در ادامه حماسه سرایی در قرن پنجم هجری یکی از آثار گرانبهای حماسی یعنی گرشاسب نامه به عرصه ادبیات فارسی عرضه شد و به عنوان نخستین و موفق ترین پیرو و تالی شاهنامه جایگاه خود را برای همیشه در ادبیات فارسی تثبیت کرد. سراینده این منظومه ، حکیم ، ابونصر ، علی بن احمد اسدی طوسی جایگاه ویژه ای در ادبیات فارسی دارد. وی در خراسان زاده و پرورده شد و شعر و هنر خویش را در آذربایجان و اران در سایه حمایت پادش...

یکی از دلایل همیشگی پژوهشی بر روی اساطیر، اهمیت آن در مطالعات فرهنگی است، چرا که اسطوره و فرهنگ هیچ گاه از هم جدا نبوده اند و بیهوده نیست که شادروان دکتر بهار گفته است: ( در واقع آنچه امروز فرهنگ می نامیم در جهان باستان برابر اسطوره و آیین بوده است. بنابراین فرهنگ امروز بشری، بدون شک وامدار دوران اساطیر است، دورانی که اگر چه پایان یافت اما روح آن در ساختار اجتماعی و فرهنگی دوران تاریخی کالبدینه...

شکل‌گیری حکومت صفویه در قلمرو جغرافیایی ایران، تأثیری قابل توجه بر شرایط کلی منطقه داشت. افزون بر ساختار سیاسی مستقل و یکپارچه در ایران، رویکرد مذهبی آنها نیز شرایطی متفاوت را در مناسبات منطقه‌ای پدیدار ساخت. در این میان، تلاقی قلمرو جغرافیایی صفویان در مرزهای غربی با عثمانی‌ها، در کنار ناهمگونی ادبیات مذهبی بین طرفین، شرایطی رقم زد که مناسبات آغازین دو طرف و تداوم آن بر مبانی پرتنش و آمیخته با...

یکی از برترین و مهم‌ترین بنیادهای اسطوره حماسه است که بر ستیز و تقابل ناسازها استوار شده است. اسطوره در ذاتِ خود، مینوی و آن‌جهانی است؛ اما حماسه مانند زادة اسطوره رویکردی زمینی و این‌جهانی دارد. درحقیقت فرایند این‌جهانی‌شدنِ نمادهای اسطوره‌ایْ ساز و کارِ داستان‌های حماسی را پدید می‌آورد؛ به‌گونه‌ای که رویارویی خدایان و ضدّخدایان که در سرشت حماسی است، اندک‌اندک به رویارویی تبارها یا پهلوانان بزرگ و ...

  جهانگیرنامه سرودة شاعری گمنام به نام مادح است که در دوران جایگزینی حماسه های دینی، جای حماسه های ملّی و با هدف نیکفرجامی برای داستان رستم و سهراب ساخته شده است؛ نقش نقالان و راویان داستانهای حماسی ایران در سرودن این حماسه قابل توجّه است. دوران آمیختگی و امتزاج داستانها و اسطورههای ایرانی با اساطیر غیر ایرانی را،  به طور دقیق، نمی‌توان تعیین کرد. امّا با اطمینان می‌توان گفت که  با ورود اسلام ب...

یکی از مؤلّفه­های مشترک متون دینی و عرفانی «مکاشفه» یا «آپوکالیپس» است. بازتاب آپوکالیپس در خلال متون دینی، حماسی، عرفانی و اساطیری ملل مختلف نشانة حضور ژرف و نقش کم­نظیر عناصر ماورای طبیعی در ایجاد پیوندهای ناگسستنی میان آثار کهن دینی و عرفانی و اسطوره­ای است. مشابهت­های کتب مقدّس جهان؛ از جمله کتاب مقدّس(عهد  قدیم و عهد جدید)، آثار خلّاق صوفیانه و عرفانی مثل مثنوی مولانا، اشعار شاه نعمت‌الله ولی ...

یکی از ویژگی هیئت های مذهبی به عنوان مهم ترین کانون برای انجام مناسک عزاداری، آمیختگی آن با حیات اجتماعی ـ فرهنگی و اخلاقی مؤمنان است. از این رو ابزار مهمی در جهت بازنمایی حیات مذهبی ـ فرهنگی و حتی اقتصادی آنان نیز به شمار می آید. وقوع انقلاب اسلامی آغاز تحول نگرشی و سبک زندگی در میان توده مردم بوده که فهم آنان از عناصر اصلی مناسک دینی و عزاداری متحول وخود این مناسک را با تغییرات محتوایی و صوری...

بررسی تعاملات مذهبی و فرهنگی بین مسلمانان و مسیحیان اندلس در دوره امویان در سیر تحولات تاریخ اسلام ، از موضوع های مهمی است که علی رغم اشاره مکرر به آن، هنوز از زوایای متعدد قابل پیگیری است. از جمله آن بخش از تعاملات و تسامحات که اثر مستقیم بر مناسبات اسلام و مسیحیت داشته است. آن چه تعاملات بین مسلمانان و مسیحیان در اندلس را از اهمیت مطالعاتی برخوردار ساخت، تسامح دینی و همزیستی مسالمت آمیز فرهنگ...

  گروهی از مخاطبان پروپاقرص تولیدات رسانه، نوجوانان هستند که با توجه به مقطع سنی حساسشان، دیدی نقادانه و موشکافانه به مفاهیم دینی دارند. از همین رهگذر، نباید از نقش تولیدات تلویزیون به مثابه ابزاری برای اطلاع رسانی با هدف تاثیر و تقویت رفتار و نگرش مذهبی نوجوانان، غافل شد؛ لذا با بهره گیری از محیط مستعد مدارس در گردهم آوردن مخاطبان متجانس، امکان تاثیرگذاری انیمیشن های مذهبی ایرانی بر رفتار دینی...

کتب منبع دانشگاهی یکی از منابع مهم‌ یادگیری و آموزش دانشجویان است. به دلیل این اهمیت و با توجه به نقش مهم نیازهای دینی/ معنوی در سلامت روان، پنج کتاب منبع رشته‌های مشاوره و روان‌شناسی بالینی با نظر استادان و کارشناسان انتخاب و از نظر میزان توجه به برخی واحدهای دینی/ معنوی مانند ایمان به خدا یا خداباوری، اعتقاد به آخرت یا معاد، باورهای مذهبی، اعتقاد به روح یا روان غیرمادی، مناسک یا رفتارهای مذهب...