ارتباط میان ادبیات و فلسفه اگرچه سابقه­ای طولانی در تحقیقات علوم انسانی دارد اما مطابقه نظیربه­نظیر نظریه­های این دو نحله­ از علوم انسانی از موارد مغفول­مانده است که در مقاله حاضر به آن پرداخته شده‌است. از میان نظریه­های فلسفی و ادبی معاصر، در فلسفه،­ تجربه­گرایی و در ادبیات، پساساخت­گرایی مبدأ تحلیل قرار گرفته‌است. سپس با گذار از ایده­آلیسم، شاخه­های متفاوت پدیدارشناسی و فلسفه پست­مدرن به مدرن...

در یک تعریف کلی، بینامتنیت اصطلاحی است که به روابط بین متون اطلاق می‌شود. لیکن بینامتنیت در آثار پست‌مدرن صرفاً به معنی تأثیر و تأثر متون از یکدیگر نیست، بلکه با دیگر ویژگی‌های این‌ گونه متون مانند عدم قطعیت، نسبی‌گرایی، تشکیک واقعیت، زمان‌پریشی، پارانویا و انتقاد از گذشته و غیره پیوندی ناگسستنی دارد. این جستار با هدف بازنمایی نقش بینامتن‌ها در ساختار روایی آثار پست‌مدرن، ارتباط آن را با سایر وی...

دیرزمانی است که عالمان فلسفه اخلاق در نظریه پردازیهای خود از نگرش و نظریه انتقادی استفاده می کنند .نظریه انتقادی اولین بار توسط مکتب فرانکفورت بعنوان بنیانگذاران آن بکار گرفته شد پس از آن، این نظریه درسایر رشته های تخصصی علوم اجتماعی اعم از جامعه شناسی، اقتصاد، روان شناسی و حسا بداری مورد استفادهواقع گردید.در دوران حاضر رهگیری بکارگیری اخلاق انتقادی ، در مطالعات دو تن از متفکران فلسفه شامل یورگ...

با وجود اجماع کلی بر تعبیر دموکراسی به «حکومت مردم بر خود»، دلالت­های عینی آن­ همواره مناقشه­برانگیز بوده است. مناظرۀ بین دو رویکرد، از نمونه­های اساسی این مناقشه است: 1. رویکرد «توصیفی/ روش­شناختی» که دموکراسی را سازوکاری نهادی برای چرخش قدرت بر پایۀ رأی توده­ها تعریف می­کند؛ 2. رویکرد «هنجاری/ هستی­شناختی» که دموکراسی را نوعی شیوۀ زندگی مبتنی بر آزادی و برابری می­داند که تحقق واقعی آن مستلزم ...

از دیدگاه لیوتار پسمامدرنیسم به معنای بی اعتنایی به کلان روایتهاست. در آثار جیمز جویس تمایلات ادبی، فلسفی و دینی پسا مدرن را می توان پی گرفت. این مقاله به پی گیری بی اعتناعی به کلان روایت هایی چون دین، مارکسیسم، هگلیانیسم و روشنگری در رمان بیداری خانواده فینگانها، واپسای رمان جیمیز جویسن، می پردازد. جاه طلبی خصیصه بارز ساکنان دنیای این رمان است. در این رمان کلان روایت ها آسیب پذیر شده و به تلخی...

چگونگی تأثیرگذاری الهیات بر تمدن‌ها و مبانی الهیاتی در دو وجه وحدت‌گرا و کثرت‌گرا و همچنین نحوۀ تأثیرگذاری بر جهت‌گیری تمدن اسلامی و تمدن غربی امری است که قابلیت پژوهشی عمیق دارد. خوانش تمدنی بر الهیات مسیحی و به‌طور خاص، الهیات پروتستانی و الهیات اسلامی و سنت‌گرایی اسلامی و همچنین تأثیرگذاری این دو الهیات و مناسبات آن دو بر تمدن اسلامی و غربی در عصر پسامدرن، مسئله اصلی این پژوهش هستند که با رو...

بازآفرینی اسطوره یکی از رهیافت­های شاخص در ادبیات پسامدرن است. این ویژگی­ امکان بررسی روابط بینامتنی آثار پست­مدرن با متن­های اسطوره­ای را فراهم می­آورد. شاهنامه به عنوان متنی اسطوره­ای، زیرمتن یا پیش­متن بسیاری از رمان­های مدرن و پست­مدرن قرار گرفته­است. یکی از این متون رمان «کیخسرو» اثر آرش حجازی است که در آن داستان جنگ بزرگ کیخسرو در شاهنامه، بازآفرینی و بازخوانی شده­است. این جستار، بر اساس ...

پیشرفت فن‌آوری­های ارتباطی، اطلاعات­گرایی و سرمایه‌داری افسار گسیخته محرک­هایی هستند که در قالب فرآیند جهانی شدن، تمدنی نوین را در عرصه‌های گوناگونی زندگی اجتماعی فرصت ظهور داده‌اند. بازتاب فضایی این تمدن اطلاعات- محور در فضای قلمروزدایی شده و زمان غیرخطی خود را نمایان می‌سازد. پیش‌زمینه­ی درک ماهیت هستی­شناختی این تمدن،بررسی روابط تعاملی میان فرآیند جهانی شدن، ارتباطات جهان­روا، اطلاعات گرایی ...

مقوله شهروندی بسته به قرار گرفتن در بسترهای اجتماعی مختلف تحولات تاریخی گوناگونی را پشت سر گذاشته است، بطوریکه در هر یک از این دوره‌ها روابط عناصر شاکله آن متغییر و متفاوت بوده است. شهروند‌ جهانی مفهومی است حاصل بازاندیشی در عناصر شاکله شهروندی مدرن، که هویت، حقوق، وظایف‌، ‌‌گستره ‌عمل و‌ بسترهای اجتماعی جهانی برای خویش قائل است. سوال اصلی و محوری این مقاله این است که: ایده‌ی شهروندی، متاثر از ...

اسفار کاتبان از ابوتراب خسروی، به اعتبار حضور صداهای چندگانة شخصیت‌‌ها با‌هم و در‌هم، متنی چندصدایی تلقی می‏شود. چندصدایی اصطلاحی ‏است که باختین برای اشاره به رمان‌‌های داستایفسکی از آن استفاده کرد، که، در آن‌ها، شخصیت‌‌ها به گونه‏ای به مکالمه با هم می‌‌پردازند. در رمان‌‌های پیشامدرن، راوی گویندة مسلط در کل متن بود که اجازة هیچ‌‌گونه ابراز عقیده‌‌ای را به شخصیت‌‌ها نمی‌‌داد. در دورة مدرن، این ت...