انقلاب مشروطیت برزگترین واقعه ای است که در تاریخ معاصر ایران روی داده و بالاترین تحول را در شئون سیاسی و اجتماعی و فرهنگی ایران بوجود آورده است. نهضت مشروطیت حکومت استبدادی را که برای قرنها در ایران فرمانفرمایی می کرد واژگون کرد و حکومت ملی را که پایه اش در فلسفه نوین و رشد فکر و تعقل و آزادی و عدالت است برقرار نمود. جامعه ایرانی همزمان با شکل گیری نهضت مشروطیت جامعه ای سنتی بود که در آن همیش...

شکستهای ایران از روسیه در اوایل حکومت قاجاریه و تحمیل دو قرارداد گلستان و ترکمنچای که براساس آن مناطق زیادی به روسها واگذار شد موجبات نگرانی انگلیسها درباره تحقق هدف روسها در دستیابی به آبهای گرم گردید لذا، طرح مسئله شرق یا بازی بزرگ از سوی آنها در ایران برنامه ریزی شد که برای مدتی اساس سیاست انگلستان درباره ایران به ویژه در عرصه سیاسی و تجاری و رقابت با روسها بود. اما به تدریج با تحولاتی که در...

اگرچه آیین زرتشتی زمانی دین اصلی ایرانیان به شمار می‌آید، بعد از اینکه اعراب بر ایران مسلط شده و دین و آیین جدید اسلام را وارد ایران کردند، آیین سابق به تدریج رو به زوال و افول گذاشت و همچنین انحلال خلافت اسلامی به دولت‌های کوچک‌تر و به دنبال آن یورش و استیلای مغول، باقی‌مانده جامعه زرتشتی را در ایران بار دیگر در معرض تهدید قرار داد؛ در نتیجه تعدادی از آنان به اجبار جلای وطن کرده، رهسپار هندوست...

انقلاب مشروطه به عنوان یکی از بزرگترین و مهم ترین وقایع سیاسی، اجتماعی و فرهنگی ایران به شمار می آید. در شکل گیری و پیروزی انقلاب مشروطه، اقشار مختلف جامعه نقش ایفا کردند که در این میان، علما به عنوان یکی از اقشار مهم جامعه نقش اساسی داشتند. علمای مقیم مشهد نیز به موازات علمای سایر نقاط کشور در این رویداد مهم نقش به سزایی داشتند. نقش و مواضع علمای مشهد در انقلاب مشروطه چگونه بوده است؟ در انقلاب...

تأمل و تحلیل انگیزه و بازخوردهای سفر زیارتی از اهداف این پژوهش به­شمار می­رود. این نوشتار به‌روش توصیفی و تحلیلی این پرسش را طرح نموده که مهم‌ترین انگیزه‌ها و پیامدهای سفر زیارتی رجال سیاسی ایران در دوره قاجاریه، اماکن مقدسه زیارتی در عراق عرب و حجاز چه بوده است؟ فرضیه پژوهش بر این مبناست که مقام‌های عالی‌رتبه سیاسی قاجار با انگیزه و اهداف متنوعی همچون؛ معنویت‌گرایی، انجام مأموریت مذهبی، گذراند...

چکیده با پیروزی مشروطیت برای نخستین بار در تاریخ ایران انتخابات برگزار شد. انتخابات مراسم انتقال حاکمیت به مردم بود که پیش از آن با وراثت منتقل می شد. بدین ترتیب نهاد جدید انتخابات گسست در بنیاد حکومت را نشان می داد. در آغاز مشروطیت همه اقشار و طبقات جامعه حق شرکت در انتخابات نداشتند و تنها شش طبقه جامعه در آن شرکت کردند و قریب به اتفاق ایرانیان امکان شرکت در انتخابات نیافتند. در مقاله پیش رو م...

ا بحال تحقیقات قابل توجهی در موضوع و ابعاد مختلف انقلاب مشروطیت از جمله: اندیشه انقلاب، نقش علما و حماسه های آزادیخواهان تدوین و به چاپ رسیده است اما بندرت مطلبی درباره مخالفین مشروطیت و انگیزه های آنان نوشته شده است. از این رو سعی نگارنده بر آن است با مدد از اسناد موجود در گنجینه اسناد ملی ایران به بررسی فعالیت یکی از مخالفین مشروطیت به نام رحیم خان چلبیانلو بپردازد و در این مقال صرفا یک بعد آ...

هدف: هدف پژوهش حاضر، بررسی وضعیت کنترل مستند مشاهیر اسناد آرشیوی و بازنگری شیوه­نامة کنترل مستند اسامی رجال و مشاهیر اسناد آرشیو ملی ایران برای امرای کشوری و لشکری در دورة قاجار است. روش و رویکرد پژوهش: روش مورد استفاده، ترکیبیِ(کمی-کیفی) دلفی کلاسیک تعدیل شده و مطالعات کتابخانه­ای بوده و برای گردآوری داده­ها از مصاحبه و پرسشنامه استفاده شده است. جامعة پژوهش حاضر شامل دو گروه است. جامعة نخست، نا...