ورود اسلام به جنوب هند در اواخر قرن هفتم و اوایل قرن هشتم هجری صورت گرفت. با این حال، این سرزمین از مدت‏ها پیش مورد توجه برخی از صوفیان مسلمان قرار گرفته بود که برای تبلیغ عقاید خویش به آن جا سفر کرده بودند. فتح دکن به دست مسلمانان و تأسیس حکومت بهمنیان به عنوان اولین حکومت مستقل مسلمان، باعث گسترش عقاید صوفیانه و نیز رشد فرقه‏های مختلف صوفیه گردید. صوفیان در این منطقه نفوذ و اعتبار فراوانی در ...

«مختصری از مضامین نجوم در دیوان مجیر» عنوان مقاله ای است که پیش رو دارید. وقتی که وضعیت علوم را در ایران از میانه ی قرن پنجم تا آغاز قرن هفتم مطالعه می کنیم، با وجود همه ی موانع موجود، متوجّه پیشرفت و توسعه ی علوم عقلی،به ویژه نجوم، در کنار سایر دانش ها می شویم و در می یابیم که بعد از خاقانی، شاگردش مجیرالدّین بیلقانی مجال یافته است تا کلیّه ی دانش های زمان، به ویژه نجوم، ابزار نجومی، پدیده های جوّ...

این نوشتار در مورد شعر نزاری قهستانی شاعر قرن هفتم هجری است که به بررسی بعد اجتماعی اشعار وی پرداخته است ومسایل اجتماعی را در شعر وی مطرح نموده است

در پژوهش حاضر سعی شده با روش توصیفی- تحلیلی و با تکیه بر داده های کتابخانه ای و تکیه بر منابع به این سوال اصلی پاسخ گفته شود، که مقتل های نوشته شده درباره ی واقعه ی کربلا از قرن هفتم تا دهم هجری قمری، از اندیشه های صوفیانه چه تأثیراتی پذیرفته اند؟ فرضیه ی ما این است که همزمان با گسترش اندیشه های صوفیانه در جهان اسلام از قرن هفتم به بعد، رویکردهای صوفیانه نیز در مقتل نگاری کربلا در این دوره بیشت...

دشت قپچاق، نامی است که در متون جغرافیایی و تاریخی دوره اسلامی بر دشت وسیع واقع در شمالغربی آسیا، غرب قزاقستان و جنوب روسیه امروزی (استپ های اوراسیا) اطلاق شده است. تتبع در منابعنشان می دهد که نام این دشت در منابع به اشکال مختلفی آمده است. به رغم بسامد قابل توجه این اسمدر منابع، به ویژه از قرن پنجم هجری به بعد، آگاه یهای مختصر و اشار هوار موجود، تصور دقیقی دربارهحدود جغرافیایی این دشت به دست نم ...

کنایه یکی از مهم‌ترین و زیباترین مباحث علم بیان است که در افواه و نوشته‌های ادبی جمیع ملل، کاربرد بیشتری از مجاز و استعاره دارد؛ به همین منظور، علمای علم بلاغت در تعریف و تبیین اقسام آن در طول قرون متمادی - با وجود اختلاف نظرهایی که دارند - تلاش‌های برجسته‌ای کرده و آثار ماندگاری از خود به جا گذاشته‌اند. در این مقاله سعی بر آن است که مبدأ تاریخی کنایه از دو منظر لغوی و اصطلاحی در ادب فارسی و عر...

چکیده: امور معنوی و مسائل مربوط به آن در قرن بیستم مورد توجه روان‌شناسان قرار گرفت. این حوزه از روان‌شناسی به بررسی دین و معنویت و تأثیر آن در زندگی انسان پرداخته است. جایگاه دین در زندگی بشر، اهمیت آن، تأثیراتی که دین بر روان انسان دارد، بالا رفتن کیفیت زندگی و به‌تبع آن ایجاد شادی ازجمله نظریات این حوزه از روان‌شناسی است. عرفای مسلمان نیز در کتاب‌های خود براساس آموزه‌های اسلام به بررسی این ام...

خاتمه یکی از اجزای ساختاری اکثر منظومه‌های فارسی است که در پایان بسیاری از منظومه‌ها به­صورت مستقل یا در ادامة ابواب اصلی کتاب درج می‌شود. هدف این مقاله بررسی محتوای اختتام منظومه‌های فارسی با تأکید بر 24 منظومه تا قرن هفتم است. این بخش در بسیاری از مجموعه‌های موردبررسی، پیوندها، ارتباط‌ها و تناسبات عمیقی با درون­مایه و فصول اصلی اثر دارد و در فهم و جایگاه آن نقش مؤثری ایفا می­کند. منظومه‌های ف...

در این مقاله پیشینۀ نظری «انوا ع شعر» در آراء قدما تا قرن هفتم با سیر تاریخی تحلیل و بررسی شده است. ضرورت طرح موضوع از آنجا شکل گرفت که ملاحظه شد باوجود گستردگی بحث و نظر دربارة تقسیم‌بندی و تعریف انواع شعر در مطالعات معاصر، آنچه در این حوزه مغفول مانده است، پاسخ به این پرسش است که آیا در نظریۀ ادبی قدما تعریف و دسته‌بندی روشنی از انواع شعر وجود داشته است و اگر پاسخ آری است، مبنای تقسیم‌بندی پی...

الفاظ و معانی بلند قرآن کریم، سرشار از اصطلاحات و رمزهایی است که بیشتر، شالوده و بنیان عرفان اسلامی را تشکیل می‌دهد. آیة رؤیت یا آیة تجلی (اعراف: 143) یکی از پرکاربردترین آیات قرآن کریم در تبیین مبانی عرفانی است. شرح معراج موسی(ع) و قرارگرفتن در خطاب «لن‌ترانی»، در متون عرفانی منظوم و منثور فارسی بازتاب بسیاری داشته است. عارفان به تفسیر و تحلیل اندک و سادة مفسران از این آیه بسنده نکرده‌اند. آنا...