یکی از عوامل اصلی تشدید کننده فرسایش خاک در حوزه­‌های آبخیز، عدم مدیریت اراضی از جمله چرای شدید و تبدیل اراضی مرتعی به زراعی دیم است که متأسفانه این موضوع در مورد حوزه کارون نیز صدق می­کند. لذا به‌منظور بررسی تأثیر نوع کاربری اراضی بر هدررفت خاک، اقدام به بررسی و تعیین میزان تلفات خاک تحت دو نوع مدیریت چرای شدید و زراعت دیم، در حوزه آبخیز رودخانة گرگک واقع در حوزه آبخیز شمالی رودخانه کارون (در ...

پیگیری پژوهش‌ها و تحقیق توپونیمی مربوط به آسیای میانه، بدون تردید باعث کسب دانش‌های لازم دربارۀ ادیان و مذاهب قبل از اسلام و تعیین جایگاه معابد محلی و عبادتگاه‌ها تا عهد اسلام می‌شود. نگارنده در این مقاله به بررسی روستایی خوارزمی در قرون وسطی به‌نام «اَرسَخومیسَن» و دهستانی بانام «ارمیتن» در قسمت علیای رودخانة زرافشان پرداخته است. نگارنده درخصوص روستای اَرسَخومیسَن پس از بررسی و ارائۀ گزارش‌های مختلف...

زراعت محصول راهبردی برنج وابستگی فراوانی به وجود آب آبیاری کافی و مطمئن داشته و فشار‌های کم‌آبی، تأثیرهای جبران‌ناپذیری بر عملکرد و کیفیت محصول تولیدی دارد. این در حالی است که کاهش رواناب ورودی رودخانة سفیدرود در استان گیلان که منبع اصلی تأمین آب آبیاری برای 171 هزار هکتار از زمین‌های شالیکاری این استان بوده، عرضة کافی و مطمئن آب آبیاری را در بسیاری از مناطق این استان با چالش مواجه کرده است. در...

داده­های هیدرومتری و رسوب از اهمّیّت بالایی در پژوهش­های مربوط به هیدرولوژی برخوردار است؛ امّا وجود نواقص آماری باعث کاهش دقّت و صحّت ارزیابی­ها می­گردد. ایستگاه­ هیدرومتری نکا در بخش سنجش رسوب از سال تأسیس تا دو سال اخیر (1348-1390) دارای 8 سال نواقص آمار رسوب است. در این پژوهش با سه فرمول توفالتی، بگنولد و بروکس، معادلۀ خطّی میانگین رسوب تعیین گردید. از میان این سه فرمول به ترتیب فرمول توفالتی، بگن...

شناخت الگوی مکانی درختان جنگلی در طرّاحی الگوی مدیریتی مناسب برای حفاظت و احیای توده‌های جنگلی نقش مؤثّری دارد. این پژوهش، با هدف تجزیه و تحلیل الگوی پراکنش درختان در پناهگاه حیات وحش کرخه (بخشی از جنگل‌های حاشیة رودخانة کرخه)، بررسی میزان تغییرپذیری و الگوی تغییرات آنها نسبت به فاصله از رودخانه، انجام گرفت. تعداد پایه‌های درختان پده، گز و درختچة سریم در 117 قطعه نمونه، روی ترانسکت‌هایی موازی با ...

پهنه‌بندی کیفی رودخانه‌ها، ابزار مفید مدیریتی است که برنامه‌ریزان را قادر به اولویت‌بندی فعالیت‌های لازم برای حفاظت منابع آب می‌کند. روشهای متداول مورد استفاده در این زمینه، معایبی از جمله عدم توجه به نوع مصرف آب، در نظر نگرفتن عدم قطعیت‌های مربوط به خطای نمونه‌گیری و حدود کلاس‌ها، تغییر کلاس‌ها با افزایش یا کاهش جزئی در مقدار مشخصه‌های کیفی، و قرار گرفتن ارقام بسیار دور یا بسیار نزدیک، در یک ک...

در این مقاله به جوامع بنتوز در تالاب و برخی خصوصیات آلی آب در 12 رودخانة منتهی به تالاب انزلی پرداخته شده است. 21 ایستگاه در نقاط مختلف حوزة آبخیز تالاب اعم از بالادست - نزدیک شهرها - نزدیک محیط‌های ورودی به تالاب تعیین شد. با استفاده از شاخص‌های غنای مارگالف و منهینیک و تنوع سیمسون و شانون و نسبت EPT/C و شاخص بیو‌لوژیک خانوادگی هیلسنهوف، وضعیت کیفی آب در این ایستگاه‌ها مورد بررسی‌شد. شاخص‌های...

عصر مفرغ قدیم در خاورمیانه، مقارن با رویدادهای بزرگی مانند تشکیل اوّلین دولت‌شهرها، آغاز شهرنشینی و گسترش خط و کتابت است. آثار فرهنگی در ابتدای این دوره، در بسیاری از مناطق خاورمیانه شامل قسمت غربی ایران، قفقاز، آناتولی، لوانت و شمال میانرودان همانندی‌های شگفت‌آوری از خود نشان می‌دهند و به اسامی مختلفی نامگذاری شده‌اند. با وجود سابقة طولانی در پژوهش‌های این دوره، داده‌های موجود در تحلیل تحوّلات آ...

هدف مقاله حاضر تحلیل مطلوبیت شعاع عملکردی و خدمات­دهی پارک­های شهر اردبیل در سطوح همسایگی، محلی، ناحیه­ای و شهری، بررسی میزان ارتباط توزیع این پارک­ها با سطوح آبی موجود در سطح شهر اردبیل، از جمله دریاچه شورابیل و رودخانة بالیقلو و بررسی جهت توزیع پارکها است. برای جمع­آوری داده­ها و اطلاعات مورد نیاز روش کتابخانه­ای و اسنادی به‌کار گرفته شد. در تجزیه‌وتحلیل داد­ه­ها و اطلاعات نیز پلیگون­های تیسن...

در طی سال­های اخیر روند افزایشی جمعیّت سبب توسعة نواحی سکونت­گاهی شده است. توسعة نواحی سکونت­گاهی نیز سبب تغییر نوع کاربری اراضی و چشم­انداز حاکم بر مناطق شده است. با توجّه به اهمّیّت تغییرات کاربری اراضی و تأثیر مستقیم آن بر زندگی انسان، در پژوهش حاضر به پایش تغییرات کاربری اراضی و روند رشد اراضی مسکونی در محدودة شهری اردبیل پرداخته شده است. در نوشتار پیش رو به‌منظور بررسی تغییرات کاربری ا...