این پژوهش با هدف بازنمایی گوی و چوگان در ابیات شعرا )فردوسی، حافظ، نظامی و جامی) انجام گرفت. پژوهش حاضر از نوع تحلیل محتوا، با رویکرد تاریخی- تحلیلی بود و به منظور جمع آوری اطلاعات از اسناد کتابخانه ای مراکز اطلاع رسانی و مراجعه به مقالات معتبراستفاده شد. جامعه آماری تحقیق را مجموعه کامل اشعار شاهنامه فردوسی، دیوان حافظ، خسرو و شیرین نظامی و بهارستان جامی بود که بصورت کل شمار جستجو، مشاهده و مو...

از زوایای مهم و قابل بررسی در دیوان حکیم ناصرخسرو، وزن عروضی و پیوند آن با محتوا در اشعار این شاعر بزرگ است. با مطالعه در دیوان شعر شاعر، می‌توان دریافت که او در بحرهای بسیط، جدید، غریب، طویل، متدارک، مشاکل، مدید، کامل، وافر، هیچ شعری نسروده، اما از 11 بحر عروضی هزج، رمل، مضارع، متقارب، منسرح، سریع، خفیف، مجتث، قریب، رجز، مقتضب و در مجموع، 26 وزن عروضی بهره گرفته که خود، نشان از تنوع وزنی در دی...

نسخه‌های خطی گنجینه‌های ارزشمندی است که از جایگاه ویژه‌ای در معرفی و حفظ فرهنگ و تمدن هر کشوری برخوردار است؛ زیرا این نسخ به‌طور مستقیم نشان‌دهندۀ اندیشه و دیدگاه حاکم بر یک ملت و قوم در ابعاد مختلف است. یکی از این گنجینه‌ها نسخۀ خطی مجمع‌الشعرا اثر امیر رستم خوریانی متعلق به قرن نهم هجری است و شامل 25800 بیت از شعر شعرا بر اساس حروف الفباست و به‌صورت تک‌نسخه در کتابخانۀ مجلس به شمارۀ ...

چکیده: ثابت بن جابربن سفیان ملقّب به «تأَبَّطَ شرّاً» از شاعران دوره ی جاهلی و در گروه صعالیک است. زندگی صعالیک اگر چه از جنبه هایی مورد قبول هیچ کس نیست، ولی در لابه لای اشعار آنان به نکاتی برخورد می کنیم که بسیار جالب و زیبا بوده و فقط مخصوص خود آنانست. برخی از ویژگی های اشعار صعالیک عبارتند از: بیان عزّت نفس، سخن از دل، وصف اسلحه، و ریزبینی در طبیعت. از آنجا که «تأَبَّطَ شرّاً» یکی از ارکان صعالیک بوده...

چکیده حکیم نزاری قهستانی از گویندگان بزرگ اسماعیلی مذهب نیم? دوم سد? هفتم و آغاز قرن هشتم است. از جمل? مهم ترین آثار نزاری، می توان به دیوان اشعار او اشاره کرد. از آن جا که کاربرد روایات دینی و اساطیری نقش مهمّی را در شاعرانه نمودن کلام نزاری ایفا می کنند، در این تحقیق سعی شده بدین موارد پرداخته شود. بدین جهت، ابتدا کلّ دیوان اشعار وی بررسی شده و نمونه های مربوط به کاربرد اساطیر و روایات ملّی، تا...

خاندان آصفیه آخرین حکومت مسلمانان هستند که حدود 234 سال بر دکن حکمرانی کرده اند(1133ه - 1367ه ). سرسلسله این خاندان نواب میرقمرالدین آصفجاه اول و هفتمین و آخرین آنها میرعثمان علی خان آصفجاه هفتم معروف به نظام هفتم است. بیشتر آصفجاهیان به فارسی شعر می سروده اند و دیوان فارسی از آنها برجای مانده است . میرقمرالدین دو دیوان به فارسی دارد که در آغاز ((آصف )) و سپس (( شاکر )) تخلص کرده است. میرعثمان...

جنگ بیاض نام مجموعه ای منتخب از اشعار شاعران قرن پنجم تا قرن هفتم است که به دست کاتبی ناشناس نگاشته شده است. این نسخه خطی که دربر دارندۀ ششصد و پنجاه و پنج بیت شعر از شاعران نامداری همچون منوچهری، انوری، سنایی، خاقانی، مجیر، کمال و شمس طبسی است از نظر نوع نگاه انتخاب کنندۀ اشعار بسیار اهمیت دارد. در این جنگ با تأمل بر ابیات منتخب به روش شناسی نقد ادبی قرن هفتم که زمان کتابت اثر بوده می توان راه...

پایبندی به اصول سخنوری و متعهد بودن به قوانین اخلاقی در ادب فارسی همواره حائز اهمیت فراوان بوده است به طوری که در اغلب کتب بلاغی و ادبی، مبحثی با عنوان سرقات به چشم می خورد. کپی رایت یا قانون حقوق مؤلف در دنیای امروز به نوعی یادآور نقادی موشکافانه بزرگان ادب در باب سرقات ادبی است.انوری که از بزرگان شعر و ادب فارسی است و در بیشتر قوالب شعری طبع آزمایی کرده است،توجه شاعران بسیاری را به خود جلب کر...

امیرالشعرا شهاب الدین عمعق بخارایی از شعرای اوایل قرن ششم هجری در ماوراءالنهر است. دیوان این شاعر، نخستین بار در سال 1307 در چهل و چهار صفحه به گونه ای نابسامان و بازاری در تبریز به چاپ رسید. پس از این چاپ، استاد سعید نفیسی برخی از اشعار این شاعر را از مجموعه ها و تذکره های مختلف جمع آوری کرد و در 806 بیت از سوی کتابفروشی فروغی به چاپ رسانید. از آنجا که هیچ نسخه ی مدون و معتبری به عنوان نسخه ی ...

امام رشید الدین سعد الملک محمد ، متخلّص ومعروف به وطواط (573 ـ 480 هـ ق) شاعر پارسی گوی و ادیب معروف و متولد بلخ و معاصر خوارزمشاهیان و به ویژه مداح و ملک الشعرای اتسز بود . جوانی را در نظامیه بلخ در فراگیری ادبیات در آن شهر گذرانید و سپس به خدمت اتسز خوارمشاه در آمد و سی سال در دربار او صاحب دیوان انشاء بود وتا پایان عمر در دربار اتسز و جانشینانش باقی ماند. در نظم و نثر عربی و فارسی مهارت کامل ...