نقش مایۀ شکار از نخستین نقاشی های دیواری دوران پارینه سنگی درون غارها تا تکامل یافته ترین دست ساخته های امروزی در هنر ایران وجود داشته و در مسیر تاریخ هنر و طی فرایند شکل گیری فرهنگ های مختلف، مفاهیم گوناگونی را در درون خود پرورده است. این روند تکاملی در دوران تاریخی و خصوصاً دورۀ ساسانی مفهومی فراتر از شکار صرف به خود می گیرد، به طوری که یکی از رایج ترین موضوعات هنر و فرهنگ دورۀ ساسانی صحنه شکا...

یکی از پایه های قدرت در عصر ساسانی مالکیت زمین بود که اثرات سیاسی و اقتصادی آن از مهم ترین مشخصه های این دوران است. از ابتدای حکومت ساسانی تا ظهور جنبش مزدک، قدرت اصلی حکومت در دست زمین¬داران بزرگ بود. لذا اینان همچنان که در تعریف طبقات جایگاه مشخصی را اشغال می¬کردند، ثروت و دارایی¬شان نیز اشکال متفاوتی از مالکیت زمین را ایجاد می کرد. علاوه بر آن نظام بزرگ مالکی تأثیرات اساسی بر تحولات اجتماعی ...

ابناء ایرانی نژادان یمن بودند. در زمان حکومت انوشیروان (۵۷۹- ۵۳۱ م.) یکی از شاهزادگان حمیری که در یمن سلطنت داشت به دربار ایران پناهنده شد و برای استرداد تاج و تخت خویش از شهریار ساسانی استمداد نمود، پس شاه ایران در سال ۵۷۱ م. یکی از سراداران سپاهی دیلم خود را به نام وهرز با چهار هزار نفر به یمن گسیل داشت و حبشیان را از آنجا بیرون راند. بدین ترتیب حکومت حمیریان برقرار و دست نشانده ایران گردید. ...

از آنجا که ارتباط مطلوب روحانیت با نسل جوان می تواند در تحولات سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و حتی دینی کشور سرنوشت ساز باشد. این پژوهش تلاش دارد تا با کمک گرفتن از الگوهای ارتباطی موجود درباره نسل جوان و همچنین با الهام از اندیشه های ناب دینی حضرت آیت الله جوادی آملی به ارائه الگوی مطلوب ارتباط روحانیت با نسل جوان بپردازد. برای دستیابی به چنین الگویی از روش تحلیلی(تحلیل به مولفه های معنایی) استفاده ش...

بدون تردید در مطالعات باستان¬شناسی مذهبی عصر ساسانی، آتشکده‌ها و چهارتاقی¬ها از اهمیت ویژه¬ای برخوردار است. آتش که در تعالیم دین زرتشت از عناصر مقدس و مورد احترام یکتا¬پرستان زرتشتی بود، در مدت نزدیک به پنج قرن حکومت ساسانی با احداث آتشکده‌ها و چارطاقی¬ها در سراسر امپراطوری تقدس ویژه¬ای یافت. چارطاقی نو یافته خانه دیو از جمله چهارتاقی¬های ارزشمند عصر ساسانی است که برخی محققین خارجی و باستان¬شنا...

حکومت پهلوی اول در جهت تقویت قدرت خود و تشکیل دولت مدرن، مجبور به رویارویی با سروران اجتماعی جامعه شبکه‌ای ایران بود. از همین رو به مقابله همزمان با نهاد قدرتمند اجتماعی مسئولین محلی پرداخت. از آنجا که رابطه میان مردم و حکمرانان محلی بر مبنای زور بود، به سادگی این نهاد از میان برداشته شد اما در مواجه با روحانیون، دولت به سادگی نتوانست قدرت اجتماعی آنان را محدود سازد بلکه بر عکس با از هم گسسته‌ش...

فهم تاریخ سیاسی ایران و تحولات آن بدون در نظر گرفتن روحانیان شیعه به عنوان قدرتمندترین نیروی جامعه مدنی ایران امری ناممکن است. این مقاله به دنبال بررسی علل سیاسی شدن روحانیت شیعه در تاریخ ایران از منظر جامعه‌شناسی سیاسی است؛ لذا ابتدا با نگاهی گذرا، جامعه‌شناسی سیاسی مذهب را توضیح داده و سپس با بررسی موضوع رابطه دولت و روحانیان به عملکرد سیاسی روحانیان شیعه در فاصله زمانی تشکیل دولت صفویه تا ان...

بسیاری از نویسندگان و محققین معاصر از جمله بارتلمه، نویسنده کتاب «زن در حقوق ساسانی» و کریستن سن نویسنده کتاب «ایران در زمان ساسانیان»، معتقدند که وضعیت زنان در دوره ساسانی بسیار بد بود و با آن ها مانند بردگان و اشیاء برخورد می شد. با مطالعه منابع مذهبی و غیرمذهبی مربوط به دوره ساسانی، از جمله اوستا و ماتیکان هزارداتستان، متوجه می شویم که زن در دوره ساسانی می توانست در دادگاه شهادت بدهد، هنگام ...

به رغم بنیادهای متباین دین و دولت، با برآمدن صفویه به عنوان نخستین دولت ملی در ایران که به پیوند دین و دولت منجر گردید، بنیادهای سلطنت از مشروعیتی دینی برخوردار گشتند و روحانیت و علمای شیعه نیز در این جایگاه از نقشی بنیادین در ترویج فرهنگ تشیّع، بسترسازی برای عمل به قوانین و احکام فقهی شیعه، احیای امر به معروف و نهی از منکر، تأمین مصالح عامّه و دفاع از حقوق مردم و سرانجام تعمیق و بسط مباحث علمی د...

چکیده ندارد.