تئاتر، سینما، تاریخ، سفرنامه و خاطره از «روایت» بهره می گیرند اما داستان به شمار نمی آیند. در این گونه های روایت ابزار ارتباط متفاوت است هر چند ممکن است در اصل روایت تفاوت چندانی با یکدیگر نداشته باشند. تاریخ داستانی است که واقعیت دارد. برای مثال اگر از روی یک داستان فیلمی ساخته شود، یا نمایش نامه ای بر روی پرده اجرا شود، فقط ابزار بیان روایت عوض می شود. یعنی در همۀ این آثار «داستان» عامل زیر ب...

اسطوره از دیدگاه پدیدارشناسی، باوری دینی- آیینی است. روایت دربارهء ایزدان یا ایزدگونه هایی است با قدرت های جسمانی و روحانی فوق طبیعی، که مردم آن را حقیقی پندارند. با نگاهی به متون کهن در ادیان گوناگون به روایت هایی اسطوره ای برمی خوریم که قهرمانان آنان گاه پیام آوران دینی الهی اند چون نوح و سلیمان و گاه شهریاری ایزدگونه چون جم اوستایی که موضوع این مقاله است. مقالهء حاضر اسورهء جم (جمشید) را ...

منظومة «آرش کمانگیر»، سرودۀ سیاوش کسرایی، از نمونه های خوب اشعار روایی معاصر است که می تواند از دیدگاه نظریه­های روایت شناسی تحلیل و تفسیر شود. در این مقاله براساس نظریه های تولان، ژنت، گرماس و... علاوه بر مواردی چون طرح و پیرنگ، زمان، شخصیت پردازی، کانون سازی و... به بازنمایی پیوند روایت­پردازی کسرایی با ماهیت اسطوره ای این داستان نیز پرداخته ایم. بر این اساس تحلیل­های این پژوهش در حوزۀ روایت ...

ادبیات تطبیقی دانشی است که با یافتن وجوه مشترک به بررسی احتمال تاثیرگذاری و تأثیر­پذیری دو یا چند اثر ادبی که به قلمروهای ملی ادبی متفاوت تعلق دارند، و نیز تحلیل و آشکارداشت چند و چون این تأثیر و تأثر، می­پردازد. این تطبیق­ها معمولا در بستر دو زبان صورت می­گیرد اما متغیرهای دیگری همچون زمان و زمینه­های فرهنگی و اجتماعی خلق آثار، تفاوت در شیوه­های زیستی و جغرافیای فرهنگی را نیز دربرمی­گیرد. در پ...

«مرمت شهری» را به دور از جزییات متعدد تاریخی و نظریه ای، می توان به سه دوره و روایت اصلی تقسیم کرد. این سه دوره که به ترتیب «بازسازی»، «نوسازی»، و «معاصرسازی» نامیده شده اند، هریک به سهم خود، عامل حفظ و انتقال تلفیقی از کالبد و محتوای شهر بوده، و به ترتیبی، «قص? شهر» را از زمانه ای به زمان? دیگر رسانده اند. اگر از منظری تاریخی به مجموع دگرگونی ها و تحولاتی که بر سر شهر رفته است، نگاه شود، دوره ...

روایت‌شناسی به عنوان یکی از شاخه‌های نقد ادبی و به‌ویژه نقد ساختارگرا، علمی است جدید که به بررسی عناصر ساختاری روایت می‌پردازد. در این عرصه، نظریه‌پردازان بسیاری ظهور کردند که هر یک به ارائة الگویی خاص جهت تحلیل متون روایی پرداختند. از جملة این نظریه‌پردازان، ژرار ژنت منتقد ساختارگرای فرانسوی است. نظریة وی بر تمایز بین سه سطح روایت؛ یعنی داستان، روایت و روایتگری استوار است. ژنت روابط میان این س...

لالایی­های ایرانی بخشی از ترانه­های عامیانه و ماندگار و کهن ایرانی است که ریشه در گذشته­های دور دارد. سراینده ی نخستین لالایی­ها بر ما معلوم نیست؛ اما سادگی زبان و نیز کاربردی بودن آن ها در میان مردم دوره­های مختلف، یکی از رازهای ماندگاری این ابیات زیبا است. لالایی­ها افزون بر آن که نوای آرام بخشی برای خواب کودک بوده­اند، راهی برای بیان دردها و رنج­های مادران نیز بوده اند و این خود پیوندی میان ...

جریان سیال ذهن، شیوة خاصی از روایت داستان است که براساس شگردهای متنوع روایی، پرش‌های زمانی پی‌درپی، درهم ریختگی دستوری، تبعیت از زمان ذهنی شخصیت‌های داستان و همچنین با نوعی شعرگونگی در زبان شکل می‌گیرد. در این پژوهش با روش توصیفی‌تحلیلی بارزترین مبانی جریان سیال ذهن در رمان «السقوط فی الشمس» یعنی طرح داستان، شگردهای روایی، زمان و همچنین شعرگونگی را به بحث گذارده‌ایم. «السقوط فی الشمس»، ماهیتی ا...

جریان سیال ذهن، شیوة خاصی از روایت داستان است که براساس شگردهای متنوع روایی، پرش‌های زمانی پی‌درپی، درهم ریختگی دستوری، تبعیت از زمان ذهنی شخصیت‌های داستان و همچنین با نوعی شعرگونگی در زبان شکل می‌گیرد. در این پژوهش با روش توصیفی‌تحلیلی بارزترین مبانی جریان سیال ذهن در رمان «السقوط فی الشمس» یعنی طرح داستان، شگردهای روایی، زمان و همچنین شعرگونگی را به بحث گذارده‌ایم. «السقوط فی الشمس»، ماهیتی ا...