اسلام­گرایی به مثابه هویت­سیاسی نوین در عصر پهلوی علیرضا کلانتر مهرجردی[1]- حسین صولتی[2] تاریخ دریافت: 7/11/1396  تاریخ پذیرش:23/12/1396   چکیده: فهم هویت ­سیاسی در مواجهه قدرت سیاسی و نیروهای اجتماعی در ایران مساله­ای است که منظری بر فهم تحولات سیاسی اجتماعی جامعه ایران می­گشاید. با شکست مشروطه و خفقان سیاسی ناشی از حاکمیت پهلوی اول، دغدغه هویت ­سیاسی به محاق رفت. پس از استبداد رضاشاهی، دوره...

جدی‌ترین تحول در راستای ایجاد دولت مدرن در ایران را دوران سلطنت پهلوی اول دانسته‌اند. از نگاه ماکس وبر ظهور دولت مدرن ملازم با تحقق اقتدار عقلانی است. در این رابطه او دو عوامل را به عنوان پیش شرط و مانع این امر معرفی می‌کند: شرایط پولی و مالی که نمود آن در اقتصاد سرمایه‌داری است و مخالفت سنت گرایان و اشراف با این امر. بر این اساس پژوهش حاضر با روش کیفی و توصیفی-تحلیلی و رویکرد جامعه شناسی تاریخ...

پژوهش حاضر کارکردهای موقوفات زنان از مشروطه تا پایان دورﮤ پهلوی اول و به‌طور نمونه زنان واقف شهر تهران را بررسی می‌کند. پویایی وقف در دوران اسلامی، به رونق فرهنگ و اقتصاد و حتی حوزه‌های فرهنگی جامعه انجامید. پس از انقلاب مشروطه و دگرگونی‌های سیاسی و اجتماعی جامعۀ ایران، وقف نیز متحول شد و در مناسبات فرهنگی و اجتماعی، جایگاه جدیدی به دست آورد. این پژوهش در پی آن است تا علاوه‌بر شناسایی کارکردهای...

تفسیر سیاست در دولت پهلوی، بر مبنای الگوی نوستالژیا، هدف این مقاله است. نوستالژیا، به­منزله موقعیتی بنیادین در حیات ذهنی انسان، می­تواند عرصه سیاسی را متأثر از مضامین و انگاره­های خود سازد. در این مقاله، با تمرکز بر دوره پهلوی، قصد داریم تا که نشان دهیم، مشروعیت، که از زمره مفاهیم اساسی مرتبط با سیاست است، ماهیتی عمدتاً نوستالژیک به‌خود گرفته بود. الگوی نوستالژیا، خودآگاه و ناخودآگاه، به یکی از ...

تاریخ تشیع همواره در طول دوران پر فراز و نشیب خود شاهد رنج ها ، مشقت ها و گرفتاری های فراوان بوده است . و انسان ها و مردمان جوامعی که در بسط و توسعه ی آن چه رنجها که برجان خویشتن تحمل نکردند . تا آنکه آن را به دست ما رسانده و از میوه شیرین آن کام ما را شیرین تر نموده اند . منطقه ی پشتکوه یکی از نواحی است که نقشی بی بدیل در توسعه ، بسط و گسترش فرهنگ تشیع داشته است . منطقه ای که حتی از قلم و نگاه...

بی گمان نامه ها و مکاتبات در ادوار مختلف دارای اهمیّت و جایگاه خاصّی بوده اند و دلیل آن این بوده که نامه ها یکی از وسایل مهم ارتباطی به شمار می رفته اند. از این رهگذر، بخش مهمی از ویژگیها و مختصات ادب و زبان یک تمدن در فراز و فرود زمانهای مختلف را از خلال بررسی نامه ها میتوان بدست آورد. با توجه به اهمیت نقش و جایگاه نامه نگاری در شناساندن ویژگیهای زبانی و ادبی دوره های گذشته، انجام مطالعات گسترده...

با ورود استعمارگران اروپایی به عرصه ی مناسبات و رقابت های سیاسی و تجاری خلیج فارس، تحولات جدیدی در این منطقه رقم خورد و به تبع آن جزایر و بنادر ایران را نیز تحت تاثیر خود قرار داد؛ از جمله ی این جزایر، هرموز و قشم بودند که با آغاز دوره ی صفویه به طور جدی درگیر منازعات سیاسی و تجاری اروپائیان گشتند. از آنجائی که این جزایر در جهت تحقق کامل حاکمیت پرتغال بر خلیج فارس و هندوستان از اهمیت ویژه ای بر...

در این رساله طی هشت فصل با عناوین دوران کودکی و جوانی، ازدواجها، فعالیت های سیاسی، فرهنگی و اجتماعی و اقتصادی به تبیین حضورش در دوره پهلوی دوم پرداخته شده است. همجنین در فصل آخر به تحلیل شخصیت ایشان و آخرین لحظه های حضورش در ایران پرداخته شده است.

• انجمن ادبی اجتماعی شکل گرفته از نویسندگان، پدید آورندگان، شاعران، متخصصان و پژوهشگران آثار ادبی می باشد که حول یک هدف و آرمان مشخص گرد آمده اند. که در زمانهای معین و مشخص تشکیل می شده است، پیشینه تاریخی این محافل به اولین دوره سرایش شعر فارسی برمی گردد. با توجه به نوع فعالیّت هایشان به سه دسته کلی تقسیم می شوند: 1- محافل شعری، که بیشتر به شعر و شعرخوانی توجه شده است؛ 2-- محافل علمی- ادبی، ...

نوشتار حاضر سعی دارد به بررسی رابطه دانش و قدرت در ایران عصر پهلوی (1357-1304) بپردازد. در این راستا، سوال اصلی این گونه مطرح شده است که رابط? دانش و قدرت در عصر پهلوی چه تأثیری در شکل گیری نوع خاصی از دانش و پس عقلانیت در ایران معاصر داشته است؟ در پاسخ این فرضیه مطرح شده است که به نظر می رسد دولت پهلوی به دلیل احساس ضرورت تحقق مدرنیزاسیون در ایران، موجب شکل گیری و گسترش نوعی از دانش و به تبع آ...