از آنجا که بنا بر حدیثی مشهور خودشناسی راهی برای خداشناسی است، فیلسوفان و عارفان مسلمان همواره به بحث نفس یا روح انسان و رابطة آن با بدن، توجه ویژه ای داشته اند. ابن سینا نفس را جوهری مجرد و قائم به ذات می داند که در بدن انسان و در جسم دیگری منطبع نیست، بلکه مفارق از همه مواد و اجسام است. اما این جوهر مجرد تعلق و اختصاص به بدن انسان ـ مادام که این بدن زنده باشد ـ دارد. از دیدگاه ابن عربی، صفت «...

در قلب تمام سنت­ها، حکمت خالده­ وجود دارد که شامل مبانی مابعدالطبیعی، انسان­شناسی، اخلاق و خداشناسی است. راه­های مختلف وصول به ذات قدسی خداوند از خودشناسی شروع می­شود؛ چنان­که حدیث «من عرف نفسه فقد عرف ربه» شاهدی بر این مدعاست. در این مسئله بین شوان (تکمیل­کننده سنت­گرایی) و نصر (شارح آثار او) دو اختلاف اساسی وجود دارد؛ از یک سو نصر تأکید می­کند که هرکس خود را شناخت، پروردگار خود را می­شناسد؛ ا...

پیوند مباحث خودشناسی و خداشناسی درقرآن کریم و کلمات شریف معصومین(ع) اهمیت «علم النفس» را نزد فیلسوف مسلمان دو چندان کرده است. افزون بر این، آیات الاهی و رهنمودهای معصومان (ع) دربارۀ نفس، افق های جدیدی پیش روی اندیشمند مسلمان قرار داده است. با این وجود، سازگارکردن دستاوردهای عقلی با ظواهر شرع، مسئله ای مستقل و چالشی مهم برای فیلسوف مسلمان به شمار می رود. درحالی که بیشتر متکلمان- به پیروی از ظواه...

نفس شناسی از مبادی و مقدمات خدا شناسی در معارف اسلامی است. دو نفراز سلسله جنبانان حکمت متعالیه از قرن یازده و قرن چهارده، یعنی صدرالدین شیرازی وعلّامه طباطبایی(ره) بر این باور تأکید خاص نموده‌اند. دو حکیم با وجود وحدت در هدف معرفتی دو رهیافت متفاوت دارند. در اندیشه فلسفی ملاصدرا، نفس خلاّق مثال و نمونه‌ای از خدای خالق است، اما علاّمه طباطبایی، شناخت نفس را شناخت موجود غیر مستقل و تعلقی و ربطی می‌د...

عین­القضات همدانی ایمان را امری مشکک و دارای مراتب شدت و ضعف می­داند. از نظر وی، ایمان تصدیقِ دل است؛ تصدیقی که همراه با «عمل به دستورات شریعت» و «مهرورزی بر خلایق» باشد. نشانۀ پایین­ترین مرتبۀ ایمان اعمالی است که مطابق با امتثال اوامر و اجتناب از نواهی الهی باشد. اما بالاترین مرتبۀ آن، درکِ حقیقتِ «لا إله إلا الله» است. آدمی اگر به معرفتی دست یابد که مانند حضرت ابراهیم(ع) از خود بدر آید و عشق را ...

هرمان هسه نویسنده ای است که نماد نسل جوان (و البته سایر نسل های) دهه بیست آلمان بشمار می رود. برخی از مضامین مهم در آثار وی نقد دنیای بورژوازی، تلاش در جهت آشکار ساختن وجوه گوناگون شخصیت انسان، بررسی ساختار رویا و تحول فرد در دل دنیای مدرن به کمک روایت داستانی است. به این فهرست می بایستی دل بستگی او را به شیوه گوته،  هم چنین رمانتیسم سده 19 و علوم اجتماعی تحت تأثیر تحلیل گر مشهور اساطیر و افسان...

بررسی شعر می­تواند، فرایند دگرگونی سیمای زن را در سیر تاریخی نشان دهد،  با این فرض، در این تحقیق به بررسی سیمای زن  با تکیه بر آثار ایلیا ابوماضی پرداخته شده است. روش تحقیق در این مقاله اسنادی و کتابخانه­ای بوده است. ابوماضی در اشعار خود حوادث بسیاری را از قبیل اشغال، دعوت به مهاجرت، آزادی­خواهی و اصلاح طلبی اجتماعی، سیاسی، آزادی بیان و عمل، نقش زن و قیام ملّی، در  اشعار خود ثبت­کرده است و شعر ا...

دکارت به‌دلیل نوآوری‌های بسیارش در فلسفه، زبان‌زد است. او را به‌درستی پدر فلسفۀ جدید نامیده‌اند و آثارش را در گروه‌های فلسفه در همۀ دانشگاه‌های دنیا می‌خوانند؛ پیوسته دربارۀ ابعاد گوناگون نظام فکری‌اش کتاب، مقاله، پایان‌نامه و رساله می‌نویسند و از جمله فیلسوفانی است که بر تمام جریان‌های فلسفی مهم در غرب از سدۀ هفده تاکنون تأثیر نهاده است. او را در میان فیلسوفان پیش از خود، بیشتر با آگوستین سنجی...

انسان‌های بزرگ چرا مقصد خاصی را برای گردشگری انتخاب می‌کنند؟ و در انتخاب خویش به دنبال تأمین چه نیازها و رسیدن به چه اهدافی می‌باشند؟ افراد و اشخاص تاثیرگذاری مانند ناصرخسرو که بر شعر و ادبیات و سفرنامه نویسی ایران تأثیری شگرف نهاده است، حتی سفر رفتن‌شان نیز می‌تواند برای دستیابی به اهدافی والا در راستای خدمت به انسان و انسانیت باشد و مطالعه سفرها جنبه‌های مختلفی از شخص...

هدف این پژوهش عبارت بود از بررسی روش‌های اهل‌بیت(ع) در نهادینه‌سازی سبک زندگی اسلامی؛ سؤال اصلی پژوهش این بود که: «چه راهکارها و روش‌هایی برای نهادینه‌سازی سبک زندگی اسلامی از سیره و سخن اهل‌بیت(ع) قابل استخراج است؟»؛ برای رسیدن به این هدف، از روش تحلیل عقلی، راجع به محتوای احادیث اهل‌بیت (که با این مسئله مرتبط بودند) استفاده شد. دستاوردهای این پژوهش عبارت بود از هشت راهکار عمده تغییر فرهنگی از...