. بر اساس نظریّات لوران ژنی، بینامتنیّتیکه در سطح لایه های سطحی متن باقی می ماند، چندان قابل اعتنا نیست و برخلاف آن، نوعی دیگر از بینامتنیّت وجود دارد که به ژرفنای ساختاری و مضمونی متن نفوذ می کند. علاوه بر این، میخائیل باختین در مقام دفاع از ادبیّات داستانی، به عنوان یک نوع ادبی فاخر، این نوع ادبی را با حماسه مقایسه می کند. به عقیدة او، حماسه بازتاب واقعیّتی مربوط به گذشته مطلق بوده که فارغ از هر گ...

لویناس ریشه های خلأ عظیم اخلاقی عالم تجدد را در سیطرۀ هستی شناسی غربی می جوید و نشان می دهد که آن چگونه همه چیز را یا با منحل کردن در رابطۀ ادراکی سوژه و ابژه تحت یک «کلیت» فراگیر قرار می دهد و یا، در صورت مقاومت، از اساس سرکوب و محو می سازد. نوشته ای که در پی می آید می کوشد تا: 1. نشان دهد که چرا لویناس در جهت عبور از سلطۀ هستی شناسی، بر خلاف فیلسوفانی چون هیدگر، فوکو و اشتراوس، به دفاع از سوب...

مقاله حاضر، تحلیلی محتوایی از نگاه هفت دین زنده جهان (یهودیت، مسیحیت، اسلام، بودا، هندو، کنفسیوس و زرتشت) به قاعده زرّین است. این قاعده در نگاه ادیان، شامل مؤلفه‌هایی چون «خود»، «دیگری» و «پسندیدن» است که با نگاه به روابط بین‌شخصی، از متدینان به هر یک از ادیان، عمل به آن مطالبه شده است. نگرش مطلوب ادیان، خود را در وضعیت وجودیِ دیگری دیدن یا از منظر دیگری به رفتار خود نگریستن بوده است. توجه به مؤل...

هراس اجتماعی از اختلالات مهم روان شناختی است. توجه متمرکز بر خود و سوگیری­های انتخابی در توجه، تعبیر، حافظه و قضاوت اجتماعی از مولفه­های اصلی شناختی مطرح در زمینه­ی هراس اجتماعی است و به نظر می رسد هرگاه افراد مبتلا به اختلال اضطراب اجتماعی در موقعیت های اجتماعی گرایش دارند، توجه خود را به سمت جنبه­های درونی از جمله برانگیختگی، رفتار، افکار، هیجانات یا ظاهر خود انتقال می دهند. هدف پژوهش حاضر، م...

چکیده در رویکرد لومانی، هنر به­مثابه سیستمی اجتماعی از جنس ارتباطاتِ غیرمستقیم و فرازبانی است که با ابتنا بر عملکردهای خود-ارجاع، فروبسته عمل می­کند. سیستم با رجوع به عملکردهای پیشین در افق­ زمانی گذشته، افق زمانی آینده را به روی خود گشوده نگه می­دارد. حاصل این امر، پدید آمدن سبک­های هنری یکی پس از دیگری است که برخی عناصر یکدیگر را نقد، تأیید، یا تعدیل کرده­اند. برای نمونه، سبک «امپرسیونیسم»، حا...

گابریل مارسل فیلسوف‏ْ، موسیقی‌دان و نمایش‌نامه‌نویس معاصر فرانسوی است که میان آثار فلسفی و هنری او پیوند نزدیکی وجود دارد. یکی از موضوعات فلسفی مورد علاقه‌ی مارسل، خود و ارتباط آن با دیگری است. از نظر او، فرد در شرایط اجتماعی از وجود خود آگاه می‌شود. دیگران با تحسین یا نکوهش کنش فرد سبب می‌شوند تا فرد از خود آگاه شود. به بیانی، دیگری یک واسطه‌ی کمکی و موقتی است که از راه آن فرد می‌تواند تصویری م...

دو مفهوم «دیگری» و «دیگری‌سازی» از مفاهیم پربسامد در پژوهش‌های جدید در ادبیات پسا‌استعماری است. درونمایة اصلی رمانِ «همه چیز فرو‌می‌پاشد»، نوشتۀ چینوا آچبه، آسیب‌شناسیِ علل عدم موفقیتِ مقاومت فرهنگ بومی آفریقایی در برابر فرهنگ غربی است. هر چند بسیاری از منتقدین، در پرتو نظریة نقد پسا‌استعماری تلاش کرده‌اند جنبة ضد-استعماری رمان و نقش غربی‌ها را در اضمحلال جامعة بومیِ آفریقایی برجسته کنند اما مقالة ...

بزرگ ترین دشواری اختیار، تردید و اضطراب ماست، اما آفتِ بزرگِ جبر، بی مسؤولیتی است. مولانا با جمعِ اختیار و جبر، نظریه ای را بنیان می نهد که خود آن را جبّاری می نامد. معنیِ جبّاری نزد مولانا، پذیرش جبر است از منظرِ روان شناختی و قبول اختیار از نظرگاه جامعه شناختی؛ نزد خود بپذیر که هر آن چه رخ داده باید می بوده و بدین سان نه از خود متنفّر باش، نه از دیگری. لیکن هم مسؤولیتِ رفتارِخود را آگاهانه بپذیر و هم م...