن روزگار از پایگاه و ارج ویژه ای برخوردار بوده است . در این جستار به فرهنگ و ادبیات و اندیشه هایی پرداخته شده است که می توان گفت درون مایه ی بیشتر مقامات بدیع الزمان بر اساس آنها شکل گرفته است. بسیاری از مقامه نویسان، از این قالب بیانی ، برای ترویج...

در این مقاله، مردم شناسی غیر دانشگاهی در ایران که شامل مجموعه مطالب مردم شناسانه ای است که در کتاب های تاریخی، جغرافیایی، دینی، اخلاقی و ادبی مؤلفان مسلمان و ایرانی قبل از سده کونی آمده است، معرفی و تحلیل می شود. همچنین تحقیقات فولکلوریک که مربوط به جمع آوری و معرفی فرهنگ عامه در ایران می شود، مورد بررسی قرار گرفته، نقش صادق هدایت در این زمینه به عنوان مؤثرترین فرد که توانست حرکت مهمی در زمینه ...

این پژوهش به بررسی فولکلور قمصر پرداخته است. قمصر با اینکه امروزه به عنوان شهری شهرت یافته شناخته شده است,تاریخی کهن دارد و از همین رو مایه های فولکلوری قابل توجه از جمله گویش ویژه آن و واژه های کهنی که هنوز در این گویش زنده و پویا است به ویژه واژه های مربوط به نام محلات,کوه ها کوچه ها و نیز واژه های ویژه ی مشاغل سنتی مانند کشاورزی دامداری و... و به طور کلی مثل ها,مشاغل و همچنین آداب و رسوم مخت...

فرهنگ عامّه با عناصر متعدّد خود، با زندگی و فرهنگ عمومی بشر امتزاجی ناگسستنی دارد. شاعران و نویسندگان بزرگ به شکل های مختلف، آگاهانه و ناآگاهانه، از عناصر فرهنگ عامّه برای تصویرآفرینی و یا انتقال اندیشه ها و اهداف خود به خوانندگان بهره می گیرند. در این میان هنرمندانی که از پایگاه مردمی بالاتری برخوردار باشند، بازتاب فرهنگ عامّه در آثارشان به مراتب قوی تر از شاعران و نویسندگان دیگر خواهد بود. پاره...

یکی از افسانه‏هایی که پیشینۀ تاریخی و فرهنگی کهنی در میان قوم کرد، و نیز اقوام دیگر دارد، افسانۀ ملک جمشید است. در این مقاله به بررسی کارکردهای نمادین شخصیت‏ها و قهرمانان این افسانه و نیز باورها، اعتقادات و آداب زندگی ­مردمان کرد پرداخته شده است. افزون براین، تلاش شده است که با بهره‏گیری از چارچوب های ادبیات تطبیقی، تفاوت‏ها و شباهت­های روایت افسانه در ادبیات شفاهی ­و مکتوب- براساس روایت علی اش...

فرش بافی یکی از عام ترین و مردمی ترین هنر ایرانیان است، به همین دلیل بسیاری از رفتارها، باورها و اندیشه های آنان از هر نوع می تواند در ساختار و شکل گیری فرش تأثیر به سزایی داشته باشد. فرش از فضای فکری هنرمندش و از تمایلات و رویکردهای فرهنگی و زیباشناسانه محیط اطرافش متأثر است. طرح ها و نقوش نمادین به کار رفته در این دست بافته ها بیان گر فرهنگ، آداب و رسوم و اقلیم بافندگان آن ها می باشند که بهتر...

جایگاه و شخصیت زن در فرهنگ هرجامعه نشان دهنده ی میزان اهمیت ومنزلت زنان درآن جامعه است . زن وجایگاه او یکی از موضوعات مربوط به حقوق بشر در جامعه است . حقوق سیاسی به عنوان زیرمجموعه حقوق بنیادین شهروندی همزمان با دگرگونیهای عمیقی که در تمامی ابعاد علمی ،اقتصادی ، اجتماعی وسیاسی در سه قرن اخیر به وقوع پیوست ، با فراز وفرودهای فراوانی روبرو بوده است . این دسته از حقوق ، در مجموعه نظام حقوقی کشورها...

آن چه پیش روی خواننده قرار دارد، پژوهشی است، دربرگیرنده ی پنج جستار که در جستار نخست، نگارنده با صرف وقت فراوان و با مطالعه و دقّت بیشتر در چیستی فولکلور و جزئیات آن، تلاش نموده است تا کلّیات و مبانی موضوع را هرچند به طور گسترده، تبیین نماید. در این جستار خواننده با موضوعاتی چون : ترکیب فولکلور و مفهوم ترکیبی آن، برابرنهاده های پارسی فولکلور، تعاریف مختلف و متفاوت فرهنگ عامّه، گستردگی و چرایی گستر...

فولکلور هر ملت به عنوان مجموعه ی پیچیده ای از دانش ها، باور ها و هنرهای عوام و به طور کلی هر آنچه که فرد از جامعه ی خویش فرا می گیرد نیز به عنوان محصول مشترک جامعه ی انسانی که آداب و مرسوم و رفتار ها و عقاید یک ملت را بازگو می کند؛ می تواند تاثیر ویژه ای بر حوزه های گوناگون از جمله ادبیات داشته باشد. با توجه به اهمیت عناصر عامیانه و تاثیر آن بر ابعاد اجتماعی و فرهنگی ایران و همچنین بازتاب آن ر...