تطبیق و مقایسه آثار ادبی و زبانی یکی از حوزه های مهم تحقیقاتی محسوب می شود که به بررسی روابط ادبی ملّت های مختلف و میزان تأثیر و تأثّر میان آنها می پردازد. از آنجا که علوم بلاغت در فارسی، تحت تأثیر علوم بلاغت عربی است لازم است میان بلاغت فارسی و عربی مقایسه صورت گیرد تا معلوم شود که دو زبان چه تشابهات و اختلافاتی در زمینه ی علوم بلاغی دارند و تأثیرپذیری آنها از کلام الهی چگونه است. در این رساله...

مطایبات ادبی یکی از جلوه­های طنز در ادبیات کلاسیک است که به جهت فضای حاکم بر جامعه زمانه خود و مسدود شدن زمینه خلق طنزهای اجتماعی در کنار ژانر طنز به میدان ادبیات انتقادی پا نهاده و جایگاه ویژه­ای برای خود به دست آورده است. اگر بپذیریم که خلق یک طنز مستلزم برخورداری از ویژگی­های صوری و محتوایی در یک متن می­باشد، پس ناگزیر می­توان این ویژگی­ها را بر مطایبات نیز تعمیم داد. بررسی ساختار صوری مطایب...

در باب استعاره و صورت های گوناگون آن، در کتب بلاغت بحث ها و نکته ها آورده اند و از دیدگاههای مختلف استعاره را تقسیم بندی کرده اند. یکی از بحث انگیزترین مباحث، موضوع استعاره تمثیلیه است که گاهی با عنوان های استعاره مرکب و مجاز مرکّب بالکنایه نیز تعریف شده است. در بسیاری از این کتاب ها، این سه موضوع تحت عنوان یک تعریف آمده و شواهد مشترکی برای آن ذکر کرده اند؛ امّا با غور در این کتاب ها و با دقّت نظر...

این پژوهش گامی در جهت بازبینی، نقد و تبیین جایگاه حصرو قصر به عنوان یکی از فصول مهم فنّ معانی و از ابزارهای بلاغی کارآمد در تحلیل متون است. این مبحث که مربوط به سطوح درونی کلام و لایه های پنهان اندیشه گوینده است، از نخستین کتابهای معانی تا دوره معاصر مورد توجّه اهل بلاغت بوده و بخشی مفصّل و مجزّا را به خود اختصاص داده است. از سوی دیگر این ابزار بلاغی، مورد استفاده متنوع و مکرّر شعرا، نویسندگان و عرف...

بررسى تاریخى مفهوم اعجاز قرآن در تفاسیر بلاغى تا عصر حاضر است. نویسنده، نخست به اهمیّت اعجاز قرآن در عصر نزول پرداخته و سیر تاریخى بررسى اعجاز قرآن را از نگاه جاحظ، رمانى، خطابى، باقلانى، عبدالجبار معتزلى، جرجانى و زمخشرى مورد بررسى قرار داده است. در ادامه به اعجاز قرآن در پژوهش‌هاى معاصران روى آورده و آراء بزرگان عرب از جمله مصطفى صادق الرافعى، رشاد خلیفه، عبدالمتعال صعیدى، سیّد قطب، عبدالکریم خ...

سبک و بلاغت در مجموع به چگونگی و نحوۀ بیان و شگردهای ادبی گفته می­شود و تأملّ در آن واقعیت و جوهرة وجودی نویسنده را باز می­نمایاند. بررسی سبک در حیطه علم نوپدید سبک شناسی است؛ درسبک شناسی جدید به سبب تنوّع و گونه گونی آثار یا به سخن بهتر به سبب نویسندگان و شاعران بی­شمار، در هر اثری ویژگی‌های فردی و تأثیر و تأثّر این ویژگی‌ها را ملاک قرار می‌دهند و سرانجام به نتیجه­گیری دقیقی می­رسند. نیما بیشتر ب...

چکیده قرآن که سرشار از معارف عالیه و حقایق والا برای هدایت جامعه¬ی بشریت است از جهات گوناگون دارای اعجاز می¬باشد. یکی از وجوه اعجاز آن، فصاحت و بلاغت بی¬نظیر آن می¬باشد. جهت دستیابی به معارف و حقایق والای قرآن باید به تفسیر آیات آن پرداخت. مفسران برای تفسیر آیات قرآن به علومی مانند: ادبیات عرب، علوم بلاغت و صرف و نحو نیازمندند تا بتوانند به ظرایف و دقایق آیات پی ¬ببرند و معارف و حقایق آن را ...

بررسی وضعیت همکاری گروهی نویسندگان مقالات در مجله مطالعات زبانی و بلاغی هدف مقاله حاضر است. پژوهشگران با کمک شاخص‌های علم‌سنجی به بررسی ضریب همکاری گروهی نویسندگان مجله مطالعات زبانی و بلاغی در طی بازه زمانی انتشار اولین شماره تا پایان سال 1396 پرداخته‌اند. یافته‌های پژوهش نشان داد طی سال‌های موردبررسی، در مجله مطالعات زبانی و بلاغی نسبت نویسندگان به مقاله،8/1</em...

این نوشتار تحت عنوان "إعراب و بلاغت نهج البلاغه (خطبه 131تا پایان خطبه 142)" با واکاوی ساختار نحوی و بلاغی سخنان امیربیان (علیه السلام)، تأثیر این دو مهم را در فرآیند فهم کلام حضرت و دستیابی به مقصود سخنان آن بزرگوار، بررسی نموده است. ابتدا با إعراب خطب در دو بخش مفردات وجمل، به بررسی چگونگی به کارگیری واژگان در ساختار خطب پرداخته که حاصل آن استخراج شاخص های إعرابی است که دربخشی جداگانه گردآو...