محمد ابن حسن کاشانی، معروف به بابا افضل از فلاسفه و حکمای بزرگ ایران و دارای بدایعی در حکمت و عرفان است. وی، نظریات خود را درباره مسائل مهم فلسفی به شیوه ای بدیع ابراز می کرد و مسائلی همچون معنای ابداع، مباحث مربوط به زمان، دهر، ازل و ابد، ضروری، معلوم و مجهول، استدلال، عناصر اربعه، اتحاد، و... را با بیانی شیوا و مستقل از بیان سنتی فلاسفه پیشین، در مجموعه ای از رسائل باارزش و فلسفی به منزله میر...

مقاله حاضر در سه بخش تنظیم شده است. در بخش اول، به منظورشناخت اندیش ههای اخوان الصفا (گروهی از متفکران قرن چهارم هجری که دیدگاه آنان در خصوص طبیعت بر جها نشناسی متفکران اسلامی قرون بعدی تأثیرگذار بوده است)، اطلاعاتی کلی پیرامون هویت، مذهب، ویژگیهای رسائل، و اهداف آنها بیان میگردد. دربخش دوم، در خصوص اندیشه های اخوان الصفا درباره طبیعت ، شامل نظریه وحدت وجود، تلقی جهان مشهود به عنوان تمثیلی از ع...

گسترش شیخیه در کرمان، متأثر از عوامل متعددی بود که این پژوهش در پی بررسی آن عوامل و عملکرد شیخیه در این شهر است. بررسی داده های تاریخی بر اساس روش تحلیلی در تحقیق تاریخی نشان می دهد که عوامل چندی با دامنۀ تأثیرگذاری متفاوت در این جریان تأثیر داشته اند: آشفتگی اوضاع اجتماعی ـ فرهنگی و از آن جمله وضعیت عقیدتی و فکری در کرمان، نبود حوزۀ علمی و فقاهتی قوی در این شهر، همسایگی ولایت کرمان به یزد که ا...

ایران عصر قاجار شاهد ظهور فرقه جدیدی در مذهب تشیع به نام شیخیه شد. این فرقه پس از مرگ دومین رهبر آن، سیدکاظم رشتی، دچار انشعابات درون گروهی شد؛ آن چنان که هر یک از شاگردان او براساس اجتهاد خود، به بسط آرا و دیدگاه های دو رهبر نخست و ترویج شیخی گری پرداختند. یکی از آنان حاج محمد کریم خان کرمانی بود که با شرح یکی از اصول اعتقادی شیخیه، یعنی رکن رابع، شاخه مستقلیِ از شیخیه، یعنی شیخیه کرمان را به و...

در قرن نوزدهم با پیدایش مکتب های ادبی در فرانسه و توجه به آثار ادبی و عرفانیمشرق زمین، کار نویسندگان و مترجمان رسائل و نوشته های ابن سینا آغاز شد. آن هاابن سینا را ابن سینای ارسطویی که ناقل میراث ارسطویی و نوافلاطونی به غرب بودمی شناختند.فرانسویان این پرسش را مطرح کردند که چرا ابن سینای ارسطویی به نگرش هایعرفانی پرداخته است. آن ها با طرح این مسئله که آیا می توان بین این دو جریان فکریوحدتی ایجاد...

جلال­الدین دوانی بنابر اکثر آثار به جای مانده از او دارای مشربی اشعری بوده است و گرایش به اصالت ماهیت در آثارش فراوان دیده می­شود. وی در رسائل و کتاب­های خویش با این دیدگاه به تبیین نظریۀ «ذوق التأله» خود پرداخته است و به وحدت وجود در حق و کثرت ماهیات منسوب به حق قائل شده است. او به نوعی سعی دارد، علاوه بر حفظ مواضع اشعری خویش، از دیدگاه عرفا در مسئلۀ «صدور کثیر از واحد» تفسیری اشعری بیان کند. ...

بحث اسماء و صفات الهی از دیرباز تاکنون مورد توجّه متکلّمان و مفسّران بوده است. در قرآن، این اسماء بسیار فراوان دیده می شود و بسیاری از آیات آن، به یک یا دو اسم خداوند ختم شده اند. این مقاله درصدد است تا با روش کتابخانه ای و با نگرشی توصیفی ـ تحلیلی و با تکیه بر منابع تفسیری فریقین، ارتباط میان اسماء مذکور در پایان آیات را، با محتوای آیات در سوره آل عمران مورد ارزیابی قرار دهد. از این رو، اسماء مزب...

چکیده خاطره نویسی تا پیش از جریان انقلاب اسلامی و وقوع جنگ تحمیلی بیشتر منحصر به سیاستمداران و افراد حکومتی بوده و در قالب های مختلفی چون سفرنامه ها، زندگی نامه ها، تذکره ها ، روزنامه ها ، منشآت، عهدنامه ها، دیوانیات، نامه ها، دیباچه ها، مناظره ها، آغازه ها، کارنامه ها، سوگندنامه ها، رسائل و... نمود پیدا کرده است. با جریان انقلاب اسلامی و اندکی پس از آن وقوع جنگ تحمیلی، خاطره نویسی به شکلی تدر...

إن ظهور شعراء و کتاب ایرانیین معاصرین هو نابع من الارث الثقافی و المعرفی الغنی للأدب الایرانی ، و لاشک أن الأدب الفارسی المعاصر له وجوه و قواسم مشترکه مع الأدب العالمی بکافه مدارسه ، مما یجعل الباحث یشعر بضروره الدراسه المقارنه بین أدب هذه الأمم . و یعتبر کتاب (الاتجاهات المتضاده فی الأدب الإیرانی المعاصر ) من الکتب التی تختصُ بالنقد الأدبی المعاصر ، و توجد فیه مباحث مفیده و ثمینه فی هذا الإطار ...

چکیده ارائه این پژوهش در راستای طرح صحیح و منقحی از بازخوانی تأملات و اندیشه های ابن سینا مبتنی بر رابطه حکمت و تمثیل وی به شیوه توصیفی و تحلیلی و پرداخت منسجم و نظام مند سیر اندیشه ابن سینا از تأملات فلسفی و گرایشات عقلی تا تأملات عرفانی و تمثیلی در نظام فکری وی و بیان کیفیت رابطه مطرح در این میان هدف نهایی و مطلوب بوده است . برای بیان چنین رابطه ای مورد بررسی قرار گرفته شده است . چنان که...