چکیده استفاده از فضاسازی¬های دوبُعدی، بازنمایی و خلق پیکره¬هایی با خطوط شکل¬ساز قوی، سطح¬های رنگی تخت و آرایه¬ها و تزیینات گیاهی، حیوانی و هندسی مشخصه¬های بارز نگاره¬های ایرانی است، که در دو شاهنامه¬¬ی بایسنقری و شاهنامه¬ی¬ شاه تهماسبی می¬توان بازنمایی¬شان را شاهد بود. نگاره-های این دو شاهنامه¬ی مصوّر، بازتاب¬دهنده¬ی روایت¬های اساطیری، پهلوانی- حماسی و تاریخی هستند که برگرفته از فرهنگ و تمدن مرد...

ماهیت حماسه و شاهنامه چنین است که باید سرشار از خشونت باشد و اثری از تساهل و مدارا در آن وجود نداشته باشد اما با مطالعه شاهنامه پی می¬بریم که مفهوم تساهل و مدارا در لابه لای داستانهای آن به چشم می¬خورد و روش¬هایی برای رسیدن به آن در شاهنامه نمایان است. فردوسی فلسفه¬ی رفتاری خردمندانه را برای رسیدن به تساهل و مدارا در قالب گفتار و کردار شخصیت¬ها مطرح کرده است. او چشم پوشی از گناه دیگران را برای ...

در مطالعات فرهنگی درباره زن، شاهنامه مرجع نسبتا مهمی بوده است. چون از یک سو زنان گاه در آن نقشه ای مثبت مهمی دارند، و نیز از سوی دیگر گاه قضاوت ای بدبینانه ای نیز نسبت به آن ها ابراز شده است. نگاه به شاهنامه از نظر عقاید درباره جایگاه موجود و مطلوب زن در اجتماع، در زمان سروده شدن دیوان یا در زمان وقوع حوادث داستانی و تاریخی آن، و علاوه بر این، نگاه پژوهش گر که درگیر تفکرات امروزین حقوق بشری در ...

داستان هایی که دارای قدرت تاثیریِ جهانی هستند، برخوردار از عناصر ساختاری مشترک و جهان شمولی تحت عنوان کهن الگوی سفر قهرمان می باشند که در آنها به مضامینی از جمله مضمون کودکان اسطوره ای (رها شده) پرداخته شده است. مؤید این مطلب کتاب شاهنامه فردوسی است. متنی جامع و سرچشمه ‌ای که بارها و بارها مورد استفاده یِ هنرمندان مختلف از جمله نگارگران قرار گرفته است. بررسی موفقیت نگارگرانِ این نگاره ها در بازنما...

از جایی که این بررسی تنها بر پایه موسیقی کناری شعر صورت گرفته و به محتوا و موسیقی درونی آن نپرداخته است ، فصل نخست را به نگاهی بر منطق هنری، شناخت شکل (form)، دیدگاه شکل گرایان (formalists) و پیوند موسیقی و شعر اختصاص داده ایم. در فصل دوم به شناخت قافیه، پیشینه آن در ادبیات جهان و زبان دری و همچنین نقشی که قافیه در شعر ایفا می کند، پرداخته شده است . کار اصلی این نوشته بررسی ویژگیهای قافیه در شا...

چکیده شاهنامه بی گمان از سرچشمه های فرهنگ باستانی ایرانی است که خود از اسطوره ها و تاریخ نوشته ونانوشته ی ما حکایت می کند . این اثر حماسی گران سنگ از دلاوری ها ، آیین ها و همه ی لایه های گونه گون زندگی اجتماعی ایرانیان از « دوره های ابتدایی » بخشی از روشنای تاریخی روایت ها دارد . به همین روی شاهنامه و فردوسی پیوسته آشکار و پنهان در نزد ایرانیان جایگاه کم نظیری داشته است. در این میانه ها مردما...

شاهنامه حکیم فردوسی، کتاب هویت فرهنگی ما ایرانیان با زبان استوار و سخن دلپذیر آنچنان در ادب فارسی ریشه دوانده که گو یی رکن اساسی در تجدید حیات آثار می باشد. شاهنامه اگر چه داعیه عرفانی بودن ندارد اما در متون مهم عرفانی ما حضوری زنده و پویا دارد. نگاه عرفا همچون شعرا به شاهکار ادبی فردوسی به گونه ای است که تصور یک لحظه جدایی فرهنگ و سنن ایرانی را از دین و مذهب اسلامی به ذهن راه نمی دهد مولوی در...

در بنیان داستان های حماسی ایران، صدها موضوع بشری است که چشم عالم را به حیرت افکنده، امّا موضوع «نامجویی» از درخشندگی بیشتری برخوردار بوده است. نام و نامجویی، نقش های گوناگونی را در داستان های حماسی شاهنامه رقم زده و مضامین مختلفی را به خود اختصاص داده است. پهلوانان شاهنامه برای به دست آوردن نام، به پیکار برمی خیزند و برای حفظ آن، جان می بازند. نام، عالی ترین خواستة فردوسی و پهلوانان شاهنامه است ...

چکیده شاهنامه کتاب نبرد بین خوبی و بدی است که از آئین مزدائی و اندیشه ایران پیش از اسلام مایه گرفته است. در دوره اساطیری و پهلوانی تا پایان پادشاهی کیانیان، این نبرد به نحو روشن و مداوم دنبال می شود. جهان بینی شاهنامه، دفاع خوبی در برابر بدی است. این دفاع به نحو بی امان تا سر حد جان، و با دادن قربانی های بی شمار ادامه می یابد. محتوای شاهنامه اسطوره و داستان و تاریخ است به طوری که چهره ها و نه...

پیشگویی و خبر دادن از امور پوشیده، در اساطیر و داستان های حماسی جهان امری رایج است و هیچ یک از حماسه های ملی اقوام را از آن خالی نمی یابیم. شاهنامه به عنوان اثری حماسی و گنجینه ای نامتناهی درپ‍‍ژوهش اعتقادات، امیال و اندیشه های انسان، سرشار از این گونه راز پژوهی ها و شگردها در جهت گشایش داستان هایش است که حقیقتاً درخور تأمل است. از میان انواع پیشگویی های مثبت و منفی در شاهنامه، اختر شناسی علاو...