واژه «عَدْن» در قرآن واژه ای دخیل است. اعراب جاهلی پیش از نزول قرآن با کاربرد این واژه به معنای سرزمینی که بهشت اولیهٔ حضرت آدم در آن قرار داشته و در کتب عهد عتیق و تلمود و به تبع آن تعالیم یهودی و مسیحی به کاررفته است، آشنا بوده اند. این واژه در قرآن تطوّر معنایی پیدا کرده و برای بهشت اخروی به کاررفته است. احتمال استعمال فعلی و مصدری این واژه پیش از نزول قرآن مورد تردید است. تعبیر «جنّات عَدْن» در قر...

بررسی تطبیقی داستان حضرت یوسف در قرآن مجید، و داستان ایرج در «شاهنامه» فردوسی بیانگر حاکمیت مفاهیم واحدی از نیکی و بدی بر اشخاص و حوادث این دو داستان، علی‌رغم همه تفاوت‌های زمانی، مکانی و اجتماعی است. از جمله این مفاهیم که از حیث منطوق و مفهوم یکسان می‌باشند می‌توان به حضور پر رنگ حسادت ناشی از تبعیض پدران آن‌ها بین برادران، و علاقه وافر آن‌ها به فرزند کوچک‌تر(یوس...

داستانهای قرآن از دیر زمان از جنبه های مختلف تاریخی، محتوایی، تربیتی و غیره مورد بررسی واقع شده است اما جنبه های هنری، مسائل مربوط به شیوه های داستان پردازی و تحلیل عناصر داستانی و ادبی آن خیلی کمتر مورد توجه قرار گرفته است، داستان به عنوان یک شکل ادبی و هنری دارای ساختار هندسی خاصی است که آن را از دیگر اشکال ادبی مانند قصیده، خطبه، مقاله و غیره متمایز می سازد. داستانهای قرآن در ردیف داستانهای ...

افسانه­ها و قصّه­ها به­عنوان شاخه­ای از ادبیّات عامّه، پیوند خود را با تاریخ و دین حفظ کرده­اند و بستری مناسب برای بازآفرینی شخصیّت­های تاریخی و دینی­­ فراهم آورده­اند. این نوشتار مجموعه­ی چهار جلدی قصّه­های ایرانی را به شیوه­ی توصیفی- تحلیلی مطالعه نموده و به بررسی شخصیّت­های تاریخی-دینی به­کاررفته در این قصّه­ها پرداخته است. یافته­های پژوهش نشان می­دهد که این شخصیّت­ها در سی­ونه داستان از مج...

از جمله ویژگی‌های قرآن، به کارگیری داستان برای بیان اهداف و مقاصد خود می‌باشد. خداوند متعال بسیاری از وقایع، حوادث و رویدادهای قرآن را در قالب داستان بیان نموده است تا بهتر در دل و جان بندگان نفوذ نماید. داستان در قرآن وسیله‌ای است برای دعوت به یکتاپرستی و زندگی صالح. از جمله داستان‌هایی که در آیات شریفه به تصویر کشیده شده، داستان حضرت ابراهیم است. این داستان از جمله داستان‌های بلند قرآن به شما...

آیه مودّت از آیات عقیدتی بسیار مهم و اختلافی میان تفاسیر فریقین است. بسیاری از مفسران أهل سنت و برخی از تفاسیر شیعه به جهت اعتقاد به عدم درخواست أجر دنیوی از سوی أنبیاء گذشته، درخواست أجر برای پیامبر اسلام’ را بعید دانسته‌اند. به‌نظر می‌رسد تفاسیر فریقین از توجه به سیاق حاکم در داستان حضرت إبراهیم که آیین حنیف را مقدم و دین اسلام را تالی آن می‌داند، غفلت ورزیده‌اند؛ زیرا در آن داستان خدای متعال ...

هفت پیکر(هفت گنبد)، که چهارمین منظومه از پنج گنجِ حکیم نظامی است، حاوی داستانک‌های رمزی و به ظاهر مجزایی است که مهم‌ترین ویژگی و عنصر این داستان‌ها جنبه‌ی پندآموزی آن ها و تحول تدریجی خصوصیاتِ قهرمان اصلی داستان(بهرام گور) است. در این منظومه ی بدیع، دو جریان موضوعی به یکدیگر پیوند خورده اند، یکی زندگی «بهرام»که براساس ترتیب زمانِ حوادث آن است و دیگر داستان‌هایی که دربرابر قهرمانِ منظومه، ناپایداری ...

آن چه که این نوشته در پی آن بود بررسی یقین ایمانی ازمنظر نهج البلاغه بود و محور تحقیق جمله حکیمانه و بی بدیل حضرت امیر(علیه السلام) بود که درباره خطای حضرت آدم فرمود:«فباع الیقین بشکه» درواقع مهم ترین حادثه ای که در سرنوشت همه انسان ها تاثیر گذاشته است قضیه حضرت آدم است و حضرت امیر نکته اساسی در این واقعه را از دست دادن یقین معرفی می کند و این نوشته کوشید در حد بضاعت اندک خود نکاتی را در باب یق...

تشابه لفظی و تکرار داستان­های قرآن از جمله مواردی است که می­توان با تأمل بر نقش سیاق به تحلیل آن پرداخت. پژوهش پیش­رو با بررسی کارکرد سیاق به تبیین علل تکرار داستان آفرینش در قرآن پرداخته­است. از این­رو با توجه به نقش محوری ابلیس در سوره­های اعراف، حجر، اسراء و ص، قرائن پیوستۀ لفظی و غیرلفظی این آیات مورد توجه قرار گرفته ­است. یافته­های پژوهش، حاکی است که با وجود تکرار برخی عبارات در ظاهر این آ...

هدف: هدف این پژوهش، بررسی برخی از ویژگی های مهم رهبری در حضرت علی (ع) وتبیین الگوی مدیریت معنا در خطبه های امام علی (ع) در نهج‏البلاغه است. روش شناسی: در این راستا، نخست جوانب مختلف مدیریت معنا به عنوان شیوه برقراری ارتباط و رابطه آن با رهبری به صورت کلی عنوان شده و سپس الگوی مدیریت معنا در خطبه های حضرت علی (ع) درنهج البلاغه مطرح شده که شامل چهار عنصر استعاره، زبان ابتکاری،تضاد و داستان می باش...